Αεροπορικά δυστυχήματα: Τι μπορεί να μας πει το «μαύρο κουτί»

Κάθε φορά που γίνεται ένα αεροπορικό δυστύχημα, μετά το πρώτο σοκ και την έναρξη των ερευνών, όλοι μιλούν για το «μαύρο κουτί». Τον καταγραφέα πτήσης, ο οποίος μπορεί να βοηθήσει στην ανακάλυψη των αιτίων του δυστυχήματος και πιθανόν να επιτρέψει να ληφθούν μέτρα για να αποτραπούν ανάλογα περιστατικά στο μέλλον.

Το πρωί του Σαββάτου, ήρθαν στη δημοσιότητα τα προκαταρκτικά ευρήματα για το αεροπορικό δυστύχημα της Air India τον περασμένο μήνα, στο οποίο έχασαν τη ζωή τους περισσότεροι από 260 άνθρωποι. Επιβαίνοντες στο αεροσκάφος, αλλά και φοιτητές ιατρικής, που βρίσκονταν στο κτίριο όπου συνετρίβη το αεροσκάφος. Ένας επιβάτης της πτήσης της Air India διασώθηκε.

Σύμφωνα με όσα προκύπτουν από το «μαύρο κουτί», φαίνεται ότι οι διακόπτες ελέγχου καυσίμου του αεροσκάφους ήταν απενεργοποιημένοι, με αποτέλεσμα να μην τροφοδοτούνται με καύσιμα οι κινητήρες και να προκληθεί απώλεια ώσης του κινητήρα λίγο μετά την απογείωση. Στην αναφορά που εκδόθηκε από το Γραφείο Διερεύνησης Ατυχημάτων Αεροσκαφών της Ινδίας αναφέρεται ότι ο ένας από τους δύο πιλότους ακούγεται στον καταγραφέα φωνής του πιλοτηρίου να ρωτάει τον άλλον γιατί έκοψε τα καύσιμα την τελευταία στιγμή της πτήσης. Και ο άλλος πιλότος να απαντά ότι δεν το έκανε.

Το «μαύρο κουτί» που έδωσε αυτά τα στοιχεία ήταν ο καταγραφέας ήχου του πιλοτηρίου. Υπάρχει όμως και το δεύτερο κουτί, ο καταγραφέας δεδομένων πτήσης.

Τι είναι το «μαύρο κουτί»

Για την ακρίβεια είναι τα «μαύρα κουτιά». Οι δύο καταγραφείς, φωνής στο πιλοτήριο και δεδομένων πτήσεις, είναι εργαλεία που βοηθούν τους ερευνητές να ανακατασκευάσουν τα γεγονότα που οδήγησαν σε μια αεροπορική συντριβή.

Φυσικά, δεν είναι μαύρα, αλλά έχουν πορτοκαλί χρώμα για να είναι πιο εύκολο να βρεθούν στα συντρίμμια. Κάποιες φορές, σε μεγάλα βάθη στον ωκεανό. Συνήθως εγκαθίστανται στην ουρά του αεροπλάνου, το οποίο θεωρείται πιο πιθανό να διασωθεί.

Τι κάνει ο καταγραφέας φωνής στο πιλοτήριο;

Ο καταγραφέας φωνής στο πιλοτήριο συλλέγει ραδιοφωνικές μεταδόσεις και ήχους, όπως τις φωνές του πιλότου και τους θορύβους του κινητήρα. Ανάλογα με το περιστατικό, οι ερευνητές μπορεί να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στον θόρυβο του κινητήρα, στις προειδοποιήσεις απώλειας στήριξης και σε άλλα κλικ και κροταλίσματα. Και από αυτούς τους ήχους, οι ερευνητές μπορούν συχνά να προσδιορίσουν την ταχύτητα του κινητήρα και τη βλάβη ορισμένων συστημάτων.

Οι ερευνητές μπορούν επίσης να ακούσουν συνομιλίες μεταξύ των πιλότων και του πληρώματος και επικοινωνίες με τον έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας.

Ακολούθως, κάνουν σχολαστική μεταγραφή της φωνητικής εγγραφής, η οποία μπορεί να διαρκέσει έως και μία εβδομάδα.

Τι κάνει ο καταγραφέας δεδομένων πτήσης;

Ο καταγραφέας δεδομένων πτήσης παρακολουθεί το υψόμετρο, την ταχύτητα του αέρα και την κατεύθυνση του αεροσκάφους. Αυτοί οι παράγοντες συγκαταλέγονται σε τουλάχιστον 88 παραμέτρους που πρέπει να παρακολουθούν τα αεροπλάνα νέας κατασκευής.

Μερικοί μπορούν να συλλέξουν την κατάσταση περισσότερων από 1.000 άλλων χαρακτηριστικών, από τη θέση του πτερυγίου μιας πτέρυγας μέχρι τους ανιχνευτές καπνού. Σύμφωνα με την αμερικανική υπηρεσία διερεύνησης ατυχημάτων NTSB, μπορεί να δημιουργήσει μια αναπαράσταση βίντεο σε υπολογιστή με κινούμενα σχέδια της πτήσης από τις πληροφορίες που συλλέχθηκαν.

Ποιος έφτιαξε το πρώτο «μαύρο κουτί»;

Η δημιουργία καταγραφέων πτήσης έχει πιστωθεί σε τουλάχιστον δύο άτομα.

Ο πρώτος είναι ο Γάλλος μηχανικός αεροπορίας Φρανσουά Ουσνό, που τη δεκαετία του 1930, βρήκε έναν τρόπο να καταγράφει την ταχύτητα, το υψόμετρο και άλλες παραμέτρους ενός αεροπλάνου σε φωτογραφικό φιλμ.

Περίπου 20 χρόνια αργότερα, τη δεκαετία του 1950, ο Αυστραλός επιστήμονας Ντέιβιντ Ουόρεν, σκέφτηκε την ιδέα για τον καταγραφέα φωνής στο πιλοτήριο. Ο Γουόρεν ερευνούσε τη συντριβή του πρώτου εμπορικού αεροσκάφους στον κόσμο, του Comet, το 1953. Σκέφτηκε ότι θα ήταν χρήσιμο για τους ερευνητές αεροπορικών ατυχημάτων να έχουν μια ηχογράφηση φωνών στο πιλοτήριο.Ο Γουόρεν σχεδίασε και κατασκεύασε ένα πρωτότυπο «μαύρο κουτί» το 1956. Αλλά χρειάστηκαν αρκετά χρόνια πριν οι αξιωματούχοι καταλάβουν πόσο πολύτιμη θα μπορούσε να είναι η συσκευή και αρχίσουν να την εγκαθιστούν σε εμπορικές αεροπορικές εταιρείες παγκοσμίως.

Γιατί ονομάστηκε «μαύρο κουτί»;

Κάποιοι έχουν υποστηρίξει ότι προέρχεται από τη συσκευή του Ουσνό, επειδή χρησιμοποιούσε φιλμ και λειτουργούσε συνεχώς σε ένα κουτί που δεν έφτανε στο φως. Εξ ου και το όνομα «μαύρο κουτί»», σύμφωνα με την Airbus.

Η ευρωπαϊκή αεροναυπηγική εταιρεία εξηγεί ότι το πορτοκαλί ήταν το χρώμα που επιλέχθηκε για το κουτί από την αρχή για να είναι εύκολο να το βρει κανείς.

Αλλά υπάρχουν και άλλες εξηγήσεις. Όπως ότι τα κουτιά μαυρίζουν όταν απανθρακώνονται σε μια συντριβή. Ή, γιατί τα ΜΜΕ συνεχίζουν να χρησιμοποιούν τον όρο, έγραψε το περιοδικό, «λόγω της αίσθησης μυστηρίου που μεταφέρει μετά από μια αεροπορική καταστροφή».