Έχοντας συγκεντρώσει χιλιάδες ακολούθους μέσω κοινωνικών δικτύων, podcasts, απομνημονευμάτων και εφαρμογών, ένα νέο κίνημα στις ΗΠΑ ανέλαβε να ενδυναμώσει μαμάδες που βιώνουν μία από τις πιο επώδυνες εμπειρίες της ζωής τους: την απώλεια ενός εν ζωή παιδιού τους.
Περίπου το 10% του πληθυσμού των ΗΠΑ είναι αποξενωμένο από έναν γονέα ή ένα παιδί σε οποιαδήποτε δεδομένη χρονική στιγμή, σύμφωνα με έρευνα του κοινωνιολόγου στο Πανεπιστήμιο Cornell Καρλ Πίλεμερ. Με την αυξανόμενη ένταση γύρω από πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα, λέει, είναι πιθανό να δούμε περισσότερες τέτοιες ρήξεις.
Σύμφωνα με μελέτη του 2022 στο Journal of Marriage and Family, είναι πιο συνηθισμένο τα παιδιά να αποξενώνονται από τους πατέρες τους παρά από τις μητέρες τους. Ωστόσο, οι μητέρες συχνά το βιώνουν πιο έντονα -ακόμη και σε σημείο υπαρξιακής αγωνίας- επειδή τείνουν να ταυτίζουν περισσότερο την ταυτότητά τους με τον ρόλο του γονέα, λέει ο Πίλεμερ.
Έτσι, ύστερα από χρόνια κατά τα οποία θεραπευτές, influencers και διαδικτυακές ομάδες ενθάρρυναν τα ενήλικα παιδιά να διακόπτουν τις σχέσεις με οικογένειες που θεωρούν βλαβερές ή «τοξικές», η δε Wall Street Journal ανδεικνύει ένα νέο κίνημα αποξενωμένων γονέων που αρχίζουν τώρα να υψώνουν τη φωνή τους.
«Αντί να ζητούν συγχώρεση και συμφιλίωση, πολλοί στέλνουν ένα προκλητικό μήνυμα: Δεν ήμασταν κακοί γονείς. Φταίνε τα παιδιά. Τώρα προτεραιότητα έχουν οι δικές μας ανάγκες» αναφέρει το δημοσίευμα.
Το κίνημα «Doormat Mom»
Ιδρύτρια αυτού του πρωτότυπου κινήματος «Doormat Mom» στο TikTok και το Instagram είναι η 59χρονη Λόρα Γουέλινγκτον, έχοντας σχεδόν 140.000 ακολούθους.
Λέει ότι διέκοψε τις σχέσεις της με μία από τις ενήλικες κόρες της το καλοκαίρι του 2024, αφού έμαθε ότι δεν θα προσκληθεί στον γάμο της. Η ίδια υποστηρίζει ότι είναι καλή μητέρα και δεν καταλαβαίνει τι πήγε στραβά, αλλά συνειδητοποίησε ότι η κόρη της δεν επιθυμούσε πια σχέση μαζί της.
«Το μήνυμα ήταν ξεκάθαρο», λέει η Γουέλινγκτον, συνταξιούχος επιχειρηματίας της τεχνολογίας και δημιουργός παιδικών προγραμμάτων, η οποία έχει άλλα τέσσερα παιδιά, ηλικίας 15 έως 32 ετών, με τα οποία δεν είναι αποξενωμένη. «Δεν θα έπρεπε να είναι δική μου ευθύνη να περιμένω αν και πότε θα αλλάξει γνώμη».
Ιδρύτρια του «Doormat Mom» 59χρονη Λόρα Γουέλινγκτον (πηγή: The Wall Street Journal)
Η Γουέλιγκτον άνοιξε λογαριασμούς στο TikTok, το Instagram, το Facebook και το YouTube, ξεκίνησε podcast και έγραψε ένα απομνημόνευμα — το οποίο αυτοεκδόθηκε το Σαββατοκύριακο του γάμου της κόρης της — με τίτλο: «Doormat Mom, No More! Όταν οι καλοί γονείς λένε επιτέλους “Φτάνει” στα αχάριστα ενήλικα παιδιά τους».
Το μήνυμά της είναι προκλητικό, αναφέρει το αμερικανικό δημοσίευμα: |Δεν φταίνε πάντα οι γονείς. Ναι, υπάρχουν κακοποιητικοί γονείς και παιδιά που σωστά τους αποκόπτουν, λέει, αλλά υπάρχουν και καλοπροαίρετοι, στοργικοί γονείς που πληγώνονται άδικα. Αντί να περιμένουν ψίχουλα από τα παιδιά τους, οι γονείς πρέπει να συνεχίσουν τη ζωή τους|.
Ο Πίλεμερ σημειώνει ότι σε ορισμένες περιπτώσεις τα ενήλικα παιδιά δικαιολογημένα θέτουν όρια και διακόπτουν τις σχέσεις με τους γονείς τους, ιδιαίτερα αν υπήρξε κακοποίηση. Όμως, για τις μητέρες που αισθάνονται ότι αποκόπηκαν άδικα, η δημιουργία μιας δημόσιας πλατφόρμας μπορεί να λειτουργήσει θεραπευτικά, προσφέροντάς τους στήριξη και, σε κάποιες περιπτώσεις, την αίσθηση δικαίωσης.
Η άλλη πλευρά
Παρόλα αυτά, κάτι τέτοιο μπορεί να μειώσει τις πιθανότητες συμφιλίωσης, ιδίως αν οι γονείς παραπονιούνται δημόσια ή ρίχνουν το φταίξιμο στα παιδιά τους, σύμφωνα με τον Πίλεμερ. Και το να εκτίθενται οικογενειακά ζητήματα τόσο ανοιχτά προσελκύει επίσης περίεργους θεατές — ανθρώπους που γοητεύονται από το δράμα επειδή τους κάνει να νιώθουν καλύτερα για τις δικές τους σχέσεις. «Οι άνθρωποι γοητεύονται από ιστορίες αποξένωσης όσο υπάρχει γραπτή ιστορία», λέει ο Πίλεμερ. «Ξεκινάς με τον Κάιν και τον Άβελ και καταλήγεις στο “Succession”».
Εμείς φταίμε – «Emotions Anonymous»
Υπάρχει φυσικά και ο αντίλογος σε αυτή την οργή των παραπάνω γονιών. Η 53χρονη Λάιζα Ζινέτ, λέει ότι αποφάσισε να απαντήσει στους γονείς που κατηγορούν τα παιδιά τους. «Αν ακούσω έναν ακόμη αποξενωμένο γονιό να λέει “μα γιατί, γιατί, γιατί;”, θα χάσω το μυαλό μου», λέει.
Η Ζινέτ, που επιβλέπει εκπροσώπους εξυπηρέτησης πελατών σε ασφαλιστική εταιρεία, λέει ότι είναι αποκομμένη από τις δύο κόρες της, 29 και 21 ετών, εξαιτίας του θυμού της, της συναισθηματικής κακοποίησης και της παραμέλησης. «Είχα μια τραυματική παιδική ηλικία», λέει, «και είχαμε μια δυσλειτουργική οικογένεια». Δεν είναι αποξενωμένη από τον ενήλικο γιο και τον θετό γιο της, προσθέτει.
Αφού οι κόρες της σταμάτησαν να της μιλούν, η Ζινέτ ξεκίνησε θεραπεία και διάβασε ένα βιβλίο με τίτλο «Emotions Anonymous», το οποίο -όπως λέει- τη βοήθησε να αναλάβει την ευθύνη των πράξεών της. Άρχισε να δημοσιεύει βίντεο στο TikTok και το Instagram λέγοντας: «Ναι, κακοποίησα τα παιδιά μου» και «Είναι πολύ πιθανό να είμαι εγώ το πρόβλημα». Μια από τις πρώτες της αναρτήσεις ξεπέρασε το ένα εκατομμύριο προβολές. Συμβουλεύει τους γονείς να ακούνε τι προσπαθούν να τους πουν τα παιδιά τους.
Η Ζινέτ εκτιμά ότι το 95% των ακολούθων της είναι αποξενωμένοι από τους γονείς τους και πολλοί ζητούν συμβουλές για το πώς να τους μιλήσουν ή μοιράζονται ότι τους έδωσε ελπίδα. «Θα πέθαινα κυριολεκτικά για να δω τη μητέρα μου να αναλαμβάνει τη μισή ευθύνη απ’ όση αναλαμβάνει εκείνη», έγραψε ένας.
«Λέω αυτά που εκείνοι πεθαίνουν να ακούσουν από τους γονείς τους», λέει η Ζινέτ. Τη βοηθούν κι εκείνοι, προσφέροντάς της αισιοδοξία ότι θα μπορέσει να ξανασυνδεθεί με τις κόρες της. «Δεν πιστεύω ότι υπάρχει αγαπητός γονιός που να μη θα ήθελε να συμφιλιωθεί», λέει.