Ο ιστορικός τέχνης Μισέλ Παστουρό από το Πανεποστήμιο της Σορβόνης προσθέτει μία ακόμη απόχρωση, το ροζ στη σειρά με τις «βιογραφίες» χρωμάτων ύστερα από το μπλε, το λευκό, το μαύρο, το πράσινο, το κόκκινο και το κίτρινο
Από το 1959, με τη θριαμβευτική είσοδο της κούκλας Μπάρμπι στη βιομηχανία της ποπ κουλτούρας, κανένα άλλο χρώμα δεν συνδέθηκε τόσο αμετάκλητα με τον φεμινισμό όσο το ροζ -σε όλες « της έννοιας. Κι όμως, τον 18ο αιώνα σε πίνακες της περιόδου ροζ ενδυμασίες φοράνε ακόμη και στρατιωτικοί (όπως ο Σαρλ Ζοζέφ ντε Λιν, στρατηγός της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, στη δημιουργία του Γιόζεφ Κρόιτσινγκερ). Οι πρώτες αποχρώσεις, ως γνωστόν, εντοπίζονται στους αρχαίους μακεδονικούς τάφους, γεγονός το οποίο καταγράφει ο ιστορικός τέχνης και ομότιμος καθηγητής της Σορβόννης, Μισέλ Παστουρό, στον νέο τόμο του Princeton University Press με τίτλο «Pink». Σε αυτόν περιέχονται 130 έγχρωμες απεικονίσεις και επεξηγηματικά κείμενα για αυτό που αφηγείται ως «βιογραφία» του ροζ χρώματος. Από αυτές επιλέξαμε 7 χαρακτηριστικές.
Το ροζ της Περσεφόνης
Ο Ερμής με το κηρύκειό του τρέχει μπροστά από το άρμα του Πλούτωνα, που το σέρνουν τέσσερα άσπρα άλογα. Ο Πλούτων, που μόλις έχει πηδήσει επάνω στο άρμα, βαστάει με το δεξί του χέρι τα γκέμια και το μακρύ του σκήπτρο, ενώ με το αριστερό κρατάει σφιχτά την Περσεφόνη, που προσπαθεί να του ξεφύγει υψώνοντας τα χέρια προς τον ουρανό φορώντας το ροζ ένδυμα. Πίσω από το άρμα που φεύγει, μια φίλη της, που μέχρι πριν λίγο μάζευε μαζί της λουλούδια στο λιβάδι, κάνει μια χειρονομία που φανερώνει φόβο και απελπισία. Η τοιχογραφία με την αρπαγή της Περσεφόνης έχει βρεθεί σε έναν κιβωτιόσχημο τάφο στις Αιγές, με διαστάσεις 3Χ4,5 μ., που χρονολογείται γύρω στο 350 – 330 π.Χ. Σύμφωνα με τον Πλίνιο, αποδίδεται στον Νικόμαχο, γιο του Αριστείδη, έναν από τους σπουδαιότερους ζωγράφους της εποχής του (4ος αι. π.Χ.).
Τα Κατά Μάρκον
Το ροζ είναι ένα από τα χρώματα που κυριαρχούν στις εικονογραφήσεις των γερμανικών λειτουργικών κειμένων στα τέλη του 10ου αιώνα. Απόδειξη το Ευαγγέλιο που τυπώθηκε στο Αββαείο της Φούλντα (σημερινή Έσση) περίπου το 970-980. Κάθε περικοπή ξεκινά με έναν βυσσινί διάκοσμο και χρυσά γράμματα, ενώ ο ευαγγελιστής βρίσκεται στη διαδικασία συγγραφής. Ο Μάρκος (εδώ) και ο Λουκάς φέρουν πράσινη και ροζ ενδυμασία (Staatsbibliothek, Βερολίνο).
Τα ρούχα των αριστοκρατών
To ροζ έγινε μόδα στην αριστοκρατία της δυτικής Ευρώπης την περίοδο από το 1350 έως το 1430. Συμπίπτει μάλιστα χρονικά με τις νέες τεχνικές βυρσοδεψίας κατά τις οποίες η ροζ απόχρωση προκύπτει αρχικά από το αλιζάρι και τον πρίνο, αργότερα από το κοκκινόξυλο (brazilwood). Η ζήτηση αυτή για τα ρούχα των αριστοκρατών αντανακλάται και στην απεικόνισή τους στους πίνακες ζωγραφικής, όπως στο «Ταξίδι των Μάγων» (περ. 1433 – 35, Metropolitan Museum of Art) του Στέφανο ντι Σασέτα.
Ροζ σε κιαροσκούρο
Ο Τζιοβάνι Τζιρόλαμο Σαβόλντο (1480 – 1548) από τη Βενετία έχει περάσει στην ιστορία της ζωγραφικής ως μεγάλος δάσκαλος, με το έργο του να επηρεάζει την τέχνη του Μιχαήλ Αγγέλου και του Καραβάτζιο. Έδειχνε ιδιαίτερη προτίμηση στη χρωματική αντίθεση μέσα στο ίδιο κάδρο, τον οπίσθιο φωτισμό και την απόδοση της νυχτερινής ατμόσφαιρας. Στοιχεία που φαίνονται στον πίνακα «Ο Άγιος Ματθαίος και ο άγγελος» (1534): ο ροζ μανδύας που φορά ο ευαγγελιστής κάνει κοντράστ με το ίδιο του το πρόσωπο (ενώ του αγγέλου μόλις φωτίζεται), στον μισό πίνακα κυριαρχεί το μαύρο, ενώ στο πίσω μέρος διακρίνεται πηγή φωτισμού (Metropolitan Museum of Art).
Ο θάνατος των ρόδων
Σύμφωνα με αφηγήσεις αρκετών Ρωμαίων συγγραφέων -αλλά πάντοτε στα όρια του αστικού μύθου και χωρίς να έχει επιβεβαιωθεί ιστορικά- ο αυτοκράτορας Ηλιογάβαλος παρέθετε δείπνα «βομβαρδίζοντας» τους συνδαιτημόνες του με λουλούδια που έπεφταν από έναν τεχνητό «ουρανό». Επρόκειτο για άνθη τριανταφυλλιάς, βιολέτες και άλλα είδη. Το αποτέλεσμα, επιμένουν οι πιο συναρπαστικές από τις καταγραφές, ήταν ορισμένοι συνδαιτημόνες να πεθάνουν από ασφυξία, κάτω από πολλά στρώματα λουλουδιών. Από την αφήγηση αυτή εμπνεύστηκε τον πίνακά του το 1888 o Ολλανδός ζωγράφος Λόρενς Άλμα-Ταντέμα (ιδιωτική συλλογή).
Το χρώμα της μελαγχολίας
Η σκηνή από το παρισινό καφέ με τη μελαγχολική γυναίκα στον πίνακα «Το δαμάσκηνο» (1877, Εθνική Πινακοθήκη ΗΠΑ, Ουάσινγκτον) δεν απεικονίστηκε στον φυσικό χώρο, αλλά στο στούντιο του Εντουάρ Μανέ. Πρόκειται πιθανότατα για το καφέ «Nouvelle Athènes» («Η Νέα Αθήνα») που βρισκόταν στην Πλας Πιγκάλ, όπου ο μεγάλος ιμπρεσιονιστής σύχναζε με τους Ογκίστ Ρενουάρ και Εντγκάρ Ντεγκά. Η γυναίκα του πίνακα είναι η ηθοποιός Ελέν Αντρέ, η οποία πόζαρε αρκετά συχνά για τους τρεις καλλιτέχνες, οι οποίοι αγαπούσαν τη «γενναιόδωρη υπομονή» της.
Από το πορνείο στην Αβινιόν
Οι «Δεσποινίδες της Αβινιόν» πήραν το όνομά τους πιθανότατα από κάποιον έμπορο τέχνης ή έναν κριτικό ή τον συγγραφέα και φίλο του Πικάσο, Αντρέ Σαλμόν. Ο αρχικός τίτλος, όμως, ήταν «Το πορνείο της Αβινιόν». Απεικονίζει πέντε γυμνές ιερόδουλες σε ένα πορνείο στην οδό Αβινιόν της Βαρκελώνης και προέρχεται από τη λεγόμενη ροζ περίοδο του δημιουργού (1904 – 1907), όπου κυριαρχούν τα κεραμικά χρώματα και οι γήινοι τόνοι). Κάθε μορφή απεικονίζεται με δυσαρμονικό τρόπο. Οι γυναίκες εμφανίζονται ελαφρώς επιθετικές και απεικονίζονται με γωνιώδη και εξαρθρωμένα σχήματα. Η μορφή στα αριστερά έχει χαρακτηριστικά προσώπου και φόρεμα αιγυπτιακού ή νοτιοασιατικού στυλ. Οι δύο διπλανές μορφές απεικονίζονται σε ιβηρικό ρυθμό της πατρίδας του Πικάσο, ενώ οι δύο στα δεξιά απεικονίζονται με χαρακτηριστικά που μοιάζουν με αφρικανικές μάσκες (Museum of Modern Art, Νέα Υόρκη).
![Άκρως Ζωδιακό: Τα Do’s και Don’ts στα ζώδια σήμερα [Σάββατο 06.12.2025]](https://www.in.gr/wp-content/uploads/2025/12/pexels-eser-tokas-54876734-25854069-315x220.jpg)
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442
