Δυστυχισμένος σκύλος: Πώς η επιστήμη βοηθά να κατανοήσουμε την ευζωία του

Ένας σκύλος δεν αντέχει τη μοναξιά. «Βυθίζεται» στη δυστυχία.

Ένας σκύλος λατρεύει τον άνθρωπό του, τις στιγμές και τα συναισθήματα, που μοιράζεται μαζί του.

Χαρακτηρίζεται για τις νοητικές του ικανότητες, είναι μεγάλος «εξερευνητής» και κοινωνικό πλάσμα.

«Πολλοί θεωρούμε πως αν ο σκύλος μας τρώει, κοιμάται και βγαίνει βόλτα τότε καλύπτουμε τις ανάγκες του και είναι χαρούμενος.
Όμως, η ευτυχία του σκύλου δεν είναι τόσο απλή υπόθεση», τονίζει ο εκπαιδευτής σκύλων, Ηλίας Λαδάς.

Η σύγχρονη επιστήμη της συμπεριφοράς και της ευζωίας, ενημερώνει ο κ. Λαδάς, αποκαλύπτει ότι οι σκύλοι, όπως και οι άνθρωποι, έχουν συναισθηματικές ανάγκες, ανάγκη για εμπλουτισμό των γνωστικών τους ικανοτήτων. Όπως από βιοχημική ισορροπία, που επηρεάζεται από το περιβάλλον και από τη σχέση τους με εμάς.

Ποιος είναι όμως, ο «δυστυχισμένος σκύλος»;

Η δυστυχία σε έναν σκύλο, σύμφωνα με τον εκπαιδευτή, δεν παρουσιάζεται πάντα με εμφανή σημάδια θλίψης ή αδράνειας.

Πολύ συχνά εκδηλώνεται με μικρές αλλαγές συμπεριφοράς, όπως:

● Μειωμένη διάθεση για παιχνίδι ή κοινωνική επαφή.

● Υπερβολικός ύπνος ή αντίθετα, ανησυχία και αϋπνία.

● Επαναλαμβανόμενες κινήσεις (π.χ. γλείψιμο, κυκλικές κινήσεις).

● Έλλειψη όρεξης ή υπερφαγία.

● Υπερβολική εξάρτηση ή απομόνωση.

Η «γλώσσα του σώματος» του σκύλου είναι ο «καθρέφτης» της συναισθηματικής του κατάστασης

Η ευτυχία του εξαρτάται και από τους δεσμούς που αναπτύσσει με τον άνθρωπό του

Έρευνες του University of Lincoln (2020) έδειξαν ότι η χρόνια έλλειψη νοητικού και κοινωνικού εμπλουτισμού (environmental enrichment) σχετίζεται με την αύξηση των επιπέδων κορτιζόλης και της εμφάνισης «συμπεριφορών απελπισίας». Όπως είναι η αδράνεια ή η υπερκινητικότητα χωρίς νόημα.

Ο εγκέφαλος του σκύλου και η «χημεία» της ευτυχίας

Έπειτα από μελέτες νευροαπεικόνισης (Emory University, Gregory Berns, 2012–2016), φάνηκε πως ο εγκέφαλος του σκύλου ενεργοποιεί περιοχές παρόμοιες με του ανθρώπου όταν λαμβάνει θετικά κοινωνικά ερεθίσματα. Όπως βλέμμα, χαμόγελο, στοργή.
Η ορμόνη οξυτοκίνη -γνωστή και ως «ορμόνη της αγάπης»-, αυξάνεται σημαντικά κατά τη διάρκεια θετικών αλληλεπιδράσεων με τον άνθρωπο, ενώ η κορτιζόλη -η ορμόνη του στρες-, μειώνεται.

Αυτό σημαίνει, σύμφωνα με τον κ. Λαδά, ότι η ευτυχία του σκύλου δεν εξαρτάται μόνο από την τροφή ή τη βόλτα. Αλλά από το πόσο ασφαλής αισθάνεται δίπλα στον άνθρωπό του και πόσο συνδεδεμένος είναι μαζί του.

Οι παράγοντες που «υπονομεύουν» την ευζωία του σκύλου

Τα στοιχεία, που στερούν την καλοζωία του σκύλου, αναφέρει ο κ. Λαδάς.

1. Απουσία ποιοτικού χρόνου
Ο σκύλος χρειάζεται αλληλεπίδραση, όχι απλώς παρουσία. Οι «σβησμένοι» δεσμοί οδηγούν σε συναισθηματική απομόνωση.

2. Έλλειψη νοητικής πρόκλησης
Η μονοτονία είναι «εχθρός» της ευζωίας. Έρευνες (Harvard University, 2019) δείχνουν ότι τα νοητικά εμπλουτισμένα περιβάλλοντα μειώνουν σημαντικά τα ποσοστά στρες.

3. Υπερβολική προστατευτικότητα ή συνεχής διόρθωση
Όταν κάθε του πρωτοβουλία απορρίπτεται, ο σκύλος σταματά να προσπαθεί να επικοινωνήσει.

4. Ανθρώπινη προβολή συναισθημάτων (anthropomorphism)
Δεν είναι «πεισματάρης» ούτε «ζηλιάρης». Μπορεί να είναι αγχωμένος, ανασφαλής ή απλώς μπερδεμένος με τα σήματά μας, που δεν είναι ξεκάθαρα.

5. Απουσία ρουτίνας
Ο σκύλος νοιώθει ασφάλεια με τη συνέπεια. Οι αλλαγές στην καθημερινότητα τού δημιουργεί εσωτερικό άγχος και μειώνει την εμπιστοσύνη.

Πώς μπορούμε τελικά να «διαβάσουμε» την ευτυχία του

Η «γλώσσα του σώματος» του σκύλου είναι ο «καθρέφτης» της συναισθηματικής του κατάστασης.

Σύμφωνα με την European Society of Veterinary Clinical Ethology, ενημερώνει ο κ. Λαδάς, τα σημάδια ενός ισορροπημένου, ευτυχισμένου σκύλου είναι:

● Χαλαρή στάση σώματος και βλέμμα

● Ουρά που κινείται ρυθμικά χωρίς ένταση

● Ελεύθερη, χαλαρή κίνηση

● Παιχνίδι, περιέργεια, διάθεση για εξερεύνηση

● Κοινωνικό ενδιαφέρον χωρίς πίεση

Η παρατήρηση του σκύλου μας στις φυσικές του στιγμές, επισημαίνει ο εκπαιδευτής, αποκαλύπτει περισσότερα από οποιοδήποτε «τεστ υπακοής».

Τι μπορούμε να κάνουμε για να είναι ευτυχισμένος

Για να έχουμε έναν σκύλο που θα μας «χαμογελά» πλατιά, ο κ. Λαδάς συμβουλεύει:

1. Εντάσσουμε νοητικό εμπλουτισμό (παιχνίδια μυρωδιάς, αναζήτηση τροφής (nosework), απλές ασκήσεις εκπαίδευσης).

2. Επιτρέπουμε φυσική έκφραση, όπως το να τον αφήσουμε να μυρίσει, να τρέξει και να εξερευνήσει.

3. Δημιουργούμε ρουτίνα με συνέπεια στα γεύματα, τις βόλτες και τη ξεκούραση.

4. Καλλιεργούμε την επικοινωνία μεταξύ μας όχι τον έλεγχο.

5. Σεβόμαστε τα όριά του καθώς κάθε σκύλος έχει διαφορετικά thresholds αντοχής και ανάγκες.

Το μήνυμα

Τέλος, ο κ. Λαδάς υπογραμμίζει: «Η ευτυχία του σκύλου μας δεν είναι πολυτέλεια. Είναι ένας δείκτης καλής ψυχικής υγείας και είναι άρρηκτα δεμένη με τη σχέση μας μαζί του.
Κι αν κάποτε νιώσουμε ότι ο σκύλος μας έχει «αλλάξει» ας μην βιαστούμε να το δούμε ως «ανυπακοή» ή «πείσμα».
Ίσως να μας «λέει», με τον δικό του τρόπο, ότι κάτι του λείπει».

Ο εκπαιδευτής σκύλων, Ηλίας Λαδάς

● Ο κύριος Ηλίας Λαδάς είναι εκπαιδευτής σκύλων. Ακολουθεί επιστημονικά τεκμηριωμένη, ισορροπημένη προσέγγιση στην εκπαίδευση, εμπνευσμένη από τη δουλειά διεθνώς αναγνωρισμένων ειδικών, όπως των Ian Dunbar, Michael Shikashio και της Susan Garrett.

Παρακολουθεί στενά τις επιστημονικές εξελίξεις όσον αφορά στη διατροφολογία σκύλου, με αρωγό την Dr. Karen Becker.

Η δουλειά του εστιάζεται στη βελτίωση της επικοινωνίας ανθρώπου –σκύλου, στην πρόληψη και διαχείριση προβλημάτων συμπεριφοράς καθώς και στη δημιουργία ασφαλών και ισορροπημένων κοινωνικών ομάδων σκύλων.

Έχει πολυετή εμπειρία στη διαχείριση και αποκατάσταση κακοποιημένων – εγκαταλελειμμένων ζώων. Στόχος του, η μελλοντική τους υιοθεσία, αλλά και η αρμονική συμβίωση τους σε πολυμελή αγέλη.

Είναι ιδρυτής του κτήματος 9paws, ενός πρότυπου χώρου κοινωνικοποίησης και φιλοξενίας σκύλων, 4,5 στρεμμάτων στα Σπάτα Αττικής.

Facebook: Ilias Ladas

Instagram: 9paws_gr

TikTok: 9paws.ilias.ladas

site: 9paws.gr