Greek statistics με την ανεργία: Όταν η ΕΛΣΤΑΤ διαψεύδει τον εαυτό της

Φαίνεται πώς δεν είχε άδικο η Eurostat που «τράβηξε το αυτί» της ελληνικής στατιστικής υπηρεσίας για ύποπτες ασυμφωνίες στα στοιχεία για την ανεργία. Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα η ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία απηύθυνε προειδοποιήσεις στην ΕΛΣΤΑΤ, διαπιστώνοντας υπερβολικά μεγάλες αποκλίσεις ανάμεσα στα μηνιαία και τριμηνιαία ποσοστά ανεργίας και πολύ συχνές αναθεωρήσεις στις μηνιαίες μεταβολές.

Σύμφωνα με σχετικά ρεπορτάζ, η Ελλάδα κατατάσσεται στις χώρες που βγαίνουν εκτός των ορίων που θέτει ο ευρωπαϊκός Κανονισμός για τον υπολογισμό της ανεργίας, οδηγώντας σε αρνητική αξιολόγηση.

Η ΕΛΣΤΑΤ παραδέχθηκε ότι υπάρχει πρόβλημα με τους μηνιαίους δείκτες ανεργίας, καθώς παρατηρούνται «ασυνήθιστες διακυμάνσεις», που δεν φαίνεται να αποτυπώνουν την εικόνα στην αγορά εργασίας και δεν τεκμηριώνονται με ακρίβεια.

Γι’αυτό το καλοκαίρι ανακοίνωσε ότι επανεξετάζει τον υπολογισμό του μηνιαίου δείκτη ανεργίας, για να πετύχει μεγαλύτερη σύγκλιση με τον τριμηνιαίο δείκτη.

Αποκλίσεις στην ανεργία

Αν κρίνουμε ωστόσο από τα νέα στοιχεία για την ανεργία, τα παράδοξα συνεχίζονται. Άλλη μια φορά είμαστε αντιμέτωποι με ένα στατιστικό θαύμα: Η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε δείκτη ανεργίας 8,2% στο γ’ τρίμηνο του 2025,  χωρίς όμως αυτό να προκύπτει από τα  ποσοστά ανεργίας των αντίστοιχων μηνών.

Συγκεκριμένα ο εποχικά διορθωμένος δείκτης για την ανεργία τον Ιούλιο ήταν 8,9%, τον Αύγουστο 8,6% και τον Σεπτέμβριο 8,7%. Ο μέσος όρος των τριών μηνών είναι 8,6%, ποσοστό που δεν δικαιολογεί υποχώρηση στο 8,2% (από 8,6% το β’ τρίμηνο του 2025 και 9% το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους (γ’2024)

Η απάντηση στον μαθηματικό γρίφο βρίσκεται σε μια υποσημείωση με μικρά γράμματα: «Σημειώνεται ότι οι τριμηνιαίες εκτιμήσεις της Έρευνας δεν υποβάλλονται σε εποχική διόρθωση, όπως γίνεται με τις μηνιαίες. Συνεπώς, ο μέσος όρος των εποχικά διορθωμένων μηνιαίων εκτιμήσεων δύναται να διαφέρει από την εκτίμηση του αντίστοιχου τριμήνου».

Μόνο που ακριβώς αυτή η απόκλιση είναι που χτύπησε καμπανάκι στις ευρωπαϊκές στατιστικές υπηρεσίες, οδηγώντας σε αρνητική αξιολόγηση.

 Η ψαλίδα με τη ΔΥΠΑ

Δεν χρειάζεται να πάμε μέχρι τις Βρυξέλλες για να γεννηθούν ερωτηματικά. Στην Ελλάδα πολλές φορές έχουν εκφραστεί αμιβολίες για την αξιοπιστία των στοιχείων για την ανεργία. Η πιο χτυπητή απόκλιση αφορά τη μεγάλη ψαλίδα ανάμεσα στα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ – πρώην ΟΑΕΔ).

Για παράδειγμα, με βάση τα τελευταία μηνιαία στοιχεία που παραθέτει η ΕΛΣΤΑΤ, η ανεργία τον Οκτώβριο έφθασε παρέμεινε σχεδόν σταθερή στο 8,6% (411.369 άτομα) και μειωμένη κατά μία μονάδα σε  με τον αντίστοιχο περσινό μήνα.

Αντιθέτως, σύμφωνα με τη ΔΥΠΑ, οι άνεργοι τον Οκτώβριο ήταν σχεδόν διπλάσιοι, στους 768.000. Ο αριθμός αυτός οδηγεί σε υπερδιπλάσια ποσοστά ανεργίας από αυτά που δίνει η ΕΛΣΤΑΤ. Συγκεκριμένα, αφού, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, το εργατικό δυναμικό στη χώρα μας στις 30-6-2025 ανερχόταν σε 4.386.832 άτομα, τότε η ανεργία θα έπρεπε να είναι 17,5%.

Ζήτημα μεθοδολογίας

Η απάντηση και σε αυτό τον γρίφο βρίσκεται στη διαφορετική μεθοδολογία που ακολουθούν οι δύο υπηρεσίες. Η ΕΛΣΤΑΤ πραγματοποιεί δειγματοληπτικές έρευνες, εξαιρώντας εμμέσως ένα σημαντικό ποσοστό ανέργων «παρκάροντάς» τους στον μη ενεργό πληθυσμό.

Για παράδειγμα, από τους 768.000 ανέργους που δίνει η ΔΥΠΑ, οι 410.859 (ποσοστό 53,5%) είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο της για χρονικό διάστημα ίσο ή και περισσότερο των 12 μηνών. Πρόκειται δηλαδή για μακροχρόνια ανέργους.

Στα τελευταία αναλυτικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ (γ’ τρίμηνο), οι μακροχρόνια άνεργοι είναι 230.800. Δηλαδή πάνω από 180.000 μακροχρόνια άνεργοι είναι «αόρατοι». Συνολικά από τις επίσημες στατιστικές έχουν εξαφανιστεί σχεδόν 360.000 άνεργοι. Η μεθοδολογία που ακολουθεί η ΕΛΣΤΑΤ δεν αποτελεί ελληνική πρωτοτυπία, αλλά είναι εναρμονισμένη με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς. Δεν παύει όμως να δημιουργείται σύγχυση  στο κοινό, θολώνοντας την πραγματική εικόνα. Άλλωστε και σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχουν διατυπωθεί ενστάσεις για τον επίσημο τρόπο υπολογισμού της ανεργίας, με το σκεπτικό ότι αποκλείει ένα μεγάλο ποσοστό αποθαρρυμένων ανέργων και υποαπασχολούμενων.

Διπλάσια η ανεργία τους νέους

Ειδικότερα, από την ΕΛΣΤΑΤ προκύπτει ότι:

•  Οι άνεργοι τον Οκτώβριο υπολογίστηκαν σε 411.369, μειωμένοι κατά 50.326 (-10,9%) σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2024, αλλά και περισσότεροι κατά 1.000, συγκριτικά με το φετινό Σεπτέμβριο.
•  Οι απασχολούμενοι, ανήλθαν τον Οκτώβριο στα 4.347.352. Ο αριθμός τους είναι αυξημένος κατά 44.904, σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2024 (+1%), αλλά και κατά 20.586 (+0,5%), συγκριτικά με το Σεπτέμβριο.
•  Τα «άτομα εκτός εργατικού δυναμικού», δηλαδή όσοι είναι κάτω των 75 ετών και δεν περιλαμβάνονται στο εργατικό δυναμικό, υπολογίστηκαν σε 2.982.942 . Ο αριθμός τους είναι μικρότερος κατά 22.830, σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2024 (-0,8%), αλλά και κατά 24.180 άτομα, συγκριτικά με τον Σεπτέμβριο του 2025 (-0,8%).
• Στους νέους ηλικίας από 15 έως 24 ετών η ανεργία ανήλθε στο 18,8% , δηλαδή υπερδιπλάσια από τον συνολικό μέσο όρο, ενώ το ποσοστό ανεργίας παραμένει διψήφιο στις γυναίκες (11%).

Επιπλέον, το ποσοστό ανεργίας που εμφανίζει η ΕΛΣΤΑΤ είναι αντίστοιχο του Δεκεμβρίου του 2008, προ 17 ετών, όταν όμως οι απασχολούμενοι ήταν περισσότεροι κατά 236.748.  Γεγονός, το οποίο καταδεικνύει την συρρίκνωση της αγοράς εργασίας.