«Είναι δείγμα βαρβαρότητας να καταστρέφεις κάτι που δεν μπορείς να καταλάβεις» είχε πει κάποτε ο Άγγλος συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας Άρθουρ Κλαρκ. Ωστόσο, οι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι βάζουν στο στόχαστρο την Τέχνη και επιλέγουν να επιτεθούν σε ένα καλλιτέχνημα σε μεγάλο βαθμό ποικίλλουν.
Από την μία πλευρά έχουμε δράστες που φορώντας εθνικιστικές και θρησκόληπτες παρωπίδες καταστρέφουν ανενόχλητοι έργα που φέρουν ως υπογραφή το όραμα ενός δημιουργού, είτε μη μπορώντας να αποκωδικοποιήσουν τις διαστάσεις του, είτε εξυπηρετώντας μια προσωπική τους αντζέντα, είτε και τα δύο συνδυαστικά.
Στην αντίπερα όχθη, έχουμε ακτιβιστές, οι οποίοι στρέφουν το βλέμμα τους σε διάσημα έργα τέχνης που κοσμούν μεγαλειώδη μουσεία με χιλιάδες επισκέπτες, και προβαίνουν σε «ήπιους» βανδαλισμούς (η ρίψη σούπας σε προστατευτικό γυαλί δεν μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ζημία) ή παρεμβάσεις θέτοντας ως στόχο να προπαγανδίσουν το μήνυμα του εκάστοτε αγώνα ή να παρομοιάσουν τις κοινωνικοπολιτικές και ιστορικές προεκτάσεις του θέματος του φιλοτεχνήματος με κάποιο γεγονός που συμβαίνει στο τώρα, όπως ο πόλεμος.
«Αν υπάρξει κατακραυγή εναντίον της πράξης μου, ας θυμούνται όλοι ότι μια τέτοια κατακραυγή είναι υποκρισία όσο επιτρέπουν την καταστροφή της κυρίας Πάνκχερστ και άλλων όμορφων ζωντανών γυναικών»
Χαρακτηριστικό παράδειγμα του εν λόγω ακτιβισμού με κέντρο τη Τέχνη, υπήρξε η δράση της Youth Demand στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου τον Οκτώβριο του 2024, με την ομάδα να καλύπτει τον πίνακα «Motherhood (La Maternité)» (1901) του Πάμπλο Πικάσο με μια αφίσα που απεικόνιζε μια μητέρα και ένα παιδί με αίματα στα ρούχα και τα πρόσωπα τους στη Λωρίδα της Γάζας, με σκοπό να προωθήσουν στη δημόσια σφαίρα το αίτημα τους να σταματήσει ο πόλεμος του Ισραήλ στη Γάζα.
Αποφασίσαμε λοιπόν, με αφορμή τους διαφορετικούς λόγους που οπλίζουν το εκάστοτε χέρι για να επιτεθεί ή να παρέμβει σε ένα έργο τέχνης, να εξετάσουμε το κίνητρο πίσω από τρεις περιπτώσεις βανδαλισμού έργων τέχνης, οι οποίοι συντάραξαν την κοινωνία της εκάστοτε δεκαετίας.
Πιετά, Μιχαήλ Άγγελος
Κατά την διάρκεια της Πεντηκοστής των Καθολικών, στις 21 Μαίου του 1972, o ουγγρικής καταγωγής γεωλόγος από την Αυστραλία Λάζλο Τοτ, βανδάλισε το μαρμάρινο άγαλμα Πιετά του Μιχαήλ Άγγελου, που απεικονίζει την Θεοτόκο να κρατά το νεκρό σώμα του Χριστού.
Ο Λάζλο, κατά την διάρκεια της επίθεσης, φώναζε: «Είμαι ο Ιησούς Χριστός, αναστημένος από τους νεκρούς!», σπάζοντας ένα σημείο του χεριού της Μαρίας, καθώς και τη μύτη και το αριστερό της μάτι. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Λάζλο την εποχή εκείνη ήταν 33 ετών, όπως ακριβώς και ο Ιησούς την ημέρα που πέθανε.
Το περιστατικό οφείλονταν σε μεγάλο βαθμό στην φαντασίωση του Τοτ ότι ήταν ο Ιησούς, καθώς ο δράστης, ένα χρόνο νωρίτερα, είχε στείλει μια επιστολή στον Πάπα, στην οποία ζητούσε να αναγνωριστεί ως ο Μεσσίας. Ο δράστης οδηγήθηκε σε ψυχιατρική κλινική στην Ιταλία για δύο χρόνια καθώς κρίθηκε «επικίνδυνος για την κοινωνία», πριν απελαθεί στην Αυστραλία.
Γκερνίκα, Πάμπλο Πικάσο
Στις 28 Φεβρουαρίου του 1974, ένας άνδρας εισέβαλε στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης (γνωστό και ως MoMA) και προχώρησε στoν βανδαλισμό τoυ αντιπολεμικού έργου Γκερνίκα του Πάμπλο Πικάσο, γράφοντας με σπρέι πάνω της με κόκκινα γράμματα «KILL ALL LIES (Σκοτώστε όλα τα ψέματα)».
«Είμαι καλλιτέχνης, φωνάξτε τον επιμελητή» φέρεται να φώναζε ο δράστης, Τόνι Σαφράζι, καθώς η ασφάλεια του μουσείου τον απομάκρυνε από τον χώρο.
Την επόμενη ημέρα, οι New York Times έγραψαν: «Οι υπεύθυνοι του μουσείου, μαζί με τη Sue Sack, συντηρήτρια του Μουσείου του Μπρούκλιν, που έτυχε να βρίσκεται στο Μουσείο για γεύμα [την στιγμή της επίθεσης], εξαφάνισαν σχεδόν όλα τα ίχνη της κόκκινης μπογιάς. Οι επίμονες κηλίδες που αντιστάθηκαν στο διαλυτικό απομακρύνθηκαν με χειρουργικά νυστέρια και βελόνες».
Η κατάληξη του Σαφράζι δεν ήταν στην φυλακή, όμως πολλοί μπορεί να νομίζετε: αντίθετα, κατάφερε να γίνει ένας σπουδαίος έμπορος τέχνης και ιδιοκτήτης γκαλερί.
Σε συνέντευξη του το 2019, ο Σαφάζι, τοποθέτησε την πράξη του στον πολιτικό και κοινωνικό αντίκτυπό του πολέμου του Βιετνάμ στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και στις αρχές της δεκαετίας του 1970 στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Αφροδίτη στον καθρέφτη της, Ντιέγο Βελάθκεθ
Στις 10 Μαρτίου του 1914, μια γυναίκα εν ονόματι Μαίρη Ρίτσαρντσον, η οποία δραστηριοποιούνταν στην Κοινωνική και Πολιτική Ένωση Γυναικών της Έμελιν Πάνκχερστ, η οποία είχε ως σλόγκαν «πράξεις όχι λόγια», μπήκε στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου με έναν κρυμμένο μπαλτά και επιτέθηκε στον καμβά.
Η επίθεση είχε σκοπό η προσοχή της κοινωνίας να στραφεί στη βίαιη σύλληψη της σουφραζέτας Έμελιν Πάνκχερστ η οποία είχε πραγματοποιηθεί την προηγούμενη ημέρα.
Η Ρίτσαρντσον, σπουδάστρια της τέχνης, θεώρησε ότι η στοχοποίηση ήταν απαραίτητη καθώς, παρόλο που είχε ενδοιασμούς ως προς το έργο που θα κατέστρεφε, υποστήριξε ότι η βία εναντίον μιας γυναίκας που βρίσκεται εν ζωή, είναι πολύ πιο βάναυση.
«Προσπάθησα να καταστρέψω τον πίνακα της πιο όμορφης γυναίκας της μυθολογικής ιστορίας ως ένδειξη διαμαρτυρίας κατά της κυβέρνησης που κατέστρεψε την κυρία Πάνκχερστ, η οποία είναι ο πιο όμορφος χαρακτήρας της σύγχρονης ιστορίας. Η δικαιοσύνη είναι στοιχείο ομορφιάς, όπως το χρώμα και το περίγραμμα στον καμβά. Η κυρία Πάνκχερστ προσπαθεί να εξασφαλίσει δικαιοσύνη για τη γυναικεία φύση, και γι’ αυτό δολοφονείται σιγά σιγά από μια κυβέρνηση ισκαριωτών πολιτικών. Αν υπάρξει κατακραυγή εναντίον της πράξης μου, ας θυμούνται όλοι ότι μια τέτοια κατακραυγή είναι υποκρισία όσο επιτρέπουν την καταστροφή της κυρίας Πάνκχερστ και άλλων όμορφων ζωντανών γυναικών, και ότι μέχρι το κοινό να πάψει να ανέχεται την ανθρώπινη καταστροφή οι πέτρες που ρίχνονται εναντίον μου για την καταστροφή αυτού του πίνακα είναι ο καθένας μια απόδειξη εναντίον τους για καλλιτεχνική καθώς και ηθική και πολιτική αλαζονεία και υποκρισία», ανέφερε σε δήλωση της στους The Times στις 11 Μαρτίου του 1914.
Η Ρίτσαρντσον, η οποία πάλεψε για τα δικαιώματα των γυναικών, αργότερα αμαύρωσε τους αγώνες της, καθώς έγινε επικεφαλής του γυναικείου τμήματος της Βρετανικής Ένωσης Φασιστών (BUF) με επικεφαλής τον Όσβαλντ Μόσλεϊ.
![Άκρως Ζωδιακό: Τα Do’s και Don’ts στα ζώδια σήμερα [Παρασκευή 05.12.2025]](https://www.in.gr/wp-content/uploads/2025/12/pexels-kammeran-gonzalez-keola-3137381-9559884-315x220.jpg)
![Άκρως Ζωδιακό: Τα Do’s και Don’ts στα ζώδια σήμερα [Παρασκευή 05.12.2025]](https://www.in.gr/wp-content/uploads/2025/12/pexels-kammeran-gonzalez-keola-3137381-9559884-136x85.jpg)
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442
