Παρασκευή 05 Δεκεμβρίου 2025
weather-icon 21o
Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος ΙΑ’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος ΙΑ’)

Το αριστοτελικό σώμα κειμένων υπό τον τίτλο «Μετά τα Φυσικά» αποτελεί μια πολυεπίπεδη νοητική κατασκευή

Μια από τις πλέον σημαντικές θέσεις στην εξέταση του συνολικού έργου του Αριστοτέλη ανέκαθεν κατείχαν τα βιβλία εκείνα (δεκατρία ή, κατ’ άλλη ταξινόμηση, δεκατέσσερα) που συμπεριλαμβάνονται στο corpus με την ονομασία Μετά τα Φυσικά. Ο ίδιος ο συγγραφέας ονομάζει το αντικείμενο της σχετικής μελέτης του πρώτην φιλοσοφίαν, ενώ ο τίτλος Μετά τα Φυσικά είναι μεταγενέστερος, οφείλεται δε κατά πάσαν πιθανότητα στον Ανδρόνικο τον Ρόδιο (1ος αιώνας π.Χ.), ο οποίος είχε τοποθετήσει –ως εκδότης των πραγματειών του Αριστοτέλη– το συγκεκριμένο έργο έπειτα από τα Φυσικά.

Το υπό εξέταση σώμα κειμένων, ακόμη και μετά την αφαίρεση ορισμένων τμημάτων του που θεωρούνται με ασφάλεια μεταγενέστερες παρεμβολές και επεξεργασίες, αποτελεί μια πολυεπίπεδη νοητική κατασκευή. Πάντως, είναι σαφές ότι τα πέντε πρώτα στην κατάταξη βιβλία (εξαιρουμένου του Δ, που πραγματεύεται αυτοτελώς το σημασιολογικό περιεχόμενο συγκεκριμένων όρων) συνθέτουν ένα είδος εισαγωγής, που συγκροτήθηκε σε μια πρώιμη φάση, ακόμα και στα χρόνια της παραμονής του Αριστοτέλη στην Άσσο της Μυσίας. Στα βιβλία αυτά προβάλλει ως σκοπός της νέας επιστήμης η γνώση του υπερβατικού ή υπεραισθητού όντος –εκείνου δηλαδή που δεν ανήκει στον αισθητό κόσμο, αυτόν που μπορούμε να συλλάβουμε με τις αισθήσεις–, ενώ παρουσιάζεται και μια ιστορική αναδρομή στις οντολογικές αναζητήσεις των προδρόμων του σταγειρίτη φιλοσόφου.

Στα τρία επόμενα βιβλία (Ζ, Η, Θ), τα αποκαλούμενα και βιβλία της ουσίας, η έννοια του όντος διαφοροποιείται, καθώς σε αυτή συμπεριλαμβάνονται τόσο τα αισθητά αντικείμενα όσο και το υπεραισθητό, το φθαρτό αλλά και το αιώνιο. Τα εν λόγω βιβλία προλειαίνουν το έδαφος για τις αριστοτελικές μελέτες που αναφέρονται στο άυλο ον.

Μια αυτοτελή πραγματεία για το ον και το εν συνιστά το βιβλίο Ι των Μεταφυσικών, ενώ αυτοτελούς χαρακτήρα είναι επίσης η συνοπτική παράθεση των απόψεων του Αριστοτέλη για το υπέρτατο ον (βιβλίο Λ), γνωστή ως Θεολογία.

*Στη φωτογραφία του παρόντος άρθρου, έκδοση του αριστοτελικού συγγράμματος «Μετά τα Φυσικά» (εισαγωγή – ερμηνεία Κ. Δ. Γεωργούλη, εκδόσεις Δημ. Ν. Παπαδήμα, Αθήνα, 1973).

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος Α’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος Β’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος Γ’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος Δ’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος Ε’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος ΣΤ’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος Ζ’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος Η’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος Θ’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος Ι’)

Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

in.gr | Ταυτότητα

Διαχειριστής - Διευθυντής: Λευτέρης Θ. Χαραλαμπόπουλος

Διευθύντρια Σύνταξης: Αργυρώ Τσατσούλη

Ιδιοκτησία - Δικαιούχος domain name: ALTER EGO MEDIA A.E.

Νόμιμος Εκπρόσωπος: Ιωάννης Βρέντζος

Έδρα - Γραφεία: Λεωφόρος Συγγρού αρ 340, Καλλιθέα, ΤΚ 17673

ΑΦΜ: 800745939, ΔΟΥ: ΚΕΦΟΔΕ ΑΤΤΙΚΗΣ

Ηλεκτρονική διεύθυνση Επικοινωνίας: in@alteregomedia.org, Τηλ. Επικοινωνίας: 2107547007

ΜΗΤ Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442

Παρασκευή 05 Δεκεμβρίου 2025
Απόρρητο