Η χημεία «ξεκλειδώνει» τον Τζάκσον Πόλοκ: Αποκαλύφθηκε το μυστικό πίσω από το μπλε του Number 1A, 1948
Με χημική ανάλυση σε δείγματα χρώματος, ερευνητές αποκάλυψαν ότι ο Τζάκσον Πόλοκ χρησιμοποίησε τη συνθετική χρωστική μπλε μαγγανίου στον πίνακα Number 1A του 1948
Επιστήμονες κατάφεραν για πρώτη φορά να ταυτοποιήσουν με βεβαιότητα την προέλευση του έντονου μπλε χρώματος που δεσπόζει στον πίνακα Number 1A, 1948 του Τζάκσον Πόλοκ, αποκαλύπτοντας ότι ο διάσημος εκπρόσωπος του κινήματος του αφηρημένου εξπρεσιονισμού χρησιμοποίησε τη συνθετική χρωστική ουσία γνωστή ως μπλε μαγγανίου. Η ανακάλυψη αυτή, που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Proceedings of the National Academy of Sciences των ΗΠΑ, προέκυψε έπειτα από προσεκτική χημική ανάλυση μικροσκοπικών δειγμάτων χρώματος από τον καμβά.
Το έργο, σχεδόν τριών μέτρων σε πλάτος και σήμερα εκτεθειμένο στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης (ΜοΜΑ), παρουσιάζει την κλασική τεχνοτροπία του Πόλοκ: πιτσιλιές και ροές χρώματος καλύπτουν τον καμβά σε ένα πολυδιάστατο σύνολο, ενώ διακρίνονται και οι παλάμες του καλλιτέχνη που πρόσθεσε ο ίδιος, αφήνοντας το προσωπικό του στίγμα. Αν και οι ειδικοί είχαν εντοπίσει παλαιότερα την ταυτότητα των κόκκινων και κίτρινων χρωμάτων, το έντονο τυρκουάζ παρέμενε αινιγματικό.
Για να το αποκαλύψουν, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια τεχνική βασισμένη στη σκέδαση φωτός με λέιζερ. Εξετάζοντας τον τρόπο που τα μόρια του χρώματος δονούνται, μπόρεσαν να καταγράψουν το μοναδικό «χημικό αποτύπωμα» της χρωστικής. Η ταυτοποίηση έδειξε ξεκάθαρα ότι πρόκειται για μπλε μαγγανίου, μια συνθετική ουσία που χρησιμοποιούνταν ευρέως τον 20ό αιώνα, τόσο στις εικαστικές τέχνες όσο και σε πρακτικές εφαρμογές, όπως ο χρωματισμός τσιμέντου σε πισίνες. Ωστόσο, από τη δεκαετία του 1990 εγκαταλείφθηκε λόγω του περιβαλλοντικού αποτυπώματός του.
Το μπλε του Πόλοκ
Η ανακάλυψη δεν ήταν απρόσμενη. Προηγούμενες μελέτες είχαν υποθέσει ότι το συγκεκριμένο χρώμα στον πίνακα ίσως ήταν μπλε μαγγανίου, αλλά η νέα έρευνα προσφέρει για πρώτη φορά αποδείξεις βασισμένες σε δείγματα απευθείας από τον καμβά. Ο Τζιν Χολ, καθηγητής του Πανεπιστημίου Ράτγκερς που έχει μελετήσει εκτενώς τα έργα του Πόλοκ, δήλωσε πως η ανάλυση τον έχει πείσει πλήρως για την ταυτότητα της χρωστικής.
Πέρα από την απλή ταυτοποίηση, οι επιστήμονες εξέτασαν σε βάθος τη χημική δομή της ουσίας για να εξηγήσουν πώς ακριβώς παράγει το τόσο έντονο και φωτεινό της χρώμα. Η μελέτη της χημικής σύνθεσης των υλικών που χρησιμοποιούν οι καλλιτέχνες αποτελεί βασικό εργαλείο όχι μόνο για την κατανόηση των τεχνικών τους αλλά και για την προστασία και τη συντήρηση των έργων τέχνης. Παράλληλα, τέτοιου είδους αναλύσεις βοηθούν στην αποκάλυψη πλαστών έργων.
Στην περίπτωση του Πόλοκ, η μελέτη ήταν πιο εύκολη καθώς ο καλλιτέχνης συνήθιζε να ρίχνει το χρώμα απευθείας πάνω στον καμβά αντί να το αναμειγνύει πρώτα στην παλέτα. Έτσι, τα δείγματα που προέρχονται από τις πιτσιλιές του καμβά αποτελούν αυθεντικά ίχνη του αρχικού χρώματος.
Παρότι πολλοί χαρακτήρισαν το έργο του χαοτικό, ο Πόλοκ απέρριπτε τον όρο, βλέποντας τη δουλειά του ως προϊόν μεθοδικότητας και αυστηρού ελέγχου. Σύμφωνα με τον Guardian, o συντηρητής Άμπεντ Χαντάντ από το MoMA σημείωσε ότι βλέπει σαφείς ομοιότητες ανάμεσα στις επιστημονικές μεθόδους της ομάδας και στις τεχνικές που εφάρμοζε ο ίδιος ο καλλιτέχνης.
Η ανακάλυψη αυτή φωτίζει όχι μόνο τις επιλογές του Πόλοκ αλλά και τον τρόπο που η τέχνη και η επιστήμη μπορούν να συναντηθούν. Η ταυτοποίηση του μπλε μαγγανίου στον πίνακα Number 1A, 1948 προσφέρει ένα νέο επίπεδο κατανόησης της καλλιτεχνικής του διαδικασίας και ανοίγει δρόμους για περαιτέρω μελέτες πάνω στη χρήση χρωστικών στην τέχνη του 20ού αιώνα.
![Άκρως Ζωδιακό: Τα Do’s και Don’ts στα ζώδια σήμερα [Παρασκευή 05.12.2025]](https://www.in.gr/wp-content/uploads/2025/12/pexels-kammeran-gonzalez-keola-3137381-9559884-315x220.jpg)
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442