Πλατωνικός έρωτας: Ήρθε η ώρα να επανέλθουν οι «λευκοί γάμοι»;

Κανείς δεν περνάει ωραία στα ραντεβού σήμερα. Οι αντιδράσεις κατά των εφαρμογών, που αναβλύζουν εδώ και χρόνια, έχουν μετατραπεί σε μια βαθιά και διαρκή δυσφορία. Κάθε μέρα ακούμε ανησυχητικές ιστορίες από «τον κόσμο του φλερτ», και αν ο ρομαντισμός είναι μια μακροχρόνια αντιπαράθεση, φαίνεται ότι οι στρέιτ άντρες είναι οι κύριοι αντίπαλοι: σεξιστές, αγενείς, υποτιμητικοί, άλλοτε γλυκανάλατα πιεστικοί και άλλοτε παγερά αδιάφοροι.

Ένα από τα πιο διάσημα παραδείγματα «γάμου λεβάντας» ήταν αυτός μεταξύ του καρδιοκατακτητή της δεκαετίας του 1920 Ροδόλφου Βαλεντίνο και της ηθοποιού Ζαν Άκερ, η οποία ήταν και η ίδια σε λεσβιακή σχέση

Ταυτόχρονα, ζούμε σε μια εποχή πειραματισμού στις σχέσεις, σαν οι άνθρωποι να προσπαθούν απεγνωσμένα να ξεφύγουν από τα όρια της παραδοσιακής σύνθεσης ενός ζευγαριού. Η πολυσυντροφικότητα βρίσκεται σε έξαρση και η «queer πλατωνική σχέση» έχει πρόσφατα διαφημιστεί ως ένα ενδιαφέρον νέο μοντέλο. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι σαν κοινωνία πρέπει να πάμε ένα βήμα παραπέρα: πρέπει να επαναφέρουμε τον «γάμο λεβάντας» (λευκός γάμος) τη σχέση μεταξύ μιας στρέιτ γυναίκας και ενός γκέι άνδρα, η οποία δεν είναι λιγότερο στοργική επειδή είναι εικονική.

Μια χολιγουντιανή ιστορία

Οι γκέι άντρες και οι στρέιτ γυναίκες, όμως, έχουν μια κοινή ανάγκη: να ξεφύγουν από τα νύχια της πατριαρχικής εξουσίας μέσα στην προσωπική τους ζωή, και έτσι η εικονική ένωση φαίνεται ότι θα μπορούσε να είναι αμοιβαία επωφελής. Οι γκέι άνδρες εξακολουθούν να είναι άνδρες, φυσικά, και εξακολουθούν να είναι σε θέση να είναι μισογύνηδες.

View this post on Instagram

A post shared by The Midlife Crisis (@themidlifecrisisofficial)

Οι «γάμοι λεβάντας» ή αλλιώς οι εικονικοί γάμοι του παρελθόντος γεννήθηκαν σε μεγάλο βαθμό από την ανάγκη. Ήταν ένας τρόπος που επέτρεπε στους «κρυφά» queer (άνδρες και γυναίκες) να κρύβουν την ταυτότητα τους. Ήταν ιδιαίτερα συνηθισμένοι σε κοινωνικούς και επαγγελματικούς χώρους που απαιτούσαν υψηλό βαθμό δημόσιας προβολής και σχολαστικό προσωπικό branding – κυρίως στο Χόλιγουντ.

Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι ο έρωτας, ως «χημικό συναίσθημα», είναι καταδικασμένος να ξεθωριάσει μετά από ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, και είναι σύνηθες οι γάμοι να μετατρέπονται σε κάτι σαν αδελφικές σχέσεις

Ένα από τα πιο διάσημα παραδείγματα «γάμου λεβάντας» ήταν αυτός μεταξύ του καρδιοκατακτητή της δεκαετίας του 1920 Ροδόλφου Βαλεντίνο και της ηθοποιού Ζαν Άκερ, η οποία ήταν και η ίδια σε λεσβιακή σχέση.

Αν και αυτό ακούγεται βολικό, δεν λειτούργησε καλά: Η Άκερ μετάνιωσε για την απόφασή της, κλείδωσε τον Βαλεντίνο έξω από το δωμάτιο του ξενοδοχείου τους τη νύχτα του γάμου τους και το ζευγάρι χώρισε αμέσως.

Μια από τις πιο χαρακτηριστικές απεικονίσεις ενός γάμου λεβάντας (ενός είδους) ήρθε στους Simpsons: στο επεισόδιο A Fish Called Selma του 1996, ο άτυχος ηθοποιός Troy McClure παντρεύεται την αδελφή της Marge, Selma, προκειμένου να καλύψει ένα παράξενο φετίχ που σχετίζεται με ψάρια.

Όταν τελικά συνειδητοποιεί τι συμβαίνει, η Selma πιστεύει ότι μπορεί να κάνει τη συμφωνία να λειτουργήσει, όχι μόνο επειδή απολαμβάνει τη νέα πολυτελή ζωή που συνεπάγεται. Όταν όμως εκείνος προσπαθεί να την πιέσει να μείνει έγκυος για χάρη της καριέρας του, αποφασίζει ότι θα ήταν λάθος να φέρει ένα παιδί σε έναν γάμο χωρίς αγάπη και τον εγκαταλείπει.

Το παλιό μοντέλο «γάμου λεβάντας»

Πρόκειται για μια θλιβερή ιστορία, σίγουρα, αλλά οι «γάμοι λεβάντας» συχνά οδηγούσαν σε σχέσεις που ήταν πραγματικά ικανοποιητικές – πάρτε το παράδειγμα του Maestro, της οσκαρικής βιογραφίας του συνθέτη Λέοναρντ Μπερνστάιν που υποδύεται ο Μπράντλεϊ Κούπερ, η οποία επικεντρώνεται στη σχέση του Λέοναρντ με τη σύζυγό του Φελίσια (την οποία υποδύεται η Κάρεϊ Μάλιγκαν).

Δεν πρόκειται για έναν «γάμο λεβάντα» με την κλασική έννοια (που συνήθως παραπέμπει σε μια στρατηγική, συνειδητή συμφωνία).

Το ζευγάρι αγαπάει πραγματικά ο ένας τον άλλον, εμπλουτίζει πραγματικά ο ένας τη ζωή του άλλου. Αυτό σημαίνει ότι, ενώ η Φελίσια ανέχεται και αφήνει σιωπηρά να επιτραπεί η συνήθεια του Λέοναρντ να κοιμάται με άντρες, αυτό εξακολουθεί να της προκαλεί μεγάλη στενοχώρια. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας, καθώς ο Λέοναρντ γίνεται όλο και πιο παράτολμος, πάντα στα πρόθυρα του δημόσιου εξευτελισμού της, συνειδητοποιεί ότι είναι πιο ευάλωτη στο να πληγωθεί από τις σχέσεις του απ’ ό,τι είχε προηγουμένως πείσει τον εαυτό της.

Ποιο είναι το νόημα;

Αλλά αυτό είναι το παλιό μοντέλο, το οποίο έχει τις ρίζες του σε ένα ιστορικό πλαίσιο όπου το να είσαι γκέι εξακολουθούσε να συνιστά καταστροφικό ταμπού (και το οποίο δυστυχώς εξακολουθεί να υφίσταται και σήμερα σε πολλές χώρες του κόσμου).

Ο γάμος λεβάντας του σήμερα – ο οποίος θα συνάπτεται με πλήρη γνώση και των δύο και δεν θα αποτελεί μέσο για την παραμονή στη «κοινωνική» ντουλάπα, θα μπορούσε να είναι εντελώς διαφορετικός. Ίσως η Φελίσια να αισθανόταν διαφορετικά για τις ερωτικές περιπτύξεις του Λέοναρντ, αν αυτές αποτελούσαν μέρος μιας ειλικρινούς συμφωνίας που της επέτρεπε να αναζητήσει σεξουαλική ικανοποίηση και αλλού. Αυτό δεν θα χρειαζόταν να είναι γάμος με την τυπική έννοια του όρου, αλλά μια βαθιά,  πλατωνική σχέση που θα βασιζόταν στη συντροφικότητα και την ασφάλεια.

It’s Valentine’s Day, so we’re going back to 1964 and an episode of Marriage Today that looked at the future of relationships. Young and old reflect on their experiences, and share their opinions on the matter. pic.twitter.com/pYPTLp5o7Q

— BBC Archive (@BBCArchive) February 14, 2024

Αλλά γιατί, θα μπορούσατε να ρωτήσετε; Ποιο είναι το νόημα; Ακόμα και να μην θέλουμε να είμαστε μίζεροι, δεν μπορούμε να αγνοοήσουμε το γεγονός ότι ένα μεγάλο ποσοστό των σχέσεων τελικά στερεύει από σεξ και πάθος, ακόμη και αν αυτό συμβαίνει μετά από δεκαετίες. Μπορεί να μην είναι αναπόφευκτο, αλλά είναι μια πιθανή πορεία.

Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι ο έρωτας, ως «χημικό συναίσθημα», είναι καταδικασμένος να ξεθωριάσει μετά από ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, και είναι σύνηθες οι γάμοι να μετατρέπονται σε κάτι σαν αδελφικές σχέσεις. Σκεφτείτε την τελευταία φορά που είδατε ένα αξιολάτρευτο ηλικιωμένο ζευγάρι στα ογδόντα του, να κάθεται σε ένα παγκάκι στο πάρκο, να κρατιέται χέρι-χέρι και να χαμογελά ο ένας στον άλλον καθώς μοιράζονταν μια σακούλα πατατάκια: πιστεύετε ότι εξακολουθούν να κάνουν σεξ με κάποια συχνότητα; Ίσως ναι, αλλά πιστεύετε ότι αυτό ήταν η πιο σημαντική πτυχή της σχέσης τους, αυτό που τη συντηρούσε;

Άλλωστε, σε έναν μοναχικό και κατακερματισμένο κόσμο, μια ζωή με αμοιβαίο σεβασμό και συντροφικότητα δεν αποτελεί τραγική κατάληξη, αλλά το καλύτερο που μπορεί να ελπίζει ο καθένας μας.

*Πηγή: Dazed | James Greig | Κεντρική φωτογραφία θέματος: Μπράντλεϊ Κούπερ και Κάρεϊ Μάλιγκαν στο Maestro |  Netflix