Άλμπερτ Αϊνστάιν: Τι είναι η σχετικότης

Πριν από 70 ακριβώς χρόνια, στις 18 Απριλίου 1955, απεβίωσε στο Πρίνστον των ΗΠΑ ο μέγας φυσικός Άλμπερτ Αϊνστάιν (Albert Einstein).

Ο τιμηθείς με Νομπέλ Φυσικής (1921) Αϊνστάιν είχε γεννηθεί στην πόλη Ουλμ της Γερμανίας στις 14 Μαρτίου 1879.

Στο φύλλο του «Βήματος» που είχε κυκλοφορήσει την επομένη του θανάτου του, την Τρίτη 19 Απριλίου 1955, υπήρχε ένα εκτενές δημοσίευμα αναφορικά με τη ζωή και την επιστημονική διαδρομή του εκλιπόντος, του «μεγάλου σοφού».

Σε αυτό περιλαμβάνονταν και ορισμένα αποσπάσματα από άρθρα, μελέτες και φιλοσοφικούς στοχασμούς του, που παρατίθενται κατωτέρω:

«Όταν καθόμαστε με ένα ωραίο κορίτσι επί δύο ώρας, νομίζετε ότι ο χρόνος εκείνος διήρκεσε μόνον ένα λεπτόν. Αλλά όταν καθόμαστε πάνω σε μια ζεστή θερμάστρα ένα λεπτόν, νομίζετε ότι τούτο συνέβη επί δύο ώρας. Αυτό είναι η σχετικότης».

«Αι ηθικαί ιδιότητες των ηγετικών προσωπικοτήτων έχουν ίσως μεγαλυτέραν σημασίαν διά μίαν γενεάν και διά την πορείαν της ιστορίας από τας καθαρώς διανοητικάς επιτεύξεις. Διότι ακόμη και αι διανοητικαί επιτεύξεις, εις πολύ μεγαλύτερον βαθμόν από όσον κοινώς πιστεύεται, εξαρτώνται από το ύψος του χαρακτήρος».

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 19.4.1955, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

«Είναι το προνόμιον της ηθικής ιδιοφυΐας του ανθρώπου, εκπροσωπουμένης από εμπνευσμένα άτομα, να προωθήση τα ηθικά αξιώματα, που θα είναι τόσον νοητά και τόσον καλώς θεμελιωμένα, ώστε οι άνθρωποι να τα αποδεχθούν ως ανταποκρινόμενα εις την μεγάλην μάζαν των ιδικών των αισθηματικών εμπειριών. Τα ηθικά αξιώματα ευρίσκονται και δοκιμάζονται κατά τρόπον όχι πολύ διαφορετικόν από τα αξιώματα της επιστήμης. Αλήθεια είναι εκείνο που στέκεται εις την δοκιμασίαν της πείρας».

«Από την παρατήρησιν των αστέρων προήλθαν κυρίως τα πνευματικά εργαλεία τα απαραίτητα εις την ανάπτυξιν της συγχρόνου τεχνικής μας. Διά δε την κατάχρησιν της τεχνικής που γίνεται τώρα (σ.σ. την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου), αι δημιουργικαί διάνοιαι όπως του Νεύτωνος είναι τόσον ανεύθυναι όσον και οι ίδιοι οι αστέρες».

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 19.4.1955, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

«Η ανθρωπότης ημπορεί να προστατευθή κατά του κινδύνου αφαντάστου καταστροφής και γενικής εξοντώσεως, μόνον εάν μία υπερκρατική οργάνωσις έχη την αποκλειστικήν εξουσίαν της παραγωγής και κατοχής ατομικών όπλων. Είναι όμως απίθανον ότι τα έθνη, υπό τας σημερινάς συνθήκας, θα δώσουν παρομοίαν εξουσίαν εις έναν υπερκρατικόν οργανισμόν, εκτός εάν ο οργανισμός αυτός έχη το νομικόν δικαίωμα και καθήκον να επιλύη όλας τας συγκρούσεις, αι οποίαι εις το παρελθόν ωδήγησαν εις πολέμους».

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 19.4.1955, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

«Τι γνωρίζει ένα ψάρι περί του νερού μέσα εις το οποίον κολυμβά καθ’ όλη την ζωήν του; Εκείνο που είναι το πράγματι σπουδαίον διά την ύπαρξιν ενός ανθρώπου δεν είναι πολύ συνειδητόν πάντοτε εις τον ίδιον — και ωρισμένως, δεν πρέπει αυτό να ενοχλή τον γείτονά του. Το γλυκύ και το πικρόν αίσθημα έρχονται από έξω, αλλά το δύσκολον από μέσα, από τας προσπαθείας του καθενός. Ως επί το πλείστον, εγώ κάνω τα πράγματα που η φύσις μου με οδηγεί να κάνω. Εκπλήσσομαι διότι εκέρδισα τόσην αγάπην και σεβασμόν διά τούτο. Βέλη μίσους ερρίφθησαν επίσης εναντίον μου, αλλά ποτέ δεν με έπληξαν. Διότι προέρχονται από έναν άλλον κόσμον, με τον οποίον δεν έχω κανένα δεσμόν. Ζω εις αυτήν την μόνωσιν που είναι δύσκολη εις την νεότητα, αλλά γλυκεία κατά τα έτη της ωριμότητος».