Tι ψώνισαν οι Έλληνες στις γιορτές: Το χριστουγεννιάτικο τραπέζι «κατάπιε» πάνω από το 1/3 των δαπανών

Οι Έλληνες καταναλωτές ξόδεψαν πάνω από το 1/3 του χριστουγεννιάτικου προϋπολογισμού σε τρόφιμα και ποτά, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις του Εμπορικού Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιά (ΕΒΕΠ).

Επιβεβαιώνονται δηλαδή οι προβλέψεις της αγοράς, που έδειχναν ότι οι Έλληνες φέτος θα δώσουν προτεραιότητα στο χριστουγεννιάτικο οικογενειακό τραπέζι, περιορίζοντας τις εξόδους και μαγειρεύοντας σπίτι, για να μειώσουν τα έξοδα.

Σε αναμονή των τελικών αποτελεσμάτων του Δεκεμβρίου, ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ Βασίλειος Κορκίδης δηλώνει στο in ότι η εικόνα είναι μέχρι στιγμής ενθαρρυντική, τουλάχιστον για τα μεγάλα αστικά κέντρα.

Διευκρινίζει ωστόσο ότι η πρώιμη «προσεγγιστική» ανάλυση, αφορά το σύνολο των πωλήσεων της λιανικής, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων αλυσίδων, σούπερ μάρκετ και των πολυκαταστημάτων. Για τα μικρότερα καταστήματα, πλην τροφίμων, η εικόνα ενδέχεται να είναι αρκετά διαφορετική. Οι πρώτες ενδείξεις, σύμφωνα με αναλυτές αγοράς, δείχνουν το ποτήρι μισοάδειο.

Αύξηση τζίρου στα όρια του πληθωρισμού

Το ΕΒΕΠ χρησιμοποιεί ως βάση σύγκρισης τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον τζίρο Δεκεμβρίου του 2024, ο οποίος κινήθηκε στα 4,3 δισεκ. ευρώ.

Ο Δεκέμβριος του 2025, αναμένεται να κλείσει με αύξηση τζίρου 2,5% ως 5%, η οποία οφείλεται πρωτίστως στις πληθωριστικές πιέσεις, ανεβάζοντας τις φετινές εισπράξεις όλου του μήνα στα 4,5 δισ. ευρώ.

Αυτό σημαίνει ότι οι Έλληνες έβαλαν πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη, για να αγοράσουν τα ίδια ή και λιγότερα προϊόντα από πέρυσι. Άλλωστε, μόνο το χριστουγεννιάτικο τραπέζι φέτος κοστίζει ως 7,1% ακριβότερα, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ).

Πρόκειται για την πλέον αξιόπιστη έρευνα για τη χριστουγεννιάτικη αγορά, αφού τα στοιχεία προέρχονται από επιτόπιες τιμοληψίες, τόσο  από σούπερ μάρκετ όσο και από εξειδικευμένα καταστήματα τροφίμων.

Προβλέψεις για φέτος

Ο κ. Κορκίδης εκτιμά ότι ο τζίρος των μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων στον Δεκέμβριο θα κινηθεί στο 1,42 δισ. ευρώ, σχεδόν το 1/3 του συνολικού εορταστικού τζίρου.

«Γι’αυτό και είναι μήνας ιδιαίτερου ενδιαφέροντος ο Δεκέμβριος. Γιατί οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις προσδοκούν σε υψηλότερους τζίρους, τόσο σε τρόφιμα-ποτά, όσο και σε δώρα, κοσμήματα, ρούχα, παπούτσια, βιβλία, παιχνίδια». Ο ίδιος προσθέτει ότι συνολικά ο τζίρος της λιανικής το 2025 θα κλείσει κοντά στα 75 δισ. ευρώ, από 72 δισ. το 2024.

Κρίσιμο στοίχημα για τους ΜμΕ

Η ΕΣΕΕ είχε ανεβάσει ψηλά τον πήχη για την εορταστική σεζόν, αφού προσδοκούσε σε αύξηση τζίρου τουλάχιστον 10% ή 750 εκατομμύρια παραπάνω στο σύνολο του τέταρτου τριμήνου, για να καλυφθούν οι απώλειες από τα διογκωμένα λειτουργικά έξοδα.

Για τους Έλληνες μικρέμπορους το στοίχημα είναι ακόμα μεγαλύτερο, αφού τίθεται πιο έντονα το πρόβλημα της βιωσιμότητας. Είναι ενδεικτικό, ότι οι ΜμΕ  (πλην τροφίμων – καυσίμων) κατέγραψαν πτώση πωλήσεων το γ’ τρίμηνο του 2025, μετά την αφαίρεση του πληθωρισμού.

Οι μικροί έμποροι ξεκίνησαν τις εκπτώσεις από τα Χριστούγεννα, ένδειξη ότι πιέζονται.

Τι εκτιμά ο διευθυντής του ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ

Ο οικονομολόγος Χαράλαμπος Αράχωβας, διοικητικός διευθυντής του ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ μεταφέρει στο in μια πρώτη εικόνα της αγοράς, κυρίως για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις.

«Ειδικά σε ένδυση και υπόδηση που η αγορά περίμενε τον Δεκέμβριο και τα Χριστούγεννα ως μάννα εξ ουρανού, βλέπουμε κάτι που μας ανησυχεί. Ακούμε και αρνητικά σχόλια από αρκετούς εμπόρους συναδέλφους. Κυρίως όμως μα προβληματίζει το γεγονός, ότι ακόμα και σε αγορές σε μεγάλα αστικά κέντρα, τα μικρά καταστήματα δεν διστάζουν να έχουν εκπτώσεις, οι οποίες κυμαίνονται μεσοσταθμικά στο 20%, σε μεγάλη γκάμα προϊόντων».

Η κίνηση αυτή δείχνει ότι οι μικρότεροι έμποροι δεν έχουν και πολλές ελπίδες να πουλήσουν στις χειμερινές εκπτώσεις και «παίζουν τα ρέστα τους» στις γιορτές

«Μέσα στα Χριστούγεννα, η αγορά παραδοσιακά κινείται περισσότερο, περιμένει να ισοσκελίσει τις απώλειες ή ακόμα και να έχει σημαντική ενίσχυση των  πωλήσεων. Όταν υπάρχουν τόσο  μεγάλες εκπτώσεις, όχι μόνο στα πολύ μικρά καταστήματα του ενός ατόμου, αλλά και σε καταστήματα με 7-8 άτομα προσωπικό, αντιλαμβάνεται κανείς τη στενότητα και το πόσο έχουν πειστεί οι εμπορικές επιχειρήσεις», καταλήγει ο κ. Αράχωβας.

Απογοητευμένοι οι μικροί έμποροι

Ο διοικητικός διευθυντής του ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ, μας λέει ότι «μετά από μια πρώιμη συζήτηση με αρκετές επιχειρήσεις, επιβεβαιώνεται ότι η αγορά δεν κινήθηκε πολύ καλά. Στην έρευνά μας για το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι είδαμε ότι οι τιμές συνέχισαν να αυξάνονται, αν και με  επιβραδυνόμενο ρυθμό, και εκεί κατευθύνθηκε ένα σημαντικό κομμάτι της αγοράς. Ακόμα δεν έχουμε εικόνα από την αγορά προϊόντων τεχνολογίας, αλλά αυτή αφορά μεγάλες κυρίως επιχειρήσεις. Στο παραδοσιακό εμπόριο, όπως η ένδυση-υπόδηση, η πρώτη εικόνα από ανθρώπους της αγοράς είναι ότι υπάρχει απογοήτευση.

Μια πλήρη αποτίμηση της χριστουγεννιάτικης αγοράς θα υπάρξει από το ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ, με πλήρη στοιχεία, μετά τα Θεοφάνια, και τα στοιχεία θα δημοσιευθούν προς τα μέσα Ιανουαρίου.

Εκτίμηση μέσης δαπάνης

Οι έξι στους δέκα Έλληνες καταναλωτές ξόδεψαν και φέτος περίπου τα ίδια με πέρυσι. Μόνο ένας στους δέκα ξόδεψε περισσότερα την φετινή εορταστική περίοδο. Η ακρίβεια και οι υψηλές τιμές στα τρόφιμα σίγουρα επηρέασαν σχεδόν το σύνολο των αγορών τόσο των Χριστουγέννων, όσο και της Πρωτοχρονιάς. Οι προβλέψεις διεθνώς δείχνουν μια μέτρια αύξηση των εορταστικών πωλήσεων 3,7%–4,2% για την περίοδο του Δεκεμβρίου 2025.

Σύμφωνα με ευρωπαϊκή έρευνα για την περυσινή εορταστική αγορά στην Ελλάδα, ο μέσος όρος της αξίας της χριστουγεννιάτικης δαπάνης ανά άτομο ήταν περίπου 190 ευρώ. Η εκτίμηση για το 2025 στην αξία που θα δαπανήσουν οι καταναλωτές φέτος για αγορές δώρων και εορταστικά είδη, κατά την περίοδο των Χριστουγέννων, ξεπερνά τα 200 ευρώ κατά κεφαλήν.

πηγή: ΕΒΕΠ

Πώς κατανέμεται ο τζίρος

Εκτός από τα τρόφιμα-ποτά που συγκεντρώνουν το 34% του τζίρου ή 1,53 δισεκ. ευρώ, το υπόλοιπο μερίδιο της αγοραστικής «πίτας» αναμένεται να κατανεμηθεί ως εξής:

Ένδυση: 14% ή  περίπου 620 εκατ. ευρώ

Υπόδηση: 7% ≈ 310 εκατ.ευρώ

Ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά είδη: 15% ≈670 εκατ. ευρώ

Παιχνίδια: 6% ≈ 270 εκατ. ευρώ\

Καλλυντικά: 5% ≈  230 εκατ. ευρώ

Οικιακός εξοπλισμός:6% ≈ 270 εκατ. ευρώ

Βιβλία – πολιτιστικά είδη: 3% ≈  140 εκατ. ευρώ

Κοσμήματα και ρολόγια: 4% ≈ περίπου 180 εκατ. ευρώ

Λοιπά είδη (εποχικά δώρα, είδη διακόσμησης): 6% ≈  260 εκατ. ευρώ.