Γενετιστές ανακαλύπτουν νέα «γρανάζια» στο βιολογικό ρολόι
Σε δύο ανεξάρτητες μελέτες που δημοσιεύονται αυτό το μήνα, ερευνητές περιγράφουν ένα γονίδιο που καθορίζει πότε νυστάζουμε και εξηγούν πώς ορισμένοι τυφλοί μπορούν να ρυθμίζουν το βιολογικό τους ρολόι με το ηλιακό φως.
Σε δύο ανεξάρτητες μελέτες που δημοσιεύονται αυτό το μήνα στο περιοδικό Nature, ερευνητές περιγράφουν ένα γονίδιο που καθορίζει πότε νυστάζουμε και εξηγούν πώς ορισμένοι τυφλοί μπορούν να ρυθμίζουν το βιολογικό τους ρολόι με το ηλιακό φως.
Όπως μεταδίδει το EurekAlert.org, ο Δρ Νίκολας Μοροσόβσκι και οι συνεργάτες του στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο ανακάλυψαν έναν φωτοευαίσθητο υποδοχέα στο μάτι, που βοηθά στη ρύθμιση του βιολογικού ρολογιού με βάση τις εναλλαγές φωτός – σκοταδιού.
Πρόκειται για την ουσία μελανοψίνη, η οποία δεν σχετίζεται με τα ραβδία και τα κωνία, τα φωτοευαίσθητα νευρικά κύτταρα που ευθύνονται για την όραση. Η ανακάλυψη ίσως λύνει το μυστήριο του πώς ορισμένα τυφλά πειραματόζωα ανταποκρίνονται στις εναλλαγές ημέρας – νύχτας.
«Τώρα έχουμε ενδείξεις ότι ο φωτοϋποδοχέας που ψάχναμε τόσο καιρό είναι ένα στρώμα κυττάρων, εντοπισμένο βαθιά στον αμφιμβληστροειδή χιτώνα, που περιέχει μελανοψίνη» εξηγεί ο Μοροσόβσκι.
Ο φωτοϋποδοχέας εντοπίστηκε σε ποντίκια που είχαν τροποποιηθεί γενετικά ώστε να μην συνθέτουν μελανοψίνη. Παρόλο που δεν ήταν τυφλά, οι αντιδράσεις τους στις εναλλαγές ημέρας – νύχτας δεν ήταν φυσιολογικές.
Γονίδιο νύστας
Σε μια ανεξάρτητη μελέτη, ο Δρ Σάιμον Αρτσερ του Πανεπιστημίου του Σάρεϊ στη Βρετανία υποστηρίζει ότι ένα γονίδιο, με την ονομασία Per3, καθορίζει τη διάρκεια του κύκλου ύπνου – εγρήγορσης.
Μια ποικιλία του Per3 παρατείνει τον κύκλο πέραν των 24 ωρών, με αποτέλεσμα το άτομο να κοιμάται πολύ αργά το βράδυ και να αδυνατεί να σηκωθεί νωρίς το πρωί. Η ποικιλία αυτή εντοπίστηκε σε άτομα που πάσχουν από το σύνδρομο καθυστερημένης φάσης ύπνου (DSPS).
Η δεύτερη ποικιλία του γονιδίου Per3 υπάρχει στους πολύ «πρωινούς τύπους» και μειώνει τη διάρκεια του κύκλου ύπνου – εγρήγορσης κάτω από τις 24 ώρες.
Εντοπίστηκε σε εθελοντές που κλήθηκαν να συμπληρώσουν το ερωτηματολόγιο Χορν – Έστμπεργκ, που περιλαμβάνει ερωτήσεις του τύπου «τι ώρα θα σηκωνόστασταν αν ήσασταν απόλυτα ελεύθεροι να προγραμματίσετε την ημέρα σας;»
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το γενετικό προφίλ έχει ιδιαίτερη σημασία στον καθορισμό των προτύπων του ύπνου και του πότε νιώθουμε κουρασμένοι.
Αναγνωρίζουν, όμως, ότι ο γενικότερος τρόπος ζωής μας έχει σημαντική επίδραση. «Υπάρχουν περιβαλλοντικοί και κοινωνικοί παράγοντες» εξηγεί ο Δρ Εμάνουελ Μίγνοτ, ένας από τους ερευνητές. «Σχεδόν όλοι είναι βραδινοί τύποι όταν είναι 18» σχολιάζει.
Για πρώτη φορά, η ζωή του Νίκου Ξυλούρη ανεβαίνει στο θεατρικό σανίδι από τη Stages Network και τα Αθηναϊκά Θέατρα, με το έργο Ο Αρχάγγελος της Κρήτης. Έως τις 31 Ιανουαρίου στο θέατρο ΗΒΗ.
Μια από τις πιο ωραίες φωνές της γενιάς της, η Βιολέτα Ίκαρη επιστρέφει στη δισκογραφία με το EP Σύννεφα Μπαλόνια, αλλά και στον Σταυρό του Νότου στις 26 Δεκεμβρίου.
Φροίξος Φυντανίδης
WIDGET ΡΟΗΣ ΕΙΔΗΣΕΩΝΗ ροή ειδήσεων του in.gr στο site σας
![Πούτιν: Ρεπόρτερ κάνει πρόταση γάμου ζωντανά στη συνέντευξη Τύπου του προέδρου της Ρωσίας [βίντεο]](https://www.in.gr/wp-content/uploads/2025/12/FotoJet-23-128x85.jpg)
![Άκρως Ζωδιακό: Τα Do’s και Don’ts στα ζώδια σήμερα [Σάββατο 20.12.2025]](https://www.in.gr/wp-content/uploads/2025/12/samuel-quek-cD4pt47I4JY-unsplash-1-315x220.jpg)
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442