Γεραπετρίτης: Μας κατηγορείτε για συγκάλυψη και επικαλείστε τα πορίσματα που εμείς προκαλέσαμε

Όποιες ενέργειες έγιναν, έγιναν για να αποκλειστεί ότι υπάρχουν ζωντανοί κάτω από τα συντρίμμια, τόνισε για τα Τέμπη ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης κατά τη διάρκεια της συζήτησης στη Βουλή επί της πρότασης δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης.

Απαντώντας σε παρέμβαση του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ Νίκου Παππά, ο κ. Γεραπετρίτης επισήμανε πως «εκείνες τις κρίσιμες ώρες είχαμε έναν τόπο ανείπωτου δυστυχήματος. Ποιο ήταν το πρωτεύον; Αν κάτω από τα συντρίμμια υπήρχαν ζωντανοί. Οφείλουμε να αντιμετωπίζουμε τη σκηνή ως τόπο δυστυχήματος». Ανέφερε μεταξύ άλλων πως «η πρωταρχική υποχρέωση είναι η διασφάλιση της ζωής. Ποια συγκάλυψη, όταν όλα ήρθαν στο φως».

«Μας κατηγορείτε για συγκάλυψη και επικαλείστε τα πορίσματα που εμείς προκαλέσαμε»

Απέκρουσε τις κατηγορίες περί συγκάλυψης, λέγοντας πως «να αποδεχθούμε επί της αρχής ότι τα πορίσματα και οι εκθέσεις έχουν μια πλήρη ισχύ. Ακούω διαχρονικά ότι σε ορισμένες περιπτώσεις συμφωνούμε και σε άλλες όχι με αυτά. Μας κατηγορείτε για συγκάλυψη και επικαλείστε τα πορίσματα που εμείς προκαλέσαμε. Μια συντεταγμένη πολιτεία είναι υπαρξιακή ανάγκη η εμπιστοσύνη στους θεσμούς. Να συμφωνήσουμε σε τρία πράγματα. Το αίτημα για δικαιοσύνη και διαφάνεια δεν είναι ιδιοκτησία κανενός. Σε ένα συντεταγμένο κοινοβουλευτικό πολίτευμα η εμπιστοσύνη της κυβέρνησης προκύπτει από τη Βουλή. Διαφορετικά δεν υπάρχει πολιτεία. Σε ένα κράτος δικαίου οι άνθρωποι δεν καταδικάζονται πριν δικαστούν. Διαφορετικά αυτό είναι μεσαίωνας».

Νωρίτερα είχε αναφέρει πως «ο όρος συγκάλυψη δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα ούτε τι έγινε στο πεδίο ούτε στο τι ακολούθησε».

Κατά την ομιλία του ο κ. Γεραπετρίτης υπογράμμισε πως σε «συνάντηση με την αρμόδια Επίτροπο και στελέχη του γραφείου της προέδρου της Κομισιόν, ζήτησα να εμπλακεί ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Σιδηροδρόμων».

Η ομιλία Γεραπετρίτη

ΠΡΩΤΟΛΟΓΙΑ

«Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,

Η πρόταση δυσπιστίας αποτελεί το ύψιστο μέσο κοινοβουλευτικού ελέγχου σε ένα κοινοβουλευτικό πολίτευμα και εξ αυτού του λόγου είναι υποχρέωση της Κυβέρνησης να ενημερώσει το Σώμα για όλα όσα έχουν συμβεί, στο πλαίσιο της άσκησης της κυβερνητικής πολιτικής και όσα προβλέπονται να καθοριστούν. Θα μου επιτρέψετε να αναφερθώ τόσο στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, όσο και στο μείζον ζήτημα, το οποίο προκάλεσε την πρόταση δυσπιστίας και αφορά το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών. Σε ό,τι αφορά την άσκηση της εξωτερικής πολιτικής, η πραγματικότητα είναι ότι μέσα στις τεράστιες ανακατατάξεις, οι οποίες συμβαίνουν στο διεθνές διπλωματικό πεδίο, η Ελλάδα έχει μπροστά της μείζονες προκλήσεις, αλλά δεν έχει μεγάλα ανοικτά μέτωπα και αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό. Έχει ένα καίριο και ουσιαστικό διεθνές κεφάλαιο. Είμαστε παντού ενεργώς δρώντες και αξιόπιστοι συνομιλητές. Ενώνουμε το Βορρά με το Νότο, την Ανατολή με τη Δύση.

Θα προτεραιοποιήσω το ζήτημα της Κύπρου. Στις 17 και 18 Μαρτίου θα υπάρξει πενταμερής διευρυμένης σύνθεσης συνεδρίαση υπό τον Γενικό Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για την επανεκκίνηση των συνομιλιών για το Κυπριακό. Πρόκειται για μία εξαιρετικά σημαντική εξέλιξη. Το Κυπριακό βρίσκεται αυτή τη στιγμή στην κορυφή της ατζέντας του Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και αυτό αποτελεί από μόνο του μια εξαιρετικά σημαντική εξέλιξη για το ζήτημα του Κυπριακού.

Βεβαίως, το Κυπριακό εξελίσσεται σε ένα διεθνές γεωπολιτικό περιβάλλον, το οποίο είναι εξαιρετικά ρευστό. Η Ευρώπη βρίσκεται μπροστά σε τεράστιες προκλήσεις. Σήμερα, έχουμε το έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στο οποίο θα συζητηθεί το ζήτημα της Ουκρανίας, καθώς επίσης και της ενιαίας αμυντικής θωράκισης της Ευρώπης. Είναι προφανές ότι κινούμαστε από μία οικονομική Ευρώπη τη δεκαετία του 1950 σε μία πολιτική Ευρώπη της δεκαετίας του 1980 και ‘90 και σήμερα, πλέον, στην ανάγκη να διαμορφωθεί ένα πλαίσιο γεωπολιτικής Ευρώπης με έμφαση την κοινή ευρωπαϊκή άμυνα. Είναι η αναγκαία εξέλιξη των πραγμάτων.

Όπως γνωρίζετε, την προηγούμενη εβδομάδα βρέθηκα στις Ηνωμένες Πολιτείες με την ευκαιρία αφενός της συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας για την Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, καθώς επίσης και στην Ουάσιγκτων, όπου είχα την ευκαιρία να συζητήσω με τη νέα αμερικανική Διοίκηση, αλλά και με τους προέδρους των Επιτροπών Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής και της Γερουσίας, καθώς και με άλλα σημαίνοντα στελέχη της Διοίκησης και της Βουλής. Αυτό, το οποίο προκύπτει, είναι μια σημαντική αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται η νέα αμερικανική διοίκηση τα διεθνή πράγματα και εξ αυτού του λόγου είναι σημαντική η ανάπτυξη διαύλων, έτσι ώστε να μπορούν να διατηρηθούν σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο και οι διμερείς σχέσεις, οι οποίες βρίσκονται στο βέλτιστο επίπεδο, στο οποίο έχουν υπάρξει ανέκαθεν. Καθώς επίσης να υπάρχουν και οι αναγκαίες γέφυρες για να μπορέσει να συντηρηθεί μία ικανοποιητική διπλωματική σχέση μεταξύ Ευρώπης και Ηνωμένων Πολιτειών.

Η διατλαντική σχέση, η οποία έχει αναπτυχθεί επί δεκαετίες και αποτέλεσε τη βάση της διεθνούς αρχιτεκτονικής ασφαλείας, είναι ιδιαιτέρως κρίσιμο να παραμείνει ενεργή και να μπορέσει να εξασφαλίσει ασφάλεια, ειρήνη και ευημερία. Αυτό ειδικά αναφέρεται στο ζήτημα της Ουκρανίας. Η Ελλάδα τοποθετήθηκε εξαρχής ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία αποτελεί παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Και για το λόγο αυτό, η όποια λύση σήμερα, θα πρέπει να είναι δίκαιη και βιώσιμη για τον ουκρανικό λαό, και βεβαίως να περιλαμβάνει την ίδια την Ουκρανία, στην όποια συζήτηση για την επόμενη ημέρα.

Ιδιαίτερα θέλω να κάνω αναφορά στο ζήτημα της Μέσης Ανατολής και της ευρύτερης περιοχής.

Με την ευκαιρία της επίσκεψής μου προ δύο εβδομάδων σε όλες τις χώρες της περιοχής, θα ήθελα να αναδείξω το γεγονός ότι η Ελλάδα αποτελεί έναν στρατηγικό εταίρο, τόσο του Ισραήλ, όσο και παραδοσιακό ιστορικό φίλο όλων των αραβικών χωρών της περιοχής. Αποτελεί ένα τεράστιο κεφάλαιο για την ελληνική διπλωματία, η οποία έχει καταφέρει να μπορέσει να είναι αξιόπιστος και ουσιαστικός συνομιλητής όλων των μερών. Εξ ου και είχα την ευκαιρία να συναντηθώ με αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων στην περιοχή, μεταξύ των οποίων τον βασιλιά της Ιορδανίας, τους πρωθυπουργούς της Παλαιστινιακής Αρχής και του Κατάρ και βεβαίως Υπουργούς Εξωτερικών.

Εκείνο, το οποίο προκύπτει είναι ότι οι δύο εκεχειρίες, οι οποίες έχουν υπάρξει, τόσο στον Λίβανο όσο και στη Γάζα, είναι αναγκαίο να συντηρηθούν. Θα πρέπει να υπάρξει προσπάθεια εκ μέρους της διεθνούς κοινότητας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έτσι ώστε να περάσουμε στη δεύτερη φάση της εκεχειρίας στη Γάζα, η οποία αφορά την αναχώρηση όλων των ισραηλινών στρατευμάτων και την απελευθέρωση όλων των ομήρων, έτσι ώστε να αρχίσει η ουσιαστική συζήτηση, η οποία αφορά την επόμενη μέρα της Γάζας. Βεβαίως, με όραμα τη δημιουργία ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους, στο πλαίσιο των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Μια ειδική αναφορά θα ήθελα να κάνω στην προσπάθεια που έχει καταβάλει η ελληνική πλευρά, στο πλαίσιο της ανθρωπιστικής βοήθειας. Με πρωτοβουλία δική μου στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπήρξε απόφαση, έτσι ώστε οι ευρωπαϊκές χώρες να αναλάβουν τη θεραπεία, την αποκατάσταση, παιδιών που έχουν τραυματιστεί ή είναι ασθενή από τη Γάζα. Στο πλαίσιο αυτό, με ειδική πτήση, η οποία ήρθε την περασμένη εβδομάδα, ήρθαν στην Ελλάδα δέκα τραυματισμένα και ασθενή παιδιά από τη Γάζα με τα αδέλφια τους και τις μητέρες τους και ήδη τους παρέχεται ιατρική περίθαλψη σε νοσηλευτικά ιδρύματα της Αθήνας. Είναι μια ελάχιστη υποχρέωση, την οποία οφείλουμε να τηρούμε απέναντι στο ανθρωπιστικό δράμα, το οποίο βιώνει ο παλαιστινιακός λαός.

Ειδικά για τη Συρία, για την οποία υπάρχει ένα εύλογο ενδιαφέρον εκ μέρους της ελληνικής Πολιτείας, θα ήθελα να επισημάνω ότι μετά τη συνάντηση, την οποία είχα με το μεταβατικό Πρόεδρο και τον Υπουργό Εξωτερικών, προκύπτει η εκφρασμένη βούληση εκ μέρους της νέας ηγεσίας, έτσι ώστε να υπάρξουν θεσμοί, οι οποίοι θα είναι συμπεριληπτικοί, θα περιλαμβάνουν όλες τις εθνικές και θρησκευτικές κοινότητες στη διαμόρφωση της νέας Πολιτείας και βεβαίως να υπάρξει ένα πλαίσιο νέων θεσμών χωρίς εξωτερικές επιρροές. Αυτή τη στιγμή είναι κρίσιμο την ιδιοκτησία του νέου προγράμματος για την αναδιάταξη των θεσμών στη Συρία να τον έχει η ίδια η Συρία και όχι εξωτερικοί δρώντες. Για το λόγο αυτό, η Ελλάδα έχει συναινέσει στην σταδιακή άρση των κυρώσεων – έτσι ώστε να μην πλήττεται ο συριακός λαός – η οποία, βεβαίως, θα γίνεται υπό τους όρους τήρησης του διεθνούς δικαίου και ιδίως του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας και τον όρο συμπεριληπτικότητας και βεβαίως θα είναι αναστρέψιμες.

Σε σχέση με την Τουρκία, θα ήθελα να αναφέρω ότι εξακολουθεί να βρίσκεται σε εξέλιξη η επιχείρηση, να υπάρχει ένας συγκροτημένος και δομημένος διάλογος, ο οποίος έχει ήδη παραγάγει σημαντικά, κατά την άποψή μου, αποτελέσματα σε ό,τι αφορά τη θετική ατζέντα, σειρά συμφωνιών, οι οποίες αφορούν το διμερές εμπόριο αφορούν τον τουρισμό, τον πολιτισμό, το συντονισμό για τη διαχείριση της παράτυπης μετανάστευσης και βεβαίως τον ουσιαστικό μηδενισμό των παραβιάσεων του εθνικού εναερίου χώρου.

Βρισκόμαστε ακόμη μακριά από το να μπορέσουμε να έχουμε ένα κοινό πλαίσιο για να εκκινήσει η συζήτηση σε σχέση με την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Θεωρώ όμως σημαντικό το γεγονός ότι σε ένα τέτοιο κρίσιμο γεωπολιτικό περιβάλλον, αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε μία κατάσταση συζήτησης με την Τουρκία, έτσι ώστε να μην προκαλούνται κρίσεις σε ένα εξαιρετικά ευάλωτο διεθνές περιβάλλον. Θα κλείσω με το Συμβούλιο Ασφαλείας. Η Ελλάδα έχει την τιμή να υπηρετεί ως εκλεγμένο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό την περίοδο αυτή η Ελλάδα να τιμά τον ρόλο της στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Πρόκειται για την πιο σύνθετη γεωπολιτικά περίοδο μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, σε μία περίοδο που οι διεθνείς παραδοχές εκείνες, οι οποίες οδήγησαν στη διεθνή αρχιτεκτονική ασφαλείας μεταπολεμικά κλυδωνίζονται και βάλλονται.

Η Ελλάδα έχει έναν ουσιαστικό ρόλο να επιτελέσει. Η εκλογή της, σχεδόν ομόφωνα από 182 χώρες σε σύνολο 188 ψηφισάντων, αναδεικνύει ακριβώς αυτή τη σύγκλιση σε ό,τι αφορά την κοινή αποδοχή της Ελλάδας. Και τη μεγάλη της υποχρέωση. Οι προτεραιότητες που έχει θέσει η Ελλάδα και αφορούν κατ’ εξοχήν την ειρηνική επίλυση των διαφορών, την προστασία των ευάλωτων κατηγοριών πολιτών, μεταξύ των οποίων των παιδιών σε ένοπλες συρράξεις, την κλιματική κρίση, την ασφάλεια των θαλασσίων μεταφορών, είναι η ένδειξη για το πώς θα κινηθούμε. Η Ελλάδα θα έχει την Προεδρία του Συμβουλίου Ασφαλείας τον Μάιο και θα υπάρξουν σειρά δράσεων και πρωτοβουλιών εκ μέρους της Ελληνικής Κυβέρνησης.

Σε σύνοψη, εν μέσω σημαντικών αλλαγών στο διεθνές υπόδειγμα άσκησης διπλωματίας, δεν πρέπει με κανέναν τρόπο να διακινδυνεύσουμε την πολιτική σταθερότητα και το διεθνές κεφάλαιο της χώρας.

Θα μου επιτρέψετε μία αναφορά στο θέμα του δυστυχήματος των Τεμπών. Με ιδιαίτερη συγκίνηση και σεβασμό προς τις οικογένειες των θυμάτων και αποδίδοντας τον αναγκαίο φόρο τιμής στα θύματα. Με σεβασμό όμως και σε όλους εκείνους, οι οποίοι θέλησαν να εκφράσουν το αίτημά τους για διαφάνεια και δικαιοσύνη. Ένα αίτημα, το οποίο είναι πάνδημο και οφείλει να γίνει σεβαστό. Άκουσα στο πλαίσιο της διαδικασίας για την προ ημερησίας συζήτηση σχετικά με το θέμα, αλλά επίσης και σε σχέση με το αίτημα για τη συγκρότηση της προανακριτικής Επιτροπής, τα περί συγκάλυψης.

Με κάθε σεβασμό στο Σώμα, θα μου επιτρέψετε να πω ότι ο όρος δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα ούτε σε ό,τι συνέβη στο πεδίο κατά το χρόνο του δυστυχήματος, ούτε σε ό,τι ακολούθησε στη συνέχεια. Σε ό,τι αφορά το πεδίο, το σιδηροδρομικό δυστύχημα αντιμετωπίστηκε ως τέτοιο. Ως χώρος δυστυχήματος. Αυτό ήταν το πρωταρχικό μέλημα της Πολιτείας. Το πρωτεύον ήταν να απεγκλωβιστούν οι επιζώντες, εφόσον υπήρχαν. Αυτό ήταν το βασικό μέλημα και να τους παρασχεθεί ιατρική συνδρομή. Τι θα συνέβαινε αλήθεια, αν υπήρχαν επιζώντες εκείνο το βράδυ κάτω από τα συντρίμμια των βαγονιών; Ποια θα ήταν η υποχρέωση της Πολιτείας αν αποδεικνυόταν ότι εκεί ακόμα βρίσκονταν ζωντανοί άνθρωποι; Η πρωταρχική υποχρέωση είναι η διασφάλιση της ζωής. Κάθε λεπτό, τη στιγμή εκείνη, είχε ιδιαίτερη αξία και γι’ αυτό θα πρέπει να αντιλαμβανόμαστε ότι ο χώρος ήταν πρωτίστως ένα πεδίο δυστυχήματος και υποχρέωση της Πολιτείας ήταν να αναζητήσει τους όποιους επιζώντες μπορεί να υπήρχαν. Αλλά και στη συνέχεια, ποια συγκάλυψη αλήθεια, όταν υπήρξαν τέτοιου τύπου και έκτασης ενέργειες, οι οποίες έφεραν στο φως όλα όσα συνέβησαν την κρίσιμη εκείνη ημέρα, αλλά και όσα προηγήθηκαν και όσα ακολούθησαν;

Εγώ, υπό την ιδιότητά μου ως Υπουργός Επικρατείας, αρμόδιος για θέματα Μεταφορών, επισκέφθηκα 21 Μαρτίου τις Βρυξέλλες και είχα την συνάντηση με την αρμόδια Επίτροπο Μεταφορών, κυρία Vălean, όπως επίσης και με την Επίτροπο Συνοχής, κυρία Ferreira και με το γραφείο της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, von der Leyen. Εγώ ήμουν εκείνος, ο οποίος ζήτησα να εμπλακεί ο Οργανισμός Σιδηροδρόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ERA), η πλέον αμερόληπτη και διεθνώς αναγνωρισμένη Αρχή, έτσι ώστε να μπορέσουμε να έχουμε ένα όσο το δυνατόν πιο αντικειμενικό πόρισμα. Επί τη βάσει αυτού εκδόθηκε το πόρισμα του ERA, το οποίο σήμερα αποτελεί στοιχείο της δικογραφίας και αμέσως και διαρκώς ενημέρωσα το νομοθετικό Σώμα σε σχέση με τις εξελίξεις αυτές. Αμέσως μετά το δυστύχημα συγκροτήθηκε, με δική μου πρωτοβουλία, τριμελής επιτροπή εμπειρογνωμόνων, η οποία εξέδωσε ένα πόρισμα σε ενάμιση μήνα. Σε έναν χρόνο, κατά τον οποίο ουδείς πίστευε ότι θα μπορούσε να εκδοθεί ένα πόρισμα. Και το όποιο πόρισμα σήμερα επικαλείται και η αντιπολίτευση.

Γιατί; Διότι δεν ήθελα και δεν θέλαμε να υπάρξει καμία απολύτως σκοτεινή πλευρά στο ζήτημα αυτό. Καμία απολύτως συγκάλυψη.

Και στη συνέχεια υπήρξε η συγκρότηση εξεταστικής και τώρα προανακριτικής Επιτροπής, όπως βεβαίως και το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ. Όλες αυτές οι ενέργειες, με τα πολλαπλά πορίσματα, με τον εκτενή κοινοβουλευτικό έλεγχο, δεν παραπέμπουν σε συγκάλυψη. Και έγιναν με κινήσεις, οι οποίες ήταν πρωτοβουλία της ίδιας της κυβέρνησης. Σε μια συντεταγμένη πολιτεία, κυρίες και κύριοι Βουλευτές, εκείνο, το οποίο πρέπει να υπάρχει και είναι υπαρξιακή ανάγκη, είναι η εμπιστοσύνη στους θεσμούς και πέρα από την εμπιστοσύνη που μπορεί να υπάρχει στην Κυβέρνηση, η οποία σήμερα ακριβώς βρίσκεται στο πλαίσιο της πρότασης δυσπιστίας, οφείλουμε να αποδίδουμε, αν μη τι άλλο, εμπιστοσύνη στη Βουλή και να μην προεξοφλούμε τα της προανακριτικής Επιτροπής. Όπως επίσης να αποδίδουμε εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη. Θεωρώ ότι σε μια δομημένη Πολιτεία είναι απολύτως αδιανόητο να υπάρχει όχι κριτική, αλλά να υπάρχει δομική αμφισβήτηση της Δικαιοσύνης και δη, να υπάρχει προληπτική αμφισβήτηση της Δικαιοσύνης.

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, μπορεί να διαφωνούμε σε πολλά, αλλά τουλάχιστον ας συμφωνήσουμε σε τρία.

Το πρώτο είναι ότι, σε μια κοινωνία, τα αιτήματα για διαφάνεια, τα αιτήματα για δικαιοσύνη, τα οποία πράγματι εκφράστηκαν από τον λαό με έναν ηχηρό τρόπο, δεν είναι ιδιοκτησία κανενός, ούτε πολιτικού κόμματος, ούτε πολιτικού φορέα. Διαφορετικά θα πρόκειται για πολιτική καπηλεία. Σε ένα συντεταγμένο κοινοβουλευτικό πολίτευμα, η νομιμοποίηση της Κυβέρνησης προκύπτει από την εμπιστοσύνη της Βουλής και όχι από τους αφορισμούς, οι οποίοι μπορεί να ακούγονται χωρίς να παραπέμπουν σε αποδείξεις και τεκμήρια. Διαφορετικά δεν υπάρχει Πολιτεία. Και τέλος, σε ένα κράτος δικαίου οι άνθρωποι δεν καταδικάζονται πριν δικαστούν, διότι διαφορετικά αυτό παραπέμπει σε ένα νομικό Μεσαίωνα.

Σας ευχαριστώ πολύ».