Glass Ceiling: Καταρρίπτοντας το «ταβάνι» που περιορίζει την επαγγελματική ανέλιξη των γυναικών

Παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί σε σύγχρονα, έμφυλα ζητήματα, ειδικά σε επαγγελματικά περιβάλλοντα, οι γυναίκες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται σε θέσεις ηγεσίας και να μην συμμετέχουν ενεργά στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Το φαινόμενο της «γυάλινης οροφής», το οποίο παραμένει σημαντικό εμπόδιο για την επαγγελματική ανέλιξη πολλών γυναικών, είναι ένα αόρατο εμπόδιο, αποτέλεσμα μακροχρόνιων στερεοτύπων, που παρεμποδίζει τις γυναίκες να διεκδικήσουν και να κατακτήσουν ηγετικές θέσεις, ακόμα και όταν διαθέτουν τα απαιτούμενα προσόντα για να το καταφέρουν.

Σύμφωνα με έρευνα του 2023, μόνο 1 στις 4 ηγετικές θέσεις (C-suite roles) κατέχεται από γυναίκες, ενώ οι γυναίκες που ανήκουν σε μειονότητες βρίσκονται σε ακόμα πιο μειονεκτική θέση. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μόλις το 8% των CEOs είναι γυναίκες, ενώ στην Ελλάδα, το ποσοστό των γυναικών που κατέχουν διοικητικές θέσεις φτάνει μόλις το 25,9%. Οι αιτίες πίσω από το συγκεκριμένο πολυδιάστατες, όμως η αντιμετώπισή του αποτελεί έναν βασικό πυλώνα για τη δημιουργία μίας κοινωνίας που θα διέπεται από δικαιοσύνη και ισότητα. Πώς μπορούμε λοιπόν να σπάσουμε αυτή την «οροφή»;

Ακολουθούν μερικές προτάσεις που μπορούν όντως να φέρουν σε βάθος χρόνου την αλλαγή, να ανοίξουν επιτέλους τον δρόμο για να δούμε ακόμη περισσότερες γυναίκες να βρίσκονται σε επαγγελματικές θέσεις που αναλογούν στα προσόντα τους.

Αλλάζουμε τον τρόπο σκέψης των μελλοντικών γενεών

Είναι σημαντικό να καταλάβουμε πως η ανατροπή της παρούσας κατάστασης ξεκινάει από το σχολείο, ήδη από τις πρώτες τάξεις. Η σωστή εκπαίδευση και η διαπαιδαγώγηση των παιδιών μπορεί να διαδραματίσει σπουδαίο ρόλο στην αποδόμηση και την εξάλειψη των έμφυλων στερεοτύπων τα οποία συχνά παρουσιάζουν τις γυναίκες ως λιγότερο ικανές για ρόλους ευθύνης. Κι όμως, Σκανδιναβικές χώρες, όπως η Σουηδία, που έχουν ενσωματώσει μαθήματα ισότητας στα σχολικά προγράμματα, επιτυγχάνουν υψηλότερη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας.

Προγράμματα που ενισχύουν την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, καθώς και την ένταξη της ισότητας στη σχολική ύλη, μπορούν να μεταβάλλουν την κυρίαρχή κουλτούρα, καλλιεργώντας έναν πιο συμπεριληπτικό τρόπο σκέψης στις μελλοντικές γενιές όσον αφορά στα έμφυλα ζητήματα. Ωστόσο, δεν αρκεί μόνο αυτό, η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης των κοριτσιών και η ενθάρρυνση σύναψης ισότιμων σχέσεων από νεαρή ηλικία, είναι η βασική μαγιά για να δημιουργηθεί η κατάλληλη βάση που θα φέρει την αλλαγή.

Η ανάπτυξη μίας εταιρικής κουλτούρας που προωθεί την ισότητα

Από την πλευρά τους, οι επιχειρήσεις παίζουν εξίσου κομβικό ρόλο στην εξάλειψη της «γυάλινης οροφής», στον περιορισμό του χάσματος εν γένει. Μέτρα όπως η καθιέρωση ποσοστώσεων για τη συμμετοχή των γυναικών σε ηγετικές θέσεις, η ενίσχυση της συμμετοχής τους σε προγράμματα mentoring, όπως και η προώθηση πολιτικών ή και πρωτοβουλιών που αποτρέπουν έμπρακτα τις διακρίσεις στον εργασιακό χώρο, δείχνουν το μονοπάτι που χρειάζεται να διανύσουμε για να μπορούμε να μιλάμε για έμφυλη ισότητα. Επιπλέον, η ευαισθητοποίηση και η εκπαίδευση των εργαζομένων σε θέματα που αφορούν στην ισότητα των φύλων και τη γυναικεία ενδυνάμωση μπορούν να είναι εξίσου αποτελεσματικά στη σταδιακή εξάλειψη των προκαταλήψεων.

Ο καθοριστικός ρόλος της πολιτείας

Η εξάλειψη της γυάλινης οροφής δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς τη συνεργασία κράτους, επιχειρήσεων και κοινωνίας. Η πολιτεία οφείλει να διαμορφώσει ένα περιβάλλον όπου η ισότητα δεν θα είναι απλώς μία νομική υποχρέωση, αλλά μία θεμελιώδης αρχή που εφαρμόζεται στην πράξη. Είναι αναγκαίο οι κυβερνήσεις να θεσπίσουν νομικές ρυθμίσεις που θα διασφαλίζουν την ίση μεταχείριση των γυναικών στην εργασία, ενώ θα ενισχύουν τη διαφάνεια στις διαδικασίες πρόσληψης και προαγωγής.

Αυτό περιλαμβάνει την υποχρεωτική διαφάνεια στις μισθολογικές διαφορές, τη θέσπιση νόμων που παρέχουν ίσα δικαιώματα για τη γονική άδεια, τη δημιουργία προγραμμάτων επιμόρφωσης και ανάπτυξης ηγετικών δεξιοτήτων για τις γυναίκες, τα οποία θα ενισχύσουν τη συμμετοχή σε ηγετικές θέσεις.

Επίσης, γυναίκες επιχειρηματίες συχνά αντιμετωπίζουν εμπόδια στη χρηματοδότηση και την πρόσβαση σε επενδυτικά κεφάλαια. Η έμπρακτη στήριξη της γυναικείας επιχειρηματικότητας είναι εξίσου σημαντική, δίνοντας στις γυναίκες τη δυνατότητα να διακριθούν και να καινοτομήσουν σε τομείς που παραδοσιακά κυριαρχούνται από άνδρες.

Η εξάλειψη της γυάλινης οροφής δεν είναι απλώς θέμα δικαιοσύνης, αλλά και ζήτημα που επηρεάζει τη συνολική ανάπτυξη και πρόοδο της κοινωνίας. Παρότι σημειώνονται βήματα προόδου, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι γυναίκες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται στις ηγετικές θέσεις, φτάνοντας μόλις το 25,9% των διοικητικών θέσεων στην Ελλάδα καλύπτονται από γυναίκες. Αυτό το ποσοστό μας υπενθυμίζει πως ο δρόμος προς την ισότητα είναι ακόμη μακρύς, όμως η συλλογική φράση, αυτή που συσπειρώνει την πολιτεία, τους πολίτες, τις επιχειρήσεις και τους φορείς, μπορεί να οδηγήσει σε ουσιαστική πρόοδο.