Πέθανε η Τζόαν Άντερσον, η γυναίκα που σύστησε το χούλα-χουπ στον κόσμο – «Αφανής ηρωίδα»

Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 101 ετών η Τζόαν Άντερσον, η αφανής ηρωίδα πίσω από την επινόηση της ονομασίας «χούλα-χουπ» και καθοριστικός παράγοντας στην παγκόσμια άνοδο του εμβληματικού παιχνιδιού.

Το πρώην μοντέλο, της οποίας ο ρόλος παρέμεινε για δεκαετίες στην αφάνεια, άφησε την τελευταία της πνοή στις 14 Ιουλίου σε οίκο ευγηρίας στην Καλιφόρνια των Ηνωμένων Πολιτειών.

Αν δεν υπήρχε η Άντερσον, μια μανία δεκαετιών ίσως να μην είχε υπάρξει σημειώνει το BBC.

Η ιστορία ξεκινά όταν η Τζόαν Άντερσον, κατά τη διάρκεια επίσκεψης στη γενέτειρά της, την Αυστραλία, από το σπίτι της στις ΗΠΑ, παρατήρησε ομάδες ανθρώπων να περιστρέφουν ξύλινα στεφάνια γύρω από τη μέση τους. Η γοητεία από αυτή τη μόδα στην Αυστραλία ήταν τόσο μεγάλη που ζήτησε να της σταλεί ένα από αυτά τα παράξενα, νέα παιχνίδια στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Το ντοκιμαντέρ Hula Girl του 2018 αφηγήθηκε την ιστορία της κυρίας Άντερσον, αποκαλύπτοντας πώς εκείνη βάφτισε το παιχνίδι «χούλα χουπ», εμπνευσμένη από τον χαβανέζικο χορό «χούλα» που περιλαμβάνει κινήσεις της μέσης.

Το ντοκιμαντέρ έδειξε επίσης πώς εκείνη και ο σύζυγός της ήταν οι πρώτοι που το παρουσίασαν σε ένα αφεντικό εταιρείας παιχνιδιών.

Το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό: το χούλα-χουπ πούλησε εκατομμύρια κομμάτια και έγινε μια παγκόσμια μανία. Ωστόσο, το ζευγάρι δεν έλαβε ποτέ την αναγνώριση που του άξιζε για τον καθοριστικό του ρόλο στην εκτόξευσή του.

Μια μεγάλη κοροϊδία

Η Άντερσον αφηγήθηκε στο ντοκιμαντέρ τη συνάντησή της με το αφεντικό του αμερικανικού κολοσσού παιχνιδιών Wham-O στις αρχές της δεκαετίας του 1960: «Του είπαμε, ‘το ονομάσαμε χούλα-χουπ’». Η απάντησή του ήταν: «Φαίνεται πως έχει κάποια αξία, αν μας βγάλει χρήματα, θα βγάλει χρήματα και για εσάς».

Η Άντερσον υποστήριξε ότι η συμφωνία «σφραγίστηκε με μια χειραψία κυρίων» και το χούλα χουπ άρχισε να ξεπουλάει στα ράφια των καταστημάτων στις ΗΠΑ με ιλιγγιώδη ταχύτητα.

Όμως, στα χρόνια που ακολούθησαν, το αφεντικό της εταιρείας «ανέβαλε συνεχώς να μας δει», δήλωσε η Άντερσον. Το ζευγάρι τελικά κατέθεσε μήνυση, η οποία οδήγησε σε έναν μετριοπαθή οικονομικό διακανονισμό. Ωστόσο, το πιο σημαντικό είναι ότι δεν υπήρξε ποτέ επίσημη αναγνώριση του ρόλου τους στην άνοδό του παιχνιδιού.

Η καθυστερημένη αναγνώριση

Μεταγενέστερες αναφορές για την επινόησή του παιχνιδιού ανέφεραν απλώς ότι «μία φίλη από την Αυστραλία» έφερε μια πρώιμη εκδοχή του στις ΗΠΑ.

«Νομίζω ότι αυτό με ενόχλησε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο», είπε η Άντερσον. «Δεν αναφέρθηκε ποτέ σωστά. Δεν ήμουν ‘φίλη’».

Η Τζόαν Κόνστανς Μάνινγκ γεννήθηκε στο Σίδνεϊ στις 28 Δεκεμβρίου 1923, εργάστηκε ως μοντέλο και γνώρισε τον Γουέιν Άντερσον, πιλότο του αμερικανικού στρατού, στην παραλία Μπόντι Μπιτς, με τον οποίο παντρεύτηκε λίγο αργότερα.

«Το να αφηγηθούμε την ιστορία της Τζόαν ήταν μια τόσο ικανοποιητική εμπειρία» σχολίασε ο σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ. «Ήταν 94 ετών όταν τη συναντήσαμε και ακόμη και με όλα όσα είχε περάσει, είχε ζήσει μια καταπληκτική, γεμάτη ζωή. Το να τη βλέπουμε να λαμβάνει επιτέλους την αναγνώριση που της άξιζε μετά από τόσα χρόνια ήταν απίστευτο».

View this post on Instagram

A post shared by ABC 10News (@abc10news)

Η μανία μετά τον πόλεμο

Το 1958 η εταιρεία παιχνιδιών Wham-O λανσάρει στην αμερικανική αγορά το χούλα-χουπ, το πλαστικό στεφάνι που ενθουσίασε παιδιά και μεγάλους μετά τα τραύματα του πολέμου.

Στις 5 Μαρτίου του 1963 ο Άρθουρ Μίλερ, συν-ιδρυτής της εταιρίας, λαμβάνει το σχετικό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας.

Η εταιρεία είχε ιδρυθεί το 1948 από τους Άρθουρ Μέλιν και Ρίτσαρντ Νέρ στην Καλιφόρνια με σκοπό την πώληση μιας ξύλινης σφεντόνας και το όνομα της εταιρείας προήλθε από τον ήχο που υποτίθεται ότι έκανε η σφεντόνα.

Στη συνέχεια η εταιρεία λάνσαρε και άλλα παιχνίδια, ανάμεσα τους το χούλα-χουπ και το δημοφιλές Φρίσμπι. Ένας ιπτάμενος πλαστικός δίσκος που κυκλοφόρησε το 1957, με την ονομασία «Ο δίσκος του Πλούτωνα», προσπαθώντας να επωφεληθούν από την μανία που κυριαρχούσε τότε στην Αμερική για τα UFO.

Το χούλα-χουπ όμως ήταν η μανία που καθιέρωσε την εταιρεία εις βάρος της Άντερσον. Η Wham-O πούλησε 25 εκατομμύρια χούλα-χουπ μόνο τους πρώτους τέσσερις μήνες παραγωγής της, στην τιμή των $1,98 το καθένα, ενώ μέχρι το τέλος του δεύτερου έτους, είχαν πουληθεί πάνω από 100 εκατομμύρια στεφάνια.

Αν και η τεράστια δημοτικότητα του παιχνιδιού δεν κράτησε πολύ, το στεφάνι έχει επανεμφανιστεί ως όργανο γυμναστικής για το οποίο μάλιστα ειδικοί αναφέρουν ότι έχει ιδιαίτερα θετική επίδραση στη λειτουργία της καρδιάς και βοηθάει στο διαλογισμό.

Το δημοφιλές παιχνίδι θεωρείται ότι είναι εξέλιξη ενός από τα αρχαιότερα όργανα γυμναστικής, που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Έλληνες για να γυμνάσουν τους κοιλιακούς μυς, τα οποία έφτιαχναν από βέργες αμπελιών.

Τα στεφάνια φτιαχνόταν από διάφορα υλικά, όπως μέταλλο, μπαμπού, ξύλο και μερικές φορές και από χορτάρι. Γύρω στο 1300, εισήχθη στη Μεγάλη Βρετανία ως άθλημα hooping, ενώ κατά τη διάρκεια των ετών, έχει υποστεί πολλές αλλαγές, βελτιώσεις και τροποποιήσεις.

Παρόλο που οι Άρθουρ Μέλιν και Ρίτσαρντ Νέρ δεν επινόησαν πρώτοι το χούλα-χουπ, θεωρούνται εφευρέτες του -δεν θα έπρεπε.