Στις 8 Απριλίου 2024, εκατομμύρια άνθρωποι στο Μεξικό, τις ΗΠΑ και τον Καναδά έστρεψαν το βλέμμα στον ουρανό για να παρατηρήσουν μια σπάνια ολική έκλειψη Ηλίου. Την ίδια ώρα, οι ορνιθολόγοι κατέγραφαν τις αντιδράσεις των πτηνών.
Το σκοτείνιασμα του Ήλιου για τέσσερα ολόκληρα λεπτά ήταν αναμενόμενο να επηρεάσει κάποια τουλάχιστον πτηνά, των οποίων οι βιορυθμοί καθορίζονται από την εναλλαγή της ημέρας και της νύχτας.
Και πράγματι, οι ερευνητές παρατήρησαν αλλαγές, ειδικά στα πουλιά που από φυσικού τους χαιρετίζουν την ανατολή κελαηδώντας.
Όταν το φως άρχισε να επανέρχεται μετά την περίοδο ολικότητας, ορισμένα είδη τραγουδούσαν σαν να είχε μόλις ξημερώσει. Κάποια άλλα είδη έμειναν σιωπηλά, άλλα δεν έδειξαν να αντιδρούν στο φαινόμενο.
«Το φως είναι μια από τις ισχυρότερες δυνάμεις που διαμορφώνουν τη συμπεριφορά των πτηνών. Ακόμα και μια ‘νύχτα΄τεσσάρων λεπτών ήταν αρκετή για να κάνει κάποια είδη να συμπεριφέρονταν σαν να ήταν και πάλι πρωί» δήλωσε η Λιζ Αγκιλάρ του Πανεπιστημίου της Ιντιάνα, πρώτη συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύεται στο περιοδικό Science.
«Αυτό μας δείχνει πόσο ευαίσθητα είναι κάποια πουλιά στις μεταβολές του φωτός» επισήμανε.
Πουλί πετά στη διάρκεια προηγούμενης ηλιακής έκλειψης στη Βραζιλία στις 14 Δεκεμβρίου 2020 (Reuters)
«Σύμφωνα με προηγούμενες μελέτες, από τις οποίες οι περισσότερες πραγματοποιήθηκαν στο εργαστήριο, οι αλλαγές του φωτός είναι ένα από τα σημαντικότερα σήματα που χρησιμοποιούν οι οργανισμοί για να ρυθμίζουν τις καθημερινές τους δρστηριότητες» πρόσθεσε ο Ντάστιν Ράιτσαρντ του Πανεπιστημίου Γουέσλιαν του Οχάιο, μέλος της ερευνητικής ομάδας.
«Καθώς η μέρα αλλάζει σε νύχτα και το αντίστροφο, τα επίπεδα ορμονών και η γονιδιακή έκφραση αλλάζει στο σώμα, και αυτό οδηγεί σε διαφορετικές συμπεριφορές» εξήγησε.
Η μελέτη βασίστηκε στην εφαρμογή για κινητά SolarBird που ανέπτυξαν οι επιστήμονες για συγκεντρώσουν παρατηρήσεις πολιτών. Σχεδόν 1.700 άτομα από τη Βόρεια Αμερική συνεισέφεραν 11.000 παρατηρήσεις πτηνών την ώρα της έκλειψης, ενώ ακόμα 100.000 ηχογραφήσεις συγκεντρώθηκαν από 14 μικρόφωνα που είχαν τοποθετήσει οι ερευνητές γύρω από το Μπλούμιγκτον της Ιντιάνα.
Από τα 52 είδη πτηνών που καταγράφηκαν σε αυτή την περιοχή, τα 29 εμφάνισαν αλλαγές της συμπεριφοράς, συγκριτικά με ένα τυπικό απόγευμα του Απριλίου.
«Διαφορετικά είδη πτηνών χαιρετίζουν την αυγή με διαφορετικό τρόπο» είπε η Αγκιλάρ. Μερικά έχουν δυνατές, περίπλοκες χορωδίες της αυγής, ενώ άλλα είναι πιο ήσυχα. Διαπιστώσαμε ότι τα είδη που είναι γνωστά για τις πιο έντονες χορωδίες της αυγής ήταν αυτά που ήταν πιο πιθανό να αντιδράσουν στην έκλειψη» ανέφερε.
Ο αμερικανικός κοκκινολαίμης (Turdus migratorius) για παράδειγμα, πουλί που αρχίζει να τραγουδά λίγο πριν ξημερώσει, τιτίβιζε έξι φορές περισσότερο μετά την έκλειψη συγκριτικά με ένα τυπικό απόγευμα, ενώ ένα είδος κουκουβάγιας (Strix varia) κελαηδούσε τέσσερις φορές περισσότερο από το κανονικό.
Τα ευρήματα, τόνισαν οι ερευνητές, θα μπορούσαν να αποδειχθούν χρήσιμα στη μελέτη της επίδρασης της φωτορύπανσης σε διαφορετικά είδη πτηνών.