Γιατί ο Τραμπ είπε όχι στην σχεδιαζόμενη ισραηλινή επίθεση στο Ιράν εντός Μαΐου

Τα πάντα ήταν έτοιμα για ένα χτύπημα στα πυρηνικά του Ιράν για τον Μάιο: Οι Ισραηλινοί είχαν τα σχέδια, ο στρατηγός Μίχαελ Κουρίλα, επικεφαλής της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ, συγκέντρωσε τρομακτική ισχύ πυρός στην περιοχή και Χαμάς και Χεζμπολάχ δεν θα μπορούσαν να «ενοχλήσουν». Όμως, στον Λευκό Οίκο επανεξέτασαν τη κατάσταση, δίνοντας… «άκυρο».

Δίχως αμφιβολία, σχεδόν όλα τα σχέδια των Ισραηλινών για να πλήξουν είτε πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν είτε τη χώρα γενικότερα, θα απαιτούσαν τη βοήθεια των ΗΠΑ, όχι μόνο για να διασφαλιστεί ότι η επιτυχία της επίθεσης, αλλά και να προστατευτεί το Ισραήλ από το τρομακτικό ιρανικό πυραυλικό μπαράζ.

Σύμφωνα, όμως με τους New York Times που επικαλούνται Αμερικανούς αξιωματούχους που γνωρίζουν για τα μυστικά σχέδια του Ισραήλ, στο επιτελείο του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, επικράτησαν οι πιο δύσπιστοι για το ισραηλινό σχέδιο.

Σε μια συνάντηση αυτόν τον μήνα -μια από τις πολλές συζητήσεις για το ισραηλινό σχέδιο- η διευθύντρια της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών των ΗΠΑ, Τούλσι Γάμπαρντ, παρουσίασε μια νέα αξιολόγηση πληροφοριών, σύμφωνα με την οποία η συσσώρευση αμερικανικών όπλων θα μπορούσε ενδεχομένως να πυροδοτήσει μια ευρύτερη σύγκρουση με το Ιράν, κάτι που οι ΗΠΑ δεν ήθελαν.

Την ίδια εκτίμηση με την Γκάμπαρντ μάλιστα έχουν και πανίσχυρα στελέχη της κυβέρνησης, όπως η επικεφαλής του προσωπικού του Λευκού Οίκο, Σούζι Γουάιλς, ο υπουργός Άμυνας, Πητ Χέγκσεθ και ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς. Ακόμη και ο πιο επικριτικός στο Ιράν, Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας Μίχαελ Βαλτς, ήταν δύσπιστος ότι το σχέδιο του Ισραήλ θα μπορούσε να πετύχει χωρίς ουσιαστική αμερικανική βοήθεια.

Μοναδική ευκαιρία

Οι πρόσφατες συναντήσεις έλαβαν χώρα λίγο αφότου οι Ιρανοί δήλωσαν ότι ήταν ανοιχτοί σε έμμεσες συνομιλίες – επικοινωνίες μέσω ενδιάμεσου. Τον Μάρτιο, ο Τραμπ είχε στείλει μια επιστολή προσφέροντας απευθείας συνομιλίες με το Ιράν, μια πρόταση που ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ο ανώτατος ηγέτης, φαινόταν να απορρίπτει.

Όμως, στις 28 Μαρτίου, ένας ανώτερος Ιρανός αξιωματούχος έστειλε επιστολή που σηματοδοτούσε το άνοιγμα σε έμμεσες συνομιλίες.

Το αμερικανικό δημοσίευμα κάνει λόγο και για το τι είδους συμφωνία είναι έτοιμη να αποδεχτεί η Ουάσινγκτον με το Ιράν, καθώς η κυβέρνηση Τραμπ έχει στείλει ανάμεικτα μηνύματα για το τι θέλει και ποιες θα ήταν οι συνέπειες για το Ιράν εάν αποτύχει να συμφωνήσει.

Σε μια συζήτηση, ο Βανς, με την υποστήριξη άλλων, υποστήριξε ότι ο Τραμπ είχε μια μοναδική ευκαιρία να κάνει μια συμφωνία. Εάν οι συνομιλίες αποτύχουν, ο Τραμπ θα μπορούσε στη συνέχεια να υποστηρίξει μια ισραηλινή επίθεση, είπε ο Βανς, σύμφωνα με αξιωματούχους της κυβέρνησης.

Επίσκεψη Νετανιάχου και παράλληλα άνοιγμα στο Ιράν

Κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στο Ισραήλ νωρίτερα αυτό το μήνα, ο στρατηγός Κουρίλα είπε στους αξιωματούχους εκεί ότι ο Λευκός Οίκος ήθελε να θέσει σε αναμονή το σχέδιο επίθεσης στην πυρηνική εγκατάσταση.

Ο Νετανιάχου τηλεφώνησε στον Τραμπ στις 3 Απριλίου. Σύμφωνα με Ισραηλινούς αξιωματούχους, ο Τραμπ είπε στον Νετανιάχου ότι δεν ήθελε να συζητήσει τηλεφωνικά τα σχέδια του Ιράν. Προσκάλεσε όμως τον Νετανιάχου να έρθει στον Λευκό Οίκο.

Ο Νετανιάχου έφτασε στην Ουάσιγκτον στις 7 Απριλίου. Ενώ το ταξίδι παρουσιάστηκε ως ευκαιρία για να διαφωνήσει κατά των δασμών του Τραμπ, η πιο σημαντική συζήτηση για τους Ισραηλινούς ήταν το προγραμματισμένο χτύπημα τους στο Ιράν.

Αλλά ενώ ο Νετανιάχου βρισκόταν ακόμη στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ ανακοίνωσε δημόσια τις συνομιλίες με το Ιράν.

Σε ιδιωτικές συζητήσεις, ο Τραμπ κατέστησε σαφές στον Νετανιάχου ότι δεν θα παράσχει αμερικανική υποστήριξη για μια ισραηλινή επίθεση τον Μάιο, ενώ οι διαπραγματεύσεις ήταν σε εξέλιξη, σύμφωνα με αξιωματούχους που ενημερώθηκαν για τις συζητήσεις.

Την επόμενη μέρα, ο Τραμπ πρότεινε ότι μια ισραηλινή στρατιωτική επίθεση κατά του Ιράν παρέμενε μια επιλογή. «Αν απαιτεί στρατό, θα έχουμε στρατό», είπε ο Τραμπ. «Το Ισραήλ θα είναι, προφανώς, ο ηγέτης αυτού».

Οι εναλλακτικές των μυστικών υπηρεσιών

Μετά την επίσκεψη του Νετανιάχου, ο Τραμπ ανέθεσε στον διευθυντής της CIA, Τζον Ράτκλιφ, να ταξιδέψει στην Ιερουσαλήμ. Εκεί συνάντησε τον Νετανιάχου και τον Ντέιβιντ Μπαρνέα, τον επικεφαλής της Μοσάντ, για να συζητήσουν διάφορες επιλογές για την αντιμετώπιση του Ιράν.

Εκτός από συνομιλίες και χτυπήματα, συζητήθηκαν και άλλες επιλογές, συμπεριλαμβανομένων μυστικών ισραηλινών επιχειρήσεων που πραγματοποιήθηκαν με την υποστήριξη των ΗΠΑ και πιο επιθετικής επιβολής κυρώσεων, σύμφωνα με άτομο που ενημερώθηκε για την επίσκεψη του Ράτκλιφ.

Ο Μπράιαν Χιουζ, εκπρόσωπος του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας, δήλωσε ότι «ολόκληρη η ηγετική ομάδα εθνικής ασφάλειας» της κυβέρνησης είναι αφοσιωμένη στην πολιτική του κ. Τραμπ για το Ιράν και στις προσπάθειες «να διασφαλίσει την ειρήνη και τη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή».

«Ο πρόεδρος Τραμπ ήταν ξεκάθαρος: Το Ιράν δεν μπορεί να έχει πυρηνικό όπλο και όλες οι επιλογές παραμένουν στο τραπέζι», είπε ο κ. Χιουζ. «Ο πρόεδρος έχει εξουσιοδοτήσει τις άμεσες και έμμεσες συζητήσεις με το Ιράν για να γίνει σαφές αυτό το σημείο. Αλλά κατέστησε επίσης σαφές ότι αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί επ΄ αόριστον».

Υπενθυμίζεται ότι ο Νετανιάχου εδώ και δεκαετίες, επειδή δεν έπαιρνε το πράσινο φως από τους Αμερικανούς προέδρους για μια επίθεση εναντίον του Ιράν, επιδιδόταν σε μυστικές επιχειρήσεις δολιοφθοράς κατά συγκεκριμένων εγκαταστάσεων και δολοφονίες Ιρανών πυρηνικών επιστημόνων.

Μπορεί να επιβράδυνε το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, αλλά πλέον έχει προχωρήσει πάρα πολύ, όπως αναφέρουν οι New York Times.

Το ανέφικτο σχέδιο του Νετανιάχου

Το Ισραήλ αναζητούσε εδώ και καιρό τη μεγαλύτερη συμβατική βόμβα της Αμερικής, μια bunker buster 30.000 λιβρών, που θα μπορούσε να προκαλέσει ζημιές στις καλά κρυμμένες στα ιρανικά βουνά εγκαταστάσεις. Το Τελ Αβίβ εξέτασε διάφορες επιλογές για το χτύπημα του Μαΐου, πολλές από τις οποίες συζήτησε με Αμερικανούς αξιωματούχους.

Αρχικά, ο Νετανιάχου πίεσε για μια επιλογή που θα συνδύαζε αεροπορικές επιδρομές με επιδρομές κομάντο. Όπως αναφέρουν οι New York Times, το σχέδιο θα ήταν μια πολύ πιο φιλόδοξη εκδοχή μιας επιχείρησης που πραγματοποίησε το Ισραήλ τον περασμένο Σεπτέμβριο, όταν οι ισραηλινές δυνάμεις πέταξαν με ελικόπτερο στη Συρία για να καταστρέψουν ένα υπόγειο καταφύγιο που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή πυραύλων για τη Χεζμπολάχ.

Σε αυτή την επιχείρηση, το Ισραήλ χρησιμοποίησε αεροπορικές επιδρομές για να εξαλείψει θέσεις φρουράς και χώρους αεράμυνας. Στη συνέχεια, οι καταδρομείς προσγειώθηκαν και διείσδυσαν στις υπόγειες εγκαταστάσεις για να καταστρέψουν τις εγκαταστάσεις με εκρηκτικά.

Ωστόσο, οι Αμερικανοί αμφιβάλουν εάν μπορεί αυτό να επαναληφθεί με επιτυχία στις βασικές εγκαταστάσεις του Ιράν, καθώς το πιο εμπλουτισμένο ουράνιο του Ιράν, βρίσκεται διάσπαρτο σε πολλές τοποθεσίες. Για να έχουν επιτυχία, οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι χρειάζονται αμερικανικά αεροπλάνα που θα καλύπτουν τους καταδρομείς.

Ακόμα και έτσι όμως, σύμφωνα με Ισραηλινούς αξιωματικούς, μια τέτοια επιχείρηση χρειάζεται μήνες σχεδιασμού και όμως υπογραμμίζει το αμερικανικό δημοσίευμα, τα γεράκια ήθελε να πραγματοποιηθεί μια επιχείρηση άμεσα, όσο είναι ακόμα διοικητής ο φιλοϊσραηλινός στρατηγός Κουρίλα.

Έτσι, αφού εγκατέλειψαν την ιδέα των κομάντο, Ισραηλινοί και Αμερικανοί αξιωματούχοι άρχισαν να συζητούν ένα σχέδιο για μια εκτεταμένη εκστρατεία βομβαρδισμών που θα ξεκινούσε στις αρχές Μαΐου και θα διαρκούσε περισσότερο από μία εβδομάδα.

Ευτυχώς για το καλό της ειρήνης, στις ΗΠΑ εισακούστηκαν φωνές σαν της Γκάμπαρντ.