«Τα κτίριά του ήταν πάντα έτοιμα για κοντινό πλάνο» – Πώς η μεταμοντέρνα αλαζονεία του Terry Farrell κατέκτησε τον κόσμο

Από τα ζιγκουράτ του αρχηγείου της MI6 έως τα αυγοθήκες του κτιρίου TV-am και έναν πύργο στο Χονγκ Κονγκ που εμφανίστηκε σε ένα χαρτονόμισμα, ο Terry Farrell άφησε το έντομο στίγμα του στο Λονδίνο.

Όλα τα κτίριά του είχαν μια συγκεκριμένη μεταμοντέρνα αλαζονεία, αλλά ένα από τα πιο εμφανή (ειρωνικά, δεδομένης της λειτουργίας του) ήταν η έδρα της Μυστικής Υπηρεσίας Πληροφοριών του Ηνωμένου Βασιλείου, γνωστή ως MI6, στην τοποθεσία των πρώην κήπων αναψυχής Vauxhall.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Adam Nathaniel Furman (@adamnathanielfurman)

«Πύργοι του Τσαουσέσκου»

Ολοκληρωμένο το 1994, το MI6 έδειξε τον Farrell, ο οποίος μόλις πέθανε σε ηλικία 87 ετών, στην μεταμοντέρνα του μεγαλοπρέπεια, συνδυάζοντας ενεργητικά ιστορικά μοτίβα για να δημιουργήσει ένα φανταχτερό, σαρκικού χρώματος φρούριο, γεμάτο με ζιγκουράτ και επάλξεις, που κυριαρχεί στην περιοχή του Τάμεση.

Ο Βρετανός συγγραφέας Deyan Sudjic περιέγραψε το MI6 ως «επιτάφιο για την αρχιτεκτονική της δεκαετίας του ’80» και το στυλ του ως «κάτι που θα μπορούσε να ερμηνευτεί εξίσου εύλογα ως ναός των Μάγια ή ως ένα κομμάτι θορυβώδους μηχανισμού αρτ ντεκό».

Άλλοι ήταν λιγότερο κολακευτικοί: «Πύργοι του Τσαουσέσκου», δήλωσε ένας κριτικός.

To κτίριο TV-am / Public Domain

Σύνδεση City και Barbican

Το κτίριο της MI6 εμφανίστηκε σε αρκετές ταινίες του James Bond ως έδρα της φανταστικής υπηρεσίας 00, η οποία δέχτηκε επιθέσεις από διάφορους κακοποιούς και τελικά καταστράφηκε ολοσχερώς στην επική ταινία Spectre του 2015.

Ο Farrell είχε σίγουρα απολαύσει αυτή την κινηματογραφική σύζευξη της αρχιτεκτονικής και της ποπ κουλτούρας. Τα κτίριά του ήταν σκηνογραφικά, πάντα έτοιμα για το κοντινό πλάνο.

«Πιο κάτω στον Τάμεση υπήρχε ακόμη περισσότερο αρτ ντεκό με το εξίσου εντυπωσιακό Embankment Place (1990), ένα συγκρότημα γραφείων που κρέμεται πάνω από το σιδηροδρομικό σταθμό Charing Cross, θυμίζοντας ένα κολοσσιαίο όργανο Wurlitzer που αναδύεται από την κοιλότητα ενός κινηματογράφου της δεκαετίας του 1930» σχολιάζει η
Catherine Slessor στον Guardian και συνεχίζει:

«Το τρίο των μεγάλων έργων του Λονδίνου συμπλήρωνε το Alban Gate (1987), το οποίο αντικατέστησε ένα ξεπερασμένο κτίριο γραφείων της δεκαετίας του 1960 στο London Wall με έναν πύργο ηρωικών διαστάσεων που συνέδεε το City με το Barbican.

»Τυλιγμένο σε οριζόντιες λωρίδες από γυαλί και ροζ γρανίτη, σχημάτιζε ένα αντίθετο σημείο με τις ζαχαρωτές ρίγες στο πιο διακριτικό μοντερνιστικό περιβάλλον του Barbican».

Ορισμένοι επικριτές θεωρούσαν τα εμφανώς διακοσμητικά κτίρια του Farrell ως απλές φτηνιάρικες διακοσμήσεις, αλλά, κάτω από την ευγενική του εμφάνιση, ήταν πάντα εξαιρετικά σοβαρός, προσπαθώντας να κάνει την αρχιτεκτονική πιο επικοινωνιακή και ενθαρρυντική, σε μια εποχή που ο μοντερνισμός φαινόταν να έχει τελικά εξαντληθεί

Συνέπεσε με την εμφάνιση του μεταμοντερνισμού

Ο Farrell σχεδίασε επίσης το νευραλγικό κέντρο του κτιρίου TV-am (1983), αναδιαμορφώνοντας έναν πρώην εκθεσιακό χώρο αυτοκινήτων στην άκρη ενός καναλιού στο Camden Town για να στεγάσει τη νέα εποχή της βρετανικής πρωινής τηλεόρασης, ολοκληρώνοντας το έργο με χαρούμενα διακοσμητικά στοιχεία σε σχήμα γιγάντιων κίτρινων και μπλε αυγοθηκών -πολύ καιρό μετά το κλείσιμο του TV-am, μία από αυτές εμφανίστηκε ακόμη και στο ριάλιτι Antiques Roadshow.

Αρχικά σε συνεργασία με τον Nicholas Grimshaw πριν ιδρύσει το δικό του γραφείο το 1980, η άνοδος του Farrell συνέπεσε με την εμφάνιση του μεταμοντερνισμού, που καταλύθηκε από τις πολεμικές θέσεις του αρχιτεκτονικού θεωρητικού Charles Jencks.

Η τριετής συνεργασία του με τον Jencks σε αυτό που θα γινόταν το Cosmic House ήταν καθοριστική. Ο Jencks προσέγγισε για πρώτη φορά τον Farrell το 1978 για να αναδιαμορφώσει ένα βικτοριανό αρχοντικό στο Holland Park του Λονδίνου και με την πάροδο του χρόνου το έργο έγινε ένα «χτιστό μανιφέστο» και πρότυπο του μεταμοντερνισμού, στολισμένο με στρώματα μεταφορών και συμβολισμού, τόσο απόκρυφα όσο και ιδιόμορφα.

Τώρα καταχωρημένο ως κτίριο βαθμού Ι, ήταν το πρώτο σπίτι της μεταπολεμικής εποχής που πέτυχε αυτή τη διάκριση.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη oi-nō (@oinostudio)

Φτηνιάρικες διακοσμήσεις;

Ορισμένοι επικριτές θεωρούσαν τα εμφανώς διακοσμητικά κτίρια του Farrell ως απλές φτηνιάρικες διακοσμήσεις, αλλά, κάτω από την ευγενική του εμφάνιση, ήταν πάντα εξαιρετικά σοβαρός, προσπαθώντας να κάνει την αρχιτεκτονική πιο επικοινωνιακή και ενθαρρυντική, σε μια εποχή που ο μοντερνισμός φαινόταν να έχει τελικά εξαντληθεί.

Αυτή η συνταγή αποδείχθηκε επιτυχημένη και, στις αρχές της δεκαετίας του ’90, το γραφείο του είχε επεκταθεί ραγδαία από ένα μικρό ατελιέ σε μια διεθνή επιχείρηση, με γραφεία στο Χονγκ Κονγκ και τη Σαγκάη, προκειμένου να εκμεταλλευτεί την αρχιτεκτονική και οικονομική απελευθέρωση που προκάλεσε η οικοδομική έκρηξη στην Κίνα.

Ο Farrell επισκέφθηκε για πρώτη φορά το Χονγκ Κονγκ το 1964 με υποτροφία ταξιδιού και η Κίνα ήταν πάντα κοντά στην καρδιά του. Η αρχική εισβολή του γραφείου στην Ανατολική Ασία ήρθε ως αποτέλεσμα της νίκης σε έναν διεθνή διαγωνισμό για τον Πύργο Peak του Χονγκ Κονγκ το 1997. Το ημικυκλικό προφίλ του πύργου έγινε γρήγορα τοπικό ορόσημο, εμφανιζόμενο για κάποιο διάστημα ακόμη και στο χαρτονόμισμα των 20 δολαρίων του Χονγκ Κονγκ.

Μεταγενέστερα έργα στην περιοχή περιλαμβάνουν τον ουρανοξύστη KK100 ύψους 442 μέτρων στο Σεντζέν (2012), που ήταν τότε το ψηλότερο κτίριο που είχε σχεδιαστεί από Βρετανό αρχιτέκτονα.

Η τριετής συνεργασία του με τον Jencks σε αυτό που θα γινόταν το Cosmic House ήταν καθοριστική

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Farrells (@farrellsarchitects)

Ζούσε πάνω από το κατάστημα

Ήταν επίσης ίσως ο μόνος αρχιτέκτονας που έχει δώσει το όνομά του σε τρένο – το «Sir Terry Farrell», μια ατμομηχανή της σειράς 222, που λειτουργεί στην κύρια γραμμή της ανατολικής ακτής μεταξύ King’s Cross και Hull, σε αναγνώριση του σχεδιασμού του Farrell για το The Deep, το γιγαντιαίο ενυδρείο του Hull, που άνοιξε το 2002.

Το γραφείο του Farrell στο Λονδίνο στεγαζόταν σε ένα πρώην εργοστάσιο αεροσκαφών κοντά στην Edgware Road, το οποίο κατά τη διάρκεια του πολέμου κατασκεύαζε αεροσκάφη Spitfire.

Το αρτ ντεκό στυλ του ήταν μια περίεργα κατάλληλη σύνθεση διακόσμησης και βιομηχανίας, και για περισσότερα από 20 χρόνια, ο Farrell ζούσε πάνω από το κατάστημα σε ένα ευάερο και πλούσια διακοσμημένο ρετιρέ.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Farrells (@farrellsarchitects)

Ένα «αστικό δωμάτιο»

Προς το τέλος της καριέρας του, ο Farrell επέστρεψε στο Newcastle, όπου μεγάλωσε και σπούδασε αρχιτεκτονική. Γνωρίζοντας καλά την πολυεπίπεδη ιστορία και την εντυπωσιακή τοπογραφία της πόλης, την εμπλούτισε με το Centre for Life και τα γενικά σχέδια για το Πανεπιστήμιο και το Quayside (ήταν επίσης ταλαντούχος αστικός σχεδιαστής).

Πιο πρόσφατα, συνέβαλε στη χρηματοδότηση του Farrell Centre, που βρίσκεται στα βικτοριανά κτίρια Claremont του Newcastle, τα οποία ανακαινίστηκαν από δύο τοπικά αρχιτεκτονικά γραφεία.

Η ιδέα του ήταν ότι κάθε πόλη πρέπει να έχει ένα «αστικό δωμάτιο», όπου οι άνθρωποι θα μπορούν να μάθουν περισσότερα για τις δυνάμεις που διαμορφώνουν την αρχιτεκτονική και τον αστικό σχεδιασμό.

Το έργο αυτό αντιπροσώπευε την πεποίθηση του Farrell για τη σημασία της άμεσης σύνδεσης με το κοινό. Για τον ίδιο, η αρχιτεκτονική δεν ήταν απλώς η δημιουργία μνημείων – αν και με την πάροδο του χρόνου είχε δημιουργήσει αρκετά από αυτά – αλλά το πώς αυτή εντάσσεται στην ευρύτερη λαϊκή και κοινωνική κουλτούρα.

*Με στοιχεία από theguardian.com