Στα νερά της λίμνης

Σπάνια οι λίμνες αποτελούν μέρος της συζήτησης για την κλιματική αλλαγή και όταν αυτό συμβαίνει, η αναφορά έχει να κάνει με τη συρρίκνωσή τους λόγω παρατεταμένων περιόδων ξηρασίας. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η Αράλη στην Κεντρική Ασία, η λίμνη Τσαντ στην Κεντρική Αφρική ή η Great Salt Lake στη Γιούτα των ΗΠΑ. Ωστόσο, η πραγματικότητα μπορεί να είναι πολύ διαφορετική, λένε τώρα κινέζοι ερευνητές, οι οποίοι χρησιμοποιούν δορυφορικά δεδομένα προκειμένου να μετρούν την έκταση των 3,4 εκατομμυρίων (μικρών και μεγάλων) λιμνών που υπάρχουν στον πλανήτη μας. Η ανάλυση των δεδομένων των κινέζων επιστημόνων κατέδειξε ότι από το 1984 μέχρι το 2019 παρατηρήθηκε μια αύξηση της έκτασης των λιμνών κατά 46.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Με άλλα λόγια η παρατηρούμενη αύξηση ισοδυναμεί με έκταση διπλάσια της Πελοποννήσου!

Αν και αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί μια θετική εξέλιξη, στην πραγματικότητα δεν είναι. Πολύ περισσότερο δε επειδή ο συνολικός υπολογισμός των 46.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων προέκυψε επειδή υπάρχουν και λίμνες που συρρικνώνονται. Ετσι, οι συνολικές χερσαίες εκτάσεις που καλύφθηκαν από το νερό των λιμνών που επεκτείνονται είναι 167.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Η Κένυα, χώρα στην οποία εντοπίζονται πάνω από 10 μεγάλες λίμνες, έχασε 500 τετραγωνικά χιλιόμετρα χερσαίων εκτάσεων μέσα στη δεκαετία 2010-2020 και βιώνει μια ανθρωπιστική κρίση: η βαθμιαία αύξηση των υδάτινων όγκων έχει καταπιεί σπίτια, καταστήματα, χωράφια, δρόμους, σταθμούς παραγωγής ενέργειας και άλλες υποδομές και είχε ως αποτέλεσμα να μετακινηθούν περί τα 380.000 άτομα που έχασαν τα μέσα διαβίωσής τους.

Οι λόγοι της αύξησης του όγκου των λιμναίων υδάτων αποτελούν ακόμη θέμα αντιπαράθεσης μεταξύ των επιστημόνων. Εξάλλου μπορεί να ισχύουν ένας ή περισσότεροι λόγοι οι οποίοι δεν είναι αμοιβαίως αποκλειόμενοι: παραδείγματος χάριν, μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να οφείλεται σε τεκτονικά φαινόμενα, ενώ σε κάποιες άλλες (και σύμφωνα με τους επιστήμονες στις περισσότερες) στην κλιματική αλλαγή. Το κακό είναι ότι σε αυτή τη δεύτερη περίπτωση δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος. Οι μεγάλες λίμνες αποτελούν μεγάλους παραγωγούς αερίων του θερμοκηπίου εξαιτίας της αποικοδόμησης της οργανικής ύλης. Παράγοντας διοξείδιο του άνθρακα, μονοξείδιο του αζώτου και μεθάνιο, έχει υπολογιστεί ότι οι λίμνες ευθύνονται για το 20% των αερίων του θερμοκηπίου. Με άλλα λόγια, η ανθρωπογενής παρέμβαση στη φύση όχι μόνο δημιούργησε ένα πρόβλημα, αλλά «πέτυχε» να το καταστήσει αυτοδιαιωνιζόμενο. Ουδέν σχόλιον…

Έντυπη έκδοση Το Βήμα