Δορυφόροι στην υπηρεσία της αυτοκίνησης

Αν και η κάλυψη του δικτύου 5G εξακολουθεί να επεκτείνεται παγκοσμίως, υπάρχουν ακόμα πολλές περιοχές κυρίως στην ύπαιθρο όσο και στα ορεινά όπου προφανώς δεν υπάρχει δίκτυο.

Αν και πρόκειται για μια αναμενόμενη κατάσταση, η ελλιπής κάλυψη του δικτύου αποτελεί μείζον πρόβλημα για τις αυτοκινητοβιομηχανίες και κυρίως για τα σχέδιά τους που άπτονται των συστημάτων πλήρους αυτόνομης οδήγησης αλλά και των συστημάτων και υπηρεσιών που βασίζονται σε δεδομένα.

Προκειμένου να καταστεί εφικτή η ενσωμάτωση αντίστοιχων υπηρεσιών και συστημάτων θα χρειαστεί μια ευρεία και μακροπρόθεσμη συνεργασία σε όλο το φάσμα παραγόντων και εταιρειών που άπτεται της συνδεσιμότητας των αυτοκινήτων και το οποίο είναι εξαιρετικά ευρύ.

Κάπως έτσι οι αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν ήδη ξεκινήσει να επιστρατεύουν δορυφόρους προκειμένου να επιτύχουν την κάλυψη δικτύου και τη συνδεσιμότητα που επιθυμούν. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα οι πωλήσεις αυτοκινήτων με συνδεσιμότητα μέσω δορυφόρου αναμένεται να ανέλθουν σε 30 εκατομμύρια έως το 2034 και στη συνέχεια να αυξάνονται με ρυθμό 32% από το 2027 και εφεξής.

Αν και πρόκειται για μια σχετικά νέα δραστηριότητα, υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον από τις αυτοκινητοβιομηχανίες και ιδίως από τους Κινέζους ­–η Geely έχει ήδη διερευνά δυναμικά το πεδίο- ενώ δεν λείπουν και οι Ευρωπαίοι οι οποίοι πειραματίζονται με τις συνδέσεις μέσω δορυφόρου.

Μεταξύ αυτών και η BMW η οποία εξερευνά το πεδίο των μη επίγειων τεχνολογιών δικτύου ως το επόμενο σύνορο που επιθυμεί να διαβεί προκειμένου να λύσει το πρόβλημα των «νεκρών σημείων» όπου το 5G και τα παραδοσιακά δίκτυα δεν μπορούν να καλύψουν.

«Σήμερα, ένα αυτοκίνητο χωρίς συνδεσιμότητα δεν μπορεί να λειτουργήσει. Υπάρχει ολοένα αυξανόμενη εξάρτηση από τη συνδεσιμότητα εξ ου και αγωνιζόμαστε να ελαχιστοποιήσουμε τις περιπτώσεις που ένα αυτοκίνητο δεν μπορεί να συνδεθεί με το διαδίκτυο», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Olaf Eckart, επικεφαλής έρευνας και εξέλιξης στον τομέα των συνεργασιών της BMW με άλλες εταιρείες.

Όπως εξηγεί ο ίδιος «η διαδικασία πλοήγησης δεν πραγματοποιείται στο αυτοκίνητο αλλά στο cloud από όπου και προέρχονται τα δεδομένα για τις κυκλοφοριακές συνθήκες και οι ενημερώσεις για το οδικό δίκτυο. Κατ΄επέκταση το αυτοκίνητο πρέπει να είναι συνδεδεμένο για να λειτουργήσει το σύστημα πλοήγησης».

Η πλοήγηση είναι μόνο από τα δεκάδες συστήματα και εφαρμογές που απαιτούν μόνιμη σύνδεση στο διαδίκτυο για να λειτουργήσουν. «Αν θέλει κανείς να ακούσει Spotify και βρεθεί σε ένα μεγάλο “νεκρό σημείο” όπου δεν υπάρχει κάλυψη δικτύου θα εκνευριστεί».

Εκτός από τις υπηρεσίες και εφαρμογές που αφορούν την εμπειρία του χρήστη, η συνδεσιμότητα είναι ιδιαίτερα χρήσιμη όσο και κρίσιμη και για τις αυτοκινητοβιομηχανίες όσο και για την αξιοπιστία των προϊόντων τους. Οι περισσότερες premium αυτοκινητοβιομηχανίες όπως η BMW ανταλλάσσουν συνεχώς δεδομένα με τους στόλους αυτοκινήτων τους, διατηρώντας ουσιαστικά ψηφιακά αντίτυπά τους και ψηφιακά ίχνη προκειμένου να διαχειρίζονται τις αναβαθμίσεις, να κάνουν διαγνωστικούς ελέγχους και να συγκεντρώνουν δεδομένα προκειμένου να εντοπίσουν τυχόν προβλήματα.

Ο βαυαρικός όμιλος ήδη συνεργάζεται με προμηθευτές τηλεπικοινωνιών, την κατασκευαστές ημιαγωγών όπως η Qualcomm και νεοφυείς επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους δορυφόρους όπως η Viasat Tech και η Skylo προκειμένου να διασφαλίσουν ότι τα αυτοκίνητά του θα έχουν συνεχή σύνδεση με το διαδίκτυο προκειμένου να έχουν τις απαιτούμενες υπηρεσίες πλοήγησης, τις αυτόματες αναβαθμίσεις αλλά και να λειτουργούν σωστά τα συστήματα υποβοήθησης και ασφάλειας ακόμα και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές.

Δορυφορικά και επίγεια δίκτυα σε συνεργασία 

Τον περασμένο Μάιο, η 5G Automotive Association (5GAA) πραγματοποίησε μια επίδειξη τεχνολογιών διασυνδεδεμένων οχημάτων, αξιοποιώντας το Εθνικό Δίκτυο Ελέγχου για επείγουσες κλήσεις και το 5G-V2X Direct, καταδεικνύοντας πώς τα δορυφορικά και τα επίγεια δίκτυα μπορούν να λειτουργήσουν παραπληρωματικά.

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης, η BMW και η Viasat ανακοίνωσαν ότι για πρώτη φορά οχήματα που κινούνται σε δημόσιους δρόμους χρησιμοποίησαν μη επίγειο δίκτυο μέσω δορυφόρου για αποστολή μηνυμάτων έκτακτης ανάγκης και υπηρεσιών προειδοποίησης κινδύνου.

Στην ίδια διοργάνωση ο όμιλος Stellantis απέδειξε πώς τα αυτοκίνητα μπορούν να επικοινωνούν τόσο μέσω δορυφόρων όσο και μέσω παραδοσιακών κινητών δικτύων. Σύμφωνα με τον Οδικό Χάρτη 2030 της 5GAA, η πρώτη εμπορική εφαρμογή δορυφορικής συνδεσιμότητας στα οχήματα αναμένεται έως το 2027.

«Θα χρειαστεί χρόνος, γιατί πολλά πράγματα πρέπει να συνδυαστούν για να γίνει πραγματικότητα», κατέληξε ο Ο. Eckart.

Η πρόκληση για τις εγκρίσεις τύπου

Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις είναι οι μακροχρόνιες διαδικασίες που απαιτούνται για τις διαδικασίες έγκρισης τύπου και ενσωμάτωση του απαραίτητου υλικολογισμικού (hardware). Σε αντίθεση με την αγορά ηλεκτρονικών συσκευών, όπου τα νέα microchips μπορούν να κυκλοφορήσουν γρήγορα, οι ημιαγωγοί για τα οχήματα απαιτούν χρόνια δοκιμών και πιστοποίησης πριν ενσωματωθούν στην παραγωγή.

«Στη βιομηχανία κινητών συσκευών, η τεχνολογία των chips είναι διαθέσιμή πολύ πιο γρήγορα. Στα αυτοκίνητα, χρειάζονται συνήθως τρία έως τέσσερα χρόνια περισσότερο για να ενσωματωθούν», τονίζει ο O. Eckart.

Τον Μάρτιο του 2025, η Viasat πραγματοποίησε δοκιμή δορυφορικής επικοινωνίας (D2D) για συνδεδεμένα οχήματα στη Βραζιλία.

Ο Kevin Cohen, αντιπρόεδρος στρατηγικής D2D της Viasat, υπογράμμισε ότι πέρα από την ασφάλεια, οι υπηρεσίες infotainment αποτελούν το επόμενο μεγάλο πεδίο ανάπτυξης για την εμπλοκή δορυφόρων, με την Cubic3 να εξετάζει δυνατότητες όπως φωνητικές κλήσεις εντός του οχήματος και ζωντανές ενημερώσεις καιρού σε απομακρυσμένες περιοχές.

Η χρησιμότητα δορυφόρων χαμηλής τροχιάς

Υπηρεσίες όπως video streaming, πρόσβαση στο διαδίκτυο και φωνητικές κλήσεις ή βιντεοκλήσεις θα γίνουν πραγματικότητα μόλις αναπτυχθούν δορυφορικοί σχηματισμοί χαμηλής τροχιάς, συμβατοί με 5G-NR.

«Η αξιόπιστη, αδιάκοπη ροή δεδομένων είναι κρίσιμη για τη λήψη αποφάσεων σε πραγματικό χρόνο, επιτρέποντας στα αυτόνομα οχήματα να προσαρμόζουν τη συμπεριφορά τους ανάλογα με την κυκλοφορία, τις καιρικές και τις οδικές συνθήκες», τόνισε ο K. Cohen.

Η συνεχής συλλογή δεδομένων μέσω δορυφορικής και κυψελωτής συνδεσιμότητας μπορεί επίσης να ενισχύσει την προγνωστική συντήρηση, αποτρέποντας βλάβες και βελτιώνοντας την ασφάλεια.

Κατά τον K. Cohen, η ιδανική υβριδική αρχιτεκτονική του οχήματος του μέλλοντος περιλαμβάνει απρόσκοπτη ενσωμάτωση δορυφορικών και επίγειων κυψελωτών δικτύων, ώστε να εξασφαλίζεται πλήρης κάλυψη και ανθεκτικότητα. Με την επεξεργασία δεδομένων πιο κοντά στην πηγή, μειώνεται η ανάγκη αποστολής τους σε κεντρικούς cloud servers.

«Αυτό θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά την καθυστέρηση σε εφαρμογές που απαιτούν άμεση απόκριση, όπως οι αποφάσεις αυτόνομης οδήγησης και οι προειδοποιήσεις κινδύνου σε πραγματικό χρόνο», σημείωσε.

Οι εξελίξεις στην Κίνα

Οι πρόσφατες αντίστοιχες πρωτοβουλίες αυτοκινητοβιομηχανιών στην Κίνα δείχνουν το υψηλό ενδιαφέρον που υπάρχει αλλά και την πρόοδο στο συγκεκριμένο τομέα. Στα τέλη του καλοκαιριού, η Geespace, θυγατρική του ομίλου Geely, μητρικής της Volvo μεταξύ πολλών άλλων, έθεσε σε τροχιά 11 δορυφόρους στο πλαίσιο δημιουργίας ενός δορυφορικού σχηματισμού χαμηλής τροχιάς.

Τα Zeekr 007 και 001 FR συγκαταλέγονται μεταξύ των μοντέλων που υποστηρίζουν δορυφορική συνδεσιμότητα στην Κίνα, επιτρέποντας την αποστολή μηνυμάτων και δεδομένων τοποθεσίας όταν το όχημα βρίσκεται εκτός εμβέλειας δικτύου κινητής τηλεφωνίας. Προκειμένου να επεκτείνει την τεχνολογία και σε άλλα μοντέλα της η Geely σχεδιάζει να αποκτήσει τον δικό της δορυφορικό στόλο, εξασφαλίζοντας συνεχή συνδεσιμότητα στα οχήματά της.

Η εταιρεία αναφέρει ότι το νέο δίκτυο συνδεσιμότητας θα βελτιώσει σημαντικά τις δυνατότητες των συστημάτων υποβοήθησης προάγοντας σημαντικά την ασφάλεια και την αξιοπιστία των μετακινήσεων.

Το μέλλον της δορυφορικής συνδεσιμότητας

Ο K. Cohen εκτιμά ότι μέσα στα επόμενα πέντε-δέκα χρόνια, η δορυφορική συνδεσιμότητα θα αποτελέσει το next big thing στον τομέα της αυτοκίνησης και των μεταφορών.

«Η μεγαλύτερη επίδραση της δορυφορικής συνδεσιμότητας στα επόμενα πέντε χρόνια θα είναι στην οδική ασφάλεια», υπογράμμισε.

Όραμά του είναι νέες εφαρμογές που θα επιτρέπουν αποστολή μηνυμάτων και φωνητικών κλήσεων από οδηγούς σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης ή όταν το όχημα παρουσιάζει βλάβη. «Πιστεύουμε ότι η τεχνολογία αυτή μπορεί να σώσει ζωές από την πρώτη κιόλας μέρα», συμπλήρωσε ο ίδιος.

Μακροπρόθεσμα το στέλεχος της Viasat εκτιμά ότι θα γίνουν ευρέως διαθέσιμες υπηρεσίες μεγαλύτερου όγκου και κατανάλωσης δεδομένων όπως οι βιντεοκλήσεις, η πλοήγηση στο διαδίκτυο και όσα μπορούν να προσφέρουν τα προηγμένα συστήματα infotainment.

«Αργότερα θα δούμε συστήματα ‘vehicle-to-everything’ (V2X), όπου αυτοματοποιημένα μέσα μεταφοράς και ίσως οχήματα χωρίς οδηγό θα συνδέονται αδιάκοπα με δορυφορικά, κυψελωτά και κεντρικά συστήματα διαχείρισης μεταφορών», κατέληξε ο ίδιος.