Η Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης, χτισμένη στους πρόποδες του Όρους Σινά στην Αίγυπτο, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα και αρχαιότερα χριστιανικά μοναστήρια παγκοσμίως.
Ιδρύθηκε μεταξύ 548 και 565 μ.Χ. από τον Βυζαντινό αυτοκράτορα Ιουστινιανό Α’, με σκοπό την προστασία του παρεκκλησίου της Φλεγόμενης Βάτου, το οποίο είχε ανεγερθεί από την Αγία Ελένη, μητέρα του Κωνσταντίνου του Μεγάλου, στο σημείο όπου, σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη, ο Μωυσής είδε τον Θεό μέσω της φλεγόμενης βάτου.
Πνευματικός και πολιτιστικός Φάρος
Η Μονή υπάγεται στην αυτόνομη Εκκλησία του Όρους Σινά, η οποία διατηρεί στενούς δεσμούς με το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO από το 2002, αναγνωρίζοντας τη μοναδική της σημασία για τις τρεις μεγάλες Αβρααμικές θρησκείες: Ιουδαϊσμό, Χριστιανισμό και Ισλάμ.
Η βιβλιοθήκη της Μονής θεωρείται η αρχαιότερη εν λειτουργία χριστιανική βιβλιοθήκη στον κόσμο, φιλοξενώντας πάνω από 4.500 χειρόγραφα σε διάφορες γλώσσες, όπως ελληνικά, αραβικά, αρμενικά, εβραϊκά, γεωργιανά και συριακά . Μεταξύ αυτών, ξεχωρίζει ο Κώδικας Σιναϊτικός, ένα από τα αρχαιότερα και πληρέστερα χειρόγραφα της Αγίας Γραφής, που χρονολογείται από τον 4ο αιώνα
Η Μονή είναι επίσης γνωστή για τη συλλογή της από βυζαντινές εικόνες, με πάνω από 2.000 έργα, εκ των οποίων 500 χρονολογούνται μεταξύ του 6ου και 15ου αιώνα. Η εικόνα του Χριστού Παντοκράτορα του 6ου αιώνα θεωρείται η αρχαιότερη σωζόμενη απεικόνιση του Χριστού και αποτελεί μοναδικό δείγμα της πρώιμης χριστιανικής τέχνης.
Μετατροπή της Μονής σε μουσείο
Η Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης στο Όρος Σινά, ένα από τα αρχαιότερα εν λειτουργία χριστιανικά μοναστήρια παγκοσμίως, βρίσκεται στο επίκεντρο διεθνούς ανησυχίας μετά από απόφαση αιγυπτιακού δικαστηρίου που προβλέπει τη μετατροπή της σε μουσείο και τη δήμευση της περιουσίας της από το αιγυπτιακό κράτος.
Η Μονή ιδρύθηκε τον 6ο αιώνα μ.Χ. από τον Βυζαντινό αυτοκράτορα Ιουστινιανό Α’ και αποτελεί σημαντικό θρησκευτικό και πολιτιστικό κέντρο για την Ορθοδοξία και τον Ελληνισμό. Η βιβλιοθήκη της φιλοξενεί ανεκτίμητα χειρόγραφα, ενώ η συλλογή εικόνων της είναι από τις σημαντικότερες παγκοσμίως.
Η απόφαση του αιγυπτιακού δικαστηρίου, η οποία ελήφθη στις 28 Μαΐου 2025, προβλέπει τη μετατροπή της Μονής σε μουσείο, τη δήμευση της περιουσίας της και την έξωση των μοναχών από συγκεκριμένα ακίνητα. Οι μοναχοί επιτρέπεται να παραμείνουν στο κυρίως συγκρότημα της Μονής μόνο για την επιτέλεση θρησκευτικών καθηκόντων, και αυτό υπό την έγκριση του αιγυπτιακού κράτους.
Η δικαστική διαμάχη που οδήγησε σε αυτή την απόφαση ξεκίνησε το 2014, κατά την περίοδο διακυβέρνησης της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην Αίγυπτο. Παρά τις πολιτικές αλλαγές και τις διαβεβαιώσεις για σεβασμό του καθεστώτος της Μονής, η πρόσφατη εξέλιξη ανατρέπει προηγούμενες δεσμεύσεις.
Η Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης δεν είναι μόνο ένα θρησκευτικό κέντρο, αλλά και ένα σημαντικό πολιτιστικό μνημείο. Η μετατροπή της σε μουσείο και η απομάκρυνση των μοναχών εγείρουν ανησυχίες για την αλλοίωση της ζωντανής θρησκευτικής παράδοσης και την απώλεια της πνευματικής της ταυτότητας.