Το Παλαιστινιακό ζήτημα δεν γεννήθηκε χτες και δεν θα λυθεί αύριο

Η σύγκρουση ανάμεσα σε Ισραηλινούς και Παλαιστινίους δεν προσφέρεται ούτε για πρόχειρες αναλύσεις, ούτε για εύκολες απαντήσεις.

Αρκεί να σκεφτείτε ότι σε αυτή τη φράση χρησιμοποίησα δύο λέξεις που προέρχονται από δύο γεωγραφικούς προσδιορισμούς, το Ισραήλ και την Παλαιστίνη, που αναφέρονται όμως στην ίδια περιοχή. Και ο Ισραηλινός και ο Παλαιστίνιος τον ίδιο τόπο περιγράφουν ως πατρίδα.

Γιατί αυτό που ήταν η γη του Ισραήλ, έγινε μετά Παλαιστίνη, για να γίνει μετά προσπάθεια να γίνει ξανά Ισραήλ, με τη διαφορά ότι υπήρχε το ζήτημα των ανθρώπων που έμεναν εκεί.

Γιατί όντως οι Εβραίοι, ήταν «λαός χωρίς γη», κυνηγημένος σε μια Ευρώπη, που έφτασε μέχρι του σημείου να δοκιμάσει να τους εξοντώσει ολοκληρωτικά.

Μόνο που η Παλαιστίνη δεν ήταν μια γη χωρίς λαό. Είχε ανθρώπους και τους είχε αιώνες: Μουσουλμάνους, Χριστιανούς και Εβραίους. Με την Ιερουσαλήμ να είναι ιερή πόλη για όλους τους.

Μεγάλη και ακανθώδης η συζήτηση γιατί δεν δοκιμάστηκε από την αρχή ένας δρόμος συνύπαρξης. Φωνές υπήρξαν, όμως υπήρξαν και άλλες φωνές. Και το κράτος που φτιάχτηκε μέσα από έναν πόλεμο γεννήθηκε και όχι απλώς μετά από μια απόφαση του ΟΗΕ.

Μικρό το κράτος και χωρίς πολλούς υποστηρικτές αρχικά, πάλεψε για να υπάρξει. Και στα κιμπούτς η δουλειά ήταν σκληρή.

Όμως, υπήρχε και το «τραύμα». Ότι το 1948 άνθρωποι έχασαν τις εστίες τους. Γίναν πρόσφυγες. Και παρέμειναν πρόσφυγες μέχρι και σήμερα.

Όπως και το άλλο «τραύμα»: ότι το 1967 το μέχρι τότε αμυνόμενο έθνος έγινε επιτιθέμενο και κατέλαβε περιοχές. Παράνομα και βίαια.

Και τις κρατάει μέχρι τώρα.

Και την ίδια στιγμή οι Άραβες της Παλαιστίνης, Μουσουλμάνοι και Χριστιανοί, έγιναν Παλαιστίνιοι.

Ένα έθνος που γενέθλια στιγμή έχει ακριβώς τη στιγμή που έχασε τη δυνατότητα να έχει τη δική του πατρίδα.

Κάποια στιγμή, μετά από αρκετό αίμα και πολύ πόνο και από τις δύο πλευρές, φάνηκε να υπάρχει μια προοπτική λύσης.

Οι συμφωνίες του Όσλο ήταν αρκετά οδυνηρές για την Παλαιστινιακή πλευρά αλλά τουλάχιστον υπόσχονταν να φτιαχτεί ένα κράτος.

Όμως, υπονομεύτηκαν. Το Ισραήλ τότε δεν ήταν έτοιμο όπως αποδείχτηκε. Και σήμερα είναι ακόμη λιγότερο έτοιμο.

Και ο κύκλος της βίας άρχισε ξανά. Με ευθύνη του ισχυρότερου αλλά και με τον αδύναμο να ακολουθεί τον ίδιο δρόμο και έτσι να γίνεται μέρος του προβλήματος.

Και το χειρότερο ήταν ότι σταδιακά υποχωρούσε κάθε δυνατότητα για λύση μέσω διαπραγμάτευσης.

Από τη μεριά του Ισραήλ, η πολιτική σκηνή μετατοπιζόταν όλο περισσότερο προς τα δεξιά, άρα σε θέση όλο και πιο εχθρική για τη διαμόρφωση ενός Παλαιστινιακού Κράτους.

Τώρα πια κυριαρχεί η ακροδεξιά, που στηρίζει τον εποικισμό, δεν θέλει λύση δυο κρατών και σπρώχνει σε πιο βίαιη στάση απέναντι στους Παλαιστινίους. Δημογραφικά έχει μεγαλύτερο δυναμισμό από τα άλλα κομμάτια της ισραηλινής κοινωνίας.

Στην μεριά των Παλαιστινίων το να στηρίζεις τις συμφωνίες του Όσλο άρχισε να φαίνεται ενδοτικό και οι φωνές που μιλούσαν για κλιμάκωση της βίας άρχισαν να κερδίζουν απήχηση.

Ας μην ξεχνάμε ότι και οι Παλαιστίνιοι έχουν δημογραφικό δυναμισμό και υπάρχει μια ολόκληρη νέα γενιά που μεγάλωσε είτε στην αποκλεισμένη Γάζα (τη μεγαλύτερη ανοιχτή φυλακή του κόσμου όπως κάποτε γράφτηκε), είτε στη Δυτική Όχθη, που δεν θέλει ένα μέλλον γεμάτο checkpoints, παρακαλετό για να αποκτήσει μια άδεια εργασίας στο Ισραήλ και εξάρτηση από την οικονομική βοήθεια που με διάφορους τρόπους φτάνει στην Παλαιστίνη. Και σε κάποιους από αυτούς η βία φαντάζει λύση.

Σε αυτή τη γη, με τα δυο ονόματα, τους δυο λαούς και μια ιστορία διακριτή και κοινή συνάμα ο ένας δρόμος είναι να συνεχίζεται αυτή η κατάσταση, με ισραηλινούς φαντάρους να πυροβολούν εφήβους και να ισοπεδώνουν πολυκατοικίες και από την άλλη μαχητές της Χαμάς να πυροβολούν αδιακρίτως ανθρώπους που απλώς χόρευαν στην έρημο.

Δρόμος αδιέξοδος γιατί είναι ένας πόλεμος χωρίς τέλος, αφού κανείς δεν μπορεί να νικήσει.

Το Ισραήλ είναι πανίσχυρο, αλλά όταν απέναντι σου δεν έχεις απλώς ένα στρατό, αλλά τελικά έναν ολόκληρο λαό, τελικά δεν κερδίζεις ποτέ.

Ο άλλος δρόμος είναι σίγουρα πολύ πιο δύσκολος. Πολύ το αίμα που έχει χυθεί. Και από τις δύο πλευρές. Κάνει πολύ δύσκολη την εύρεση δρόμου συνεννόησης.

Όμως, υπάρχει και η πραγματικότητα ότι σε αυτή τη γη, «από το ποτάμι μέχρι τη θάλασσα», κατοικούν δυο λαοί, που από το εάν θα μπορέσουν να συνυπάρξουν, δεν θα εξαρτηθεί μόνο το δικό τους μέλλον αλλά και η παγκόσμια ειρήνη.

Εάν υπάρχει αυτό που λέμε «διεθνής κοινότητα» και δεν πρόκειται για έναν «πουκάμισο αδειανό» για «μοιραίους και άβουλους», με αυτή την πρόκληση πρέπει να ασχολείται.