BRIGHT GROUP: Γιατί η τεχνητή νοημοσύνη δεν θα μπορέσει ποτέ να αντικαταστήσει τον άνθρωπο

Γράφει η κα Δήμητρα Δάρρα, HR Director του Ομίλου Bright 

Η ραγδαία τεχνολογική πρόοδος των τελευταίων χρόνων αναδιαμορφώνει το εργασιακό περιβάλλον με ταχύτατους ρυθμούς. Η ελληνική αγορά εργασίας, με τις ιδιαιτερότητες που την χαρακτηρίζουν,  βρίσκεται μπροστά σε μια διττή πρόκληση. Από τη μία η ταχεία ψηφιοποίηση και είσοδος εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης (AI) αλλάζουν το περιεχόμενο της εργασίας και από την άλλη τα στοιχεία δείχνουν επίμονο έλλειμμα δεξιοτήτων – όχι μόνο τεχνικών αλλά κυρίως «ήπιων» δεξιοτήτων (soft skills).

Οι δεξιότητες αυτές – επικοινωνία, συνεργασία, προσαρμοστικότητα, διαχείριση ενδιαφερομένων, ηγεσία, συναισθηματική νοημοσύνη – αποτελούν το ανθρώπινο πλεονέκτημα που καμία μηχανή δεν δύναται να αντιγράψει πλήρως. Συνεπώς, η απουσία τους αποτελεί μία εύλογη ανησυχία, ιδιαίτερα για τις συμβουλευτικές εταιρείες, όπου η κατοχή του πλεονεκτήματος αυτού καθίσταται κρίσιμος παράγοντας για τη διασφάλιση και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους.

Γιατί τα soft skills είναι μεγαλύτερο πλεονέκτημα του ανθρώπου έναντι του AI

Αν και η τεχνητή νοημοσύνη εξελίσσεται συνεχώς, περιορίζεται στο να εκτελεί όλο και περισσότερα τεχνικά και επαναλαμβανόμενα καθήκοντα. Δεν είναι δύσκολο λοιπόν, κανείς να εντοπίσει κρίσιμες περιοχές όπου οι άνθρωποι έχουν ακόμη την υπεροχή:

Συναισθηματική νοημοσύνη & ενσυναίσθηση: κατανόηση συναισθημάτων, σχέσεων, κουλτούρας.

Κρίση & ηθική λήψη αποφάσεων σε καταστάσεις αβεβαιότητας ή σύγκρουσης συμφερόντων.

Δημιουργικότητα, σύνθεση & αφήγηση: ικανότητα να δίνεις πλαίσιο, νόημα και κατεύθυνση στα δεδομένα.

Επιρροή και εμπιστοσύνη: να κερδίζεις συνεργασία και buy-in από πολλαπλά ενδιαφερόμενα μέρη.

Με άλλα λόγια, το “πώς” μπορεί να αυτοματοποιηθεί  το “τι” και “γιατί” απαιτούν ανθρώπινη κρίση, ηγεσία και επικοινωνία. Οι οργανισμοί που επενδύουν σε αυτές τις δεξιότητες ενδυναμώνουν τους ανθρώπους τους ώστε να χρησιμοποιούν το AI – όχι να υποκαθίστανται από αυτό.

Το ελληνικό εργασιακό περιβάλλον σε νούμερα

Η Ελλάδα είναι μια χώρα με υψηλό μορφωτικό επίπεδο, όπως αποδεικνύεται από το εκπαιδευτικό της υπόβαθρο, αλλά με χαμηλή αξιοποίηση δεξιοτήτων και περιορισμένη συμμετοχή σε προγράμματα δια βίου μάθησης. Η εκπαίδευση, τόσο στην υποχρεωτική όσο και στην πανεπιστημιακή της μορφή, εξακολουθεί να εστιάζει κυρίως στη μετάδοση τεχνικής και ακαδημαϊκής γνώσης, ενώ υπολείπεται στην ανάπτυξη δεξιοτήτων κοινωνικής εκτέλεσης και εφαρμογής. Τα soft skills δεν κατέχουν ακόμη τη θέση που τους αξίζει ούτε στο εκπαιδευτικό σύστημα ούτε στους οργανισμούς.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με έρευνες:

• 37 % των εργαζομένων στην Ελλάδα βρίσκονται σε θέσεις που δεν αντιστοιχούν με τις δεξιότητές τους· το 31,4 % των πτυχιούχων εργάζεται σε χαμηλής ή μέσης εξειδίκευσης θέσεις (OECD, Eurostat)
• Μόνο 22 % των επιχειρήσεων προσφέρει συνεχή επαγγελματική κατάρτιση (CVET), όταν ο μέσος όρος Ε.Ε. ξεπερνά το 70 % (ELIAMEP)
• 82 % των εργοδοτών δηλώνουν δυσκολία να βρουν προσωπικό με κατάλληλες δεξιότητες (Greek Reporter)
• Η Ελλάδα παραμένει στις τελευταίες θέσεις του European Skills Index με χαμηλή ανάπτυξη, ενεργοποίηση και εναρμόνιση δεξιοτήτων (CEDEFOP)

Ηγεσία και μέντορινγκ: οι καταλύτες ανάπτυξης soft skills

Η εμπειρία από τις ευρωπαϊκές αγορές καταδεικνύει ότι οι πιο επιτυχημένες επιχειρήσεις δεν περιορίζονται στη διοργάνωση σεμιναρίων για την ανάπτυξη των ανθρώπων τους· επενδύουν συστηματικά στη διαμόρφωση μιας κουλτούρας μάθησης που διατρέχει όλη την οργάνωση, με κεντρικό άξονα την ηγεσία και το μέντορινγκ.

Η ηγεσία λειτουργεί ως ζωντανό πρότυπο όταν τα ανώτερα στελέχη δείχνουν στην πράξη πώς διαχειρίζονται τις σχέσεις με τους πελάτες, πώς επικοινωνούν αποτελεσματικά και πώς επιλύουν σύνθετα προβλήματα, οι νεότεροι εργαζόμενοι εμπνέονται, μιμούνται τις πρακτικές τους και μαθαίνουν.

Παράλληλα, μέσα από δομημένα προγράμματα μέντορινγκ, οι νεότεροι συνεργάτες συνδέονται με έμπειρα στελέχη που τους καθοδηγούν σε πραγματικές καταστάσεις, παρέχοντας συστηματική ανατροφοδότηση και καθοδήγηση. Επιπλέον, οι προϊστάμενοι εκπαιδεύονται ώστε να αξιοποιούν κάθε έργο όχι μόνο ως πεδίο τεχνικής εκτέλεσης αλλά και ως χώρο εξάσκησης και καλλιέργειας δεξιοτήτων – coaching δεξιοτήτων εντός του έργου – ενισχύοντας έτσι στην πράξη τις soft skills των ομάδων τους και μετατρέποντας την καθημερινή εργασία σε διαρκή μαθησιακή εμπειρία. Ηγεσία και μέντορινγκ λειτουργούν ως «μετασχηματιστές» που παίρνουν τη θεωρητική εκπαίδευση και την κάνουν καθημερινή πρακτική.

Τα οφέλη για τις επιχειρήσεις

Τα οφέλη από τη συστηματική ανάπτυξη δεξιοτήτων και τη δημιουργία κουλτούρας μάθησης μέσα στον οργανισμό είναι πολυδιάστατα και μακροπρόθεσμα. Οι νέοι εργαζόμενοι εντάσσονται ταχύτερα και αποδίδουν αποτελεσματικότερα, καθώς αποκτούν γρήγορα κατανόηση των διαδικασιών, των αξιών και των προσδοκιών της εταιρείας. Επιπλέον, η αυξημένη επάρκεια και αυτοπεποίθηση των στελεχών μεταφράζεται σε υψηλότερη ικανοποίηση και πιστότητα των πελατών, οι οποίοι βιώνουν πιο συνεπή και ποιοτική εξυπηρέτηση. Παράλληλα, η ανάπτυξη κοινωνικών και ηγετικών δεξιοτήτων μειώνει τις εσωτερικές συγκρούσεις και την ανάγκη συνεχούς εποπτείας, γεγονός που ενισχύει την απόδοση και τη συνοχή των ομάδων. Επιπροσθέτως, η ενίσχυση της ψηφιακής παιδείας και της ευελιξίας καθιστά το προσωπικό πιο ανθεκτικό στις τεχνολογικές αλλαγές, μετατρέποντας το AI από πηγή φόβου σε εργαλείο ενίσχυσης της παραγωγικότητας.

Σήμερα, οι επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα, μέσα από στοχευμένες πρακτικές αξιολόγησης – όπως η μέτρηση δεξιοτήτων, οι δομημένες συνεντεύξεις, οι προσομοιώσεις έργων και το 360° feedback – να κατανοούν με ακρίβεια το επίπεδο δεξιοτήτων των ανθρώπων τους και να επενδύουν στοχευμένα στην ανάπτυξή τους. Μέσα από αυτή τη συστηματική καλλιέργεια ικανοτήτων δημιουργείται ένας ισχυρός μηχανισμός για την ανάπτυξη της επόμενης γενιάς ηγετών από το εσωτερικό της ίδιας της οργάνωσης, ενισχύοντας τη βιωσιμότητα, τη διατήρηση ταλέντου και τεχνογνωσίας, καθώς και τη στρατηγική συνέχεια.

Ο ρόλος της εκπαίδευσης σε όλο το φάσμα της κοινωνίας

Για να επιτευχθεί διατηρήσιμη και ουσιαστική αλλαγή στο οικοσύστημα δεξιοτήτων και απασχολησιμότητας, απαιτείται μια ολοκληρωμένη και συντονισμένη προσέγγιση από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Τα εκπαιδευτικά ιδρύματα καλούνται να ενσωματώσουν, αλλά και να αξιολογούν συστηματικά, κρίσιμες δεξιότητες όπως η επικοινωνία, η συνεργασία και η επαγγελματική συμπεριφορά, ώστε οι φοιτητές να αποφοιτούν με ένα πιο ολοκληρωμένο προφίλ.

Η πολιτεία, από την πλευρά της, οφείλει να συνδέσει τα προγράμματα κατάρτισης με μετρήσιμα αποτελέσματα ανάπτυξης soft skills, διασφαλίζοντας ότι η δημόσια επένδυση στην εκπαίδευση αποδίδει συγκεκριμένη προστιθέμενη αξία. Παράλληλα, η δημιουργία ενός κοινού πλαισίου δεξιοτήτων θα ενίσχυε τη διαφάνεια στην αγορά εργασίας, διευκολύνοντας τόσο τους εργοδότες όσο και τους εργαζόμενους να κατανοούν και να συγκρίνουν τα απαιτούμενα προσόντα.

Τέλος, οι ίδιες οι επιχειρήσεις χρειάζεται να υιοθετήσουν ενεργό ρόλο ως συνεργάτες εκπαίδευσης και όχι απλώς ως εργοδότες, προσφέροντας ουσιαστικές ευκαιρίες internships και projects που παρέχουν πραγματική εργασιακή εμπειρία και συμβάλλουν στην ανάπτυξη των επαγγελματικών και κοινωνικών δεξιοτήτων των νέων.

Απτό παράδειγμα του πώς ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός εξέλιξης αποτελούν οι πρωτοβουλίες του Ομίλου Bright Group για την ανάπτυξη των ήπιων δεξιοτήτων. Ο Όμιλος, μέσω μιας σύγχρονης ψηφιακής εκπαιδευτικής πλατφόρμας που έχει σχεδιαστεί εσωτερικά από το τμήμα Learning & Development, συμβάλλει ουσιαστικά στην ενδυνάμωση του ανθρώπινου δυναμικού του και στην καλλιέργεια κρίσιμων soft skills, όπως η επικοινωνία, η συνεργασία και η ηγεσία. Παράλληλα, έχει θέσει σε πιλοτική εφαρμογή ένα δομημένο πρόγραμμα mentoring, ενταγμένο στη διαδικασία ένταξης νέων εργαζομένων, το οποίο συνδέει κάθε νέο μέλος με έναν mentor – είτε peer είτε manager – ενισχύοντας την κουλτούρα συνεργασίας, καθοδήγησης και διαρκούς ανάπτυξης.

Ποια θα είναι η επόμενη μέρα;

Η επένδυση στην καλλιέργεια των “ήπιων” δεξιοτήτων δεν είναι μια πολυτέλεια ούτε ένα πρόσθετο πρόγραμμα· είναι το θεμέλιο πάνω στο οποίο θα χτίσουμε το μέλλον της εργασίας και της κοινωνίας μας. Η πολιτεία οφείλει να την προωθήσει ως κουλτούρα, να την εντάξει οργανικά και υποχρεωτικά στην εκπαίδευση, ώστε να πάψει να αντιμετωπίζεται ως δευτερεύουσα επιλογή ή κόστος. Σε μια χώρα που θέλει να συγκρατήσει και να αναπτύξει το ταλέντο της, αυτή είναι η πιο ασφαλής και αποδοτική επένδυση – η επένδυση που επιστρέφει αξία όχι μόνο στις επιχειρήσεις, αλλά και σε ολόκληρη την κοινωνία.

Σχετικά με τον Όμιλο BRIGHT

Ο Όμιλος BRIGHT, με περισσότερους από 700 εργαζομένους και ισχυρή παρουσία στην Ελλάδα και με δραστηριότητα σε αγορές του εξωτερικού, είναι ένας από τους κορυφαίους και ταχύτερα αναπτυσσόμενους ελληνικούς Ομίλους παροχής υπηρεσιών.

Ο Όμιλος προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις στρατηγικής ανάπτυξης, ψηφιακού μετασχηματισμού και βιώσιμης επιχειρηματικότητας σε ιδιωτικές εταιρείες, οργανισμούς και δημόσιους φορείς. 

Μέσω των εταιρειών: BRIGHT diadikasia, European Profiles και Bright Academy, ο Όμιλος παρέχει υπηρεσίες στρατηγικού σχεδιασμού, διαχείρισης έργων, διεθνών και ευρωπαϊκών αναπτυξιακών προγραμμάτων και ψηφιακών λύσεων εκπαιδευτικών προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης. 

Με όραμα, τεχνογνωσία και διαρκή επένδυση στη γνώση και την καινοτομία, ο Όμιλος BRIGHT συμβάλλει ενεργά στη διαμόρφωση ενός ισχυρού επιχειρηματικού περιβάλλοντος, αποτελώντας έναν στρατηγικό εταίρο για τις επιχειρήσεις στην αντιμετώπιση των προκλήσεων του αύριο.

Linkedin: Bright | Diadikasia