Ο χορευτής Γιοάν Μπουρζουά «πετάει» πάνω σε σκάλες – «Θέλω να επιστρέψω στο πνεύμα της παιδικής ηλικίας»

Μπορεί να έχετε δει ένα συγκεκριμένο βίντεο στο διαδίκτυο με έναν άνδρα να ανεβαίνει κάποιες σκάλες. Για την ακρίβεια, πέφτει επανειλημμένα από αυτές, αλλά στη συνέχεια αναπηδά με μαγικό τρόπο και πάλι επάνω, αβαρής σαν σεληνιακός περιπατητής. Εκτός οπτικού πεδίου βρίσκεται ένα τραμπολίνο, το οποίο εκτοξεύει απαλά το ελικοειδές, στριφογυριστό σώμα του στη σκάλα κάθε φορά που πέφτει, μετατρέποντας ένα υποτιθέμενο απλό ταξίδι σε μια επική, ποιητική οδύσσεια που έχει εξάψει τη φαντασία του διαδικτύου. «Η ποπ σταρ Pink το είδε και τηλεφώνησε αμέσως στον δημιουργό του- ο Μάρτιν Σορτ έφτιαξε ακόμη και τη δική του εκδοχή στο Only Murders in the Building. Η πράξη είναι έργο του Γάλλου χορογράφου-σκηνοθέτη Γιοάν Μπουρζουά, 43 ετών, του οποίου οι ζωντανές παραστάσεις περιοδεύουν εδώ και χρόνια σε φεστιβάλ» γράφει η Lyndsey Winship στον Guardian.

Αλλά η δημοτικότητα των βίντεο του στο διαδίκτυο τον έχει ωθήσει σε νέα πεδία, συνεργαζόμενος με τον Χάρι Στάιλς, τους Coldplay, τη Σελένα Γκόμεζ και τον οίκο μόδας Louis Vuitton. Συνεχίζει να δημιουργεί νέες, ζωντανές δουλειές και παρουσιάζει το τελευταίο υπαίθριο έργο του, Passage, στο φεστιβάλ Greenwich+Docklands αυτό το καλοκαίρι.

«Αυτό είναι που αναζητώ: να πιάσω το παρόν, να εντείνω το παρόν» εξηγεί ο Μπουρζουά

Μερικοί άνθρωποι τρέχουν στο τσίρκο- άλλοι το βλέπουν να φτάνει στην πόρτα τους

Οι γονείς του Μπουτζουά χώρισαν όταν μεγάλωνε στην Jura, στην ανατολική Γαλλία, και το σπίτι τους πουλήθηκε σε μια ομάδα τσίρκου, το Cirque Plume. Ο Μπουρζουά ενδιαφερόταν ήδη για το θέατρο (και αργότερα σπούδασε χορό) και άρχισε να εκπαιδεύεται με την ομάδα.

«Κατά κάποιον τρόπο έψαχνα έναν τρόπο να επιστρέψω στην πατρίδα μου» λέει στον Guardian. Δεν επρόκειτο μόνο για την επιστροφή στο φυσικό κτίριο, αλλά και στο πνεύμα της παιδικής ηλικίας. «Ήθελα πραγματικά να συνεχίσω να είμαι παιδί. Έψαχνα για μια ζωή όπου θα μπορούσα να συνεχίσω να παίζω- αυτό καθοδηγεί την καριέρα μου ακόμα και τώρα».

Αυτό με το οποίο παίζει ο Μπουρζουά είναι οι αόρατες φυσικές δυνάμεις που μας περιβάλλουν – βαρύτητα, ένταση, αναστολή – και η αλληλεπίδραση μεταξύ αυτών των δυνάμεων, των σωμάτων των ερμηνευτών και των συμβολικών ιδεών.

Στο Celui Qui Tombe (Αυτός που πέφτει), οι καλλιτέχνες στέκονται πάνω σε μια ξύλινη πλατφόρμα που περιστρέφεται, με κάποια ταχύτητα, και στη συνέχεια η πλατφόρμα γέρνει

Άπειρες δυνατότητες

Για παράδειγμα, στο Ellipse, οι χορευτές φορούν κοστούμια σαν Weebles σε φυσικό μέγεθος με ημικυκλικές βάσεις, που κουνιούνται και περιστρέφονται, αλλά ποτέ δεν πέφτουν.

Ένας άντρας και μια γυναίκα «χορεύουν» μαζί, λικνίζονται ο ένας δίπλα στον άλλον, αλλά ποτέ δεν καταφέρνουν να συνδεθούν. (Η Missy Elliott φορούσε μια εκδοχή του ίδιου κοστούμι στο βίντεο κλιπ Cool Off.)

Στο Celui Qui Tombe (Αυτός που πέφτει), οι καλλιτέχνες στέκονται πάνω σε μια ξύλινη πλατφόρμα που περιστρέφεται, με κάποια ταχύτητα, και στη συνέχεια η πλατφόρμα γέρνει, αναγκάζοντας τα σώματά τους να γείρουν σε επισφαλείς γωνίες για να διατηρήσουν την ισορροπία τους, και η ομάδα πρέπει να περιηγηθεί σε αυτόν τον κίνδυνο μαζί.

Το σύντομο έργο που παρουσιάζει ο Μπουρζουά στο Λονδίνο ονομάζεται Passage και περιλαμβάνει μια περιστρεφόμενη πόρτα με καθρέφτη και την χορεύτρια στύλου Yvonne Smink να κρέμεται, να αιωρείται, να ισορροπεί και να μετατρέπει την απλή πράξη του να διασχίζεις μια πόρτα σε κάτι με άπειρες δυνατότητες.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Yvonne Smink (@yvonnesmink)

Ένα μικρό παράθυρο στην αιωνιότητα

Όπως ο τρόπος με τον οποίο ο γλύπτης Antony Gormley βρήκε μια καθολική ιδέα στη χρήση του σώματος, έτσι και ο Μπουρζουά δουλεύει με την ίδια αμεσότητα: μια φαινομενικά απλή εγκατάσταση ή οπτική ιδέα που αντιπροσωπεύει κάτι τεράστιο – ζωή, θάνατο, χρόνο, θνητότητα, αγώνα, ελπίδα – με τρόπο που είναι εύκολα αναγνώσιμος αλλά φτάνει σε μεγάλα συναισθηματικά βάθη.

«Στη φυσική, η αναστολή σημαίνει την απουσία βάρους. Αλλά αν μιλάμε για τον χρόνο, αναστολή σημαίνει απόλυτη παρουσία. Και νομίζω ότι αυτή η διασταύρωση μεταξύ της απουσίας βάρους και της απόλυτης παρουσίας είναι σαν ένα μικρό παράθυρο στην αιωνιότητα. Αυτό είναι που αναζητώ: να πιάσω το παρόν, να εντείνω το παρόν» εξηγεί ο Μπουρζουά.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Yoann Bourgeois (@yoann_bourgeois)

«Αισθάνομαι τυχερός»

Παρόλο που ο Μπουρζουά επιδιώκει να είναι παρών στην εφήμερη στιγμή, μπορείτε να καταλάβετε γιατί τα βίντεο με τα έργα του έχουν γίνει viral. Ο ίδιος παραδέχεται ότι η δουλειά του φαίνεται καλή στην οθόνη.

«Αισθάνομαι πολύ τυχερός επειδή, απροσδόκητα, η δουλειά μου μπορεί να είναι εύγλωττη σε αυτό το είδος πλαισίου, στο Instagram για παράδειγμα» λέει. Τον ενδιαφέρει η σαφήνεια και όχι η υπερβολική πολυπλοκότητα και αγκαλιάζει την ευρεία βάση των θαυμαστών του.

«Δεν μεγάλωσα σε μια οικογένεια που να ενδιαφέρεται για την τέχνη» λέει ο Μπουρζουά, και γι’ αυτούς φαντάζεται ότι κάνει τη δουλειά του, σε αυτούς απευθύνεται.

Τώρα φτάνει σε ακόμα περισσότερα μάτια με τις συνεργασίες του με ποπ σταρ. Για το βίντεο του Χάρι Στάιλς, As It Was, ο Μπουρζουά σχεδίασε μια άλλη περιστρεφόμενη πλατφόρμα που έβλεπε τον Στάιλς και την ερωμένη του να «ενώνονται και να απωθούνται, μαζί και χώρια. Πίσω από την επιφανειακή ποπ βιτρίνα του τραγουδιού, υπάρχει μια μεγάλη αίσθηση απελπισίας» λέει.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Yoann Bourgeois (@yoann_bourgeois)

Η χάρη του τσίρκου

Ο Μπουρζουά σχεδιάζει τα δικά του σκηνικά μηχανήματα, αλλά το περιστρεφόμενο δάπεδο είναι, όπως επισημαίνει, μια πολύ παλιά θεατρική συσκευή. Το ερώτημα του τι είναι πραγματικά νέο στην τέχνη ήρθε στο προσκήνιο όταν κατηγορήθηκε για λογοκλοπή σε ένα βίντεο που αναρτήθηκε στο διαδίκτυο και συνέκρινε σκηνές από το έργο του με σκηνές άλλων καλλιτεχνών.

Υπάρχουν κάποιες εντυπωσιακές ομοιότητες, αλλά ο Μπουρζουά είναι στιβαρός στην υπεράσπισή του, λέγοντας ότι τα έργα αναφέρονται σε μοτίβα από την ιστορία της τέχνης, τα οποία θεωρεί ότι ανήκουν στη δημόσια σφαίρα. Πολλοί καλλιτέχνες του τσίρκου θα χρησιμοποιήσουν τα ίδια σκηνικά.

«Αν χρησιμοποιήσεις μόνο ένα καρέ από ένα βίντεο, είναι εύκολο να κάνεις μια σύγκριση» λέει. «Αυτό που είναι πρωτότυπο είναι η επεξεργασία και η δημιουργική διαδικασία. Πρέπει να εξετάζουμε ολόκληρο το έργο και όχι μια μεμονωμένη εικόνα» επιμένει.

Το βέβαιο είναι ότι ο Μπουρζουά μπορεί να μετατρέψει τις οικουμενικές ιδέες σε κάτι εντυπωσιακό, που συνδέεται βαθιά με το κοινό – διαποτισμένο από το θαύμα του τσίρκου και τη χάρη του χορού.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Yoann Bourgeois (@yoann_bourgeois)

*Το διεθνές φεστιβάλ Greenwich+Docklands διαρκεί από τις 22 Αυγούστου έως τις 6 Σεπτεμβρίου. Το Passage είναι μέρος του Dancing City στο φεστιβάλ στις 6 Σεπτεμβρίου.

*Με στοιχεία από theguardian.com