Παγκόσμια μάχη για τον έλεγχο του Internet

36

Από την πρώτη στιγμή που δημιουργήθηκε το Διαδίκτυο, ένα ευαίσθητο θέμα, με οικονομικές και πολιτικές προεκτάσεις, έχει μείνει σε εκκρεμότητα, σχολιάζει την Παρασκευή το βρετανικό περιοδικό Economist. To θέμα είναι: Ποιος ελέγχει το Internet σε διεθνές επίπεδο;

Σήμερα, αρμόδιος για τη διαχείριση των διαδικτυακών διευθύνσεων είναι η μη κερδοσκοπική εταιρεία ICANN, που λογοδοτεί στο υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ, με συνέπεια να μην μπορούν εύκολα να έχουν ισχύ οι εθνικοί νόμοι, ενώ λείπει και ο αναγκαίος παγκόσμιος συντονισμός. Ετσι, αναπόφευκτα, μια μάχη βρίσκεται σε εξέλιξη για το κατά πόσο οι κυβερνήσεις πρέπει να ελέγχουν περισσότερο το Διαδίκτυο.

Στις τηλεπικοινωνίες για παράδειγμα, η υποδομή του παγκόσμιου τηλεφωνικού συστήματος συντονίζεται από ένα διακρατικό διεθνή οργανισμό του ΟΗΕ, ενώ παράλληλα τα κράτη-μέλη έχουν εθνική κυριαρχία πάνω στους αριθμούς και εθνικές ρυθμιστικές Αρχές (όπως η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων στην Ελλάδα).

Στον ΟΗΕ έχει ήδη συσταθεί η Ομάδα Εργασίας για τη Διοίκηση του Internet, που συνεδρίασε για πρώτη φορά στη Γενεύη στις 23 Νοεμβρίου με τη συμμετοχή εκπροσώπων από 40 κράτη. Πολλές χώρες δήλωσαν δυσαρεστημένες με τον τρόπο που θέτονται οι τεχνικές προδιαγραφές του Διαδικτύου, καθώς και με την ακολουθούμενη πολιτική σε ζητήματα όπως τα ονόματα πεδίου (domain names, όπως .com, .org κλπ) και οι αριθμοί που χρησιμοποιούνται ως διαδικτυακές διευθύνσεις.

Η ICANN (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers, Διαδικτυακή Εταιρεία Ονοματοδοσίας και Αριθμοδότησης) δημιουργήθηκε το 1998 από τις ΗΠΑ, με τη βοήθεια ιδιωτικών επιχειρήσεων και με την άτυπη συγκατάθεση των υπόλοιπων χωρών. Οι κυβερνήσεις των άλλων κρατών αντιπροσωπεύονται, απλώς για τυπικούς λόγους, σε μια συμβουλευτική επιτροπή της ICANN, μια κατάσταση που πλέον δεν κρίνεται καθόλου ικανοποιητική.

Πολλές χώρες παραπονιούνται ότι, παρόλο που το 2006 η ICANN σχεδιάζεται να γίνει ανεξάρτητη από την αμερικανική κυβέρνηση, αμέσως θα περιέλθει στον έλεγχο ιδιωτικών συμφερόντων, παρά των ίδιων των κυβερνήσεων. Η δημιουργία της Ομάδας Εργασίας του ΟΗΕ είναι ακριβώς μια προσπάθεια το Διαδίκτυο να αποσπασθυεί από τον έλεγχο των ΗΠΑ και η παγκόσμια υποδομή του να τεθεί πια υπό διακυβερνητική εποπτεία, λίγο-πολύ όπως το σημερινό τηλεφωνικό σύστημα.

Φυσικά, όπως είναι αναμενόμενο, ο επιχειρηματικός κόσμος προτιμά μια ICANN που να ανήκει καθαρά στον ιδιωτικό τομέα, κάτι που απηχεί βεβαίως και τις επιθυμίες των ΗΠΑ, με το επιχείρημα ότι μόνο έτσι ο ταχύς ρυθμός τεχνολογικών καινοτομιών δεν θα διακινδυνεύσει να «φρεναρισθεί» από πολιτικές αντιδικίες και την τυπική γραφειοκρατία των οργανισμών του ΟΗΕ. Επίσης υπάρχει και το όχι αμελητέο οικονομικό ζήτημα, αφού η κατοχύρωση των domain names αποφέρει έσοδα περίπου ενός δισ.δολ. ετησίως.

Η ομάδα εργασίας του ΟΗΕ αποτελείται κατά το ήμισυ από κυβερνητικούς αξιωματούχους και κατά το έτερο ήμισυ από εκπροσώπους μη κερδοσκοπικών οργανισμών, πανεπιστημιακούς και στελέχη εταιριών. Εχει αναλάβει το καθήκον να ορίσει τι ακριβώς σημαίνει «διοίκηση του Internet» και να συστήσει ποιός θα πρέπει να είναι ο ρόλος των κυβερνήσεων και των διεθνών οργανισμών.

Η τελική έκθεση της Ομάδας αναμένεται πριν τη δεύτερη φάση της Συνόδου Κορυφής του ΟΗΕ για την Κοινωνία της Πληροφορίας, το Νοέμβριο του 2005.

Το κεντρικό πρόβλημα, όπως θα έχει γίνει κατανοητό ήδη, είναι ότι όλος ουσιαστικά ο κόσμος βλέπει την ICANN ως έκφραση της πάγιας πολιτικής των ΗΠΑ να δρουν μονομερώς και να μη δεσμεύονται από διεθνή θεσμικά πλαίσια, όταν κάτι τέτοιο αντίκειται στα συμφέροντά τους. Αποτελεί ειρωνεία ότι η ICANN δημιουργήθηκε αρχικά προκειμένου να διεθνοποιήσει την τεχνική διαχείριση του Διαδικτύου (που στην αρχή ήταν καθαρά αμερικανική υπόθεση), αλλά σε μια ιδιωτική, μη κυβερνητική βάση.

Μέχρι το 1998, τα καθήκοντα αυτά ουσιαστικά εκτελούνταν από έναν μόνο (!) Αμερικανό καθηγητή Πληροφορικής ο οποίος είχε εξασφαλίσει συμβόλαιο με το υπουργείο Αμυνας των ΗΠΑ.

Όμως μια αυτόνομη ICANN, που θα έχει (υποτίθεται) διακόψει τους δεσμούς της με το αμερικανικό Πεντάγωνο αλλά θα έχει πέσει στην «αγκαλιά» του ιδιωτικού τομέα, δεν αποτελεί ικανοποιητική εξέλιξη για τις άλλες χώρες. που φοβούνται ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν υπογείως να ελέγχουν το Διαδίκτυο.

Από την άλλη, βέβαια, είναι πραγματικότητα ότι η απουσία κρατικής παρέμβασης έχει επιτρέψει τη θεαματική εξάπλωση του Διαδικτύου. Δεν είναι τυχαίο ότι χώρες που συμμετέχουν στην ομάδα εργασίας του ΟΗΕ (Κίνα, Κούβα, Ιράν, Σ.Αραβία) έχουν βάλει διάφορους φραγμούς στη διακίνηση δεδομένων μέσω του Internet.

Οι ΗΠΑ θεωρητικά υποστηρίζουν τη διαδικασία του ΟΗΕ, όμως η χώρα απουσιάζει από την ομάδα εργασίας, προφανώς για να κρατήσει αποστάσεις ή και να υποβαθμίσει τη σημασία της. Δεν αποκλείεται η σύγκρουση να γίνει σκληρότερη στο μέλλον, αν οι άλλες χώρες πιέσουν τις ΗΠΑ να παραδώσει τον έλεγχο της ICANN και οι ΗΠΑ πεισματικά αρνηθούν να το πράξουν.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,ΑΠΕ