Φυτοφάγοι δεινόσαυροι είχαν «αλεξίσφαιρες» πανοπλίες
Οι αγγυλόσυαροι, φυτοφάγοι δεινόσαυροι με μήκος έως και δέκα μέτρα, ήταν πιθανότατα τα καλύτερα θωρακισμένα ζώα που έζησαν ποτέ -η διάταξη των ινών στις πλάκες που κάλυπταν το σώμα τους θυμίζει τη δομή του αλεξίφαιρου υφάσματος Kevlar.
Οι αγγυλόσυαροι, φυτοφάγοι δεινόσαυροι με μήκος έως και δέκα μέτρα, ήταν πιθανότατα τα καλύτερα θωρακισμένα ζώα που έζησαν ποτέ, προκύπτει από τη λεπτομερή ανάλυση απολιθωμάτων. Η διάταξη των ινών στις πλάκες που κάλυπταν το σώμα τους θυμίζει τη δομή του αλεξίφαιρου υφάσματος Kevlar.
«Ο τρόπος ζωής τους ήταν συνδεδεμένος με αυτή τη θωρακισμένη διαβίωση, η οποία βελτίωνε την άμυνά τους έναντι των θηρευτών. Οι άλλοι δεινόσυαροι θα έπρεπε να είναι πολύ πεινασμένοι για να επιτεθούν σε έναν αγγυλόσυαρο» σχολιάζει στο NewScientist.com ο Τόρστεν Σέγιερ, επικεφαλής των ερευνητών στο Πανεπιστήμιο της Βόννης.
Οι αγγυλόσαυροι έζησαν κατά την Ιουράσσια (213 έως 145 εκατ. χρόνια πριν) και την Κρητιδική Περίοδο (144 έως 65 εκατ. χρόνια πριν) και εξαφανίστηκαν μαζί με τους υπόλοιπους δεινοσαύρους πριν από περίπου 65 εκατ. χρόνια.
Διαφοροποιημένες φολίδες σε μέγεθος κέρματος κάλυπταν τη ράχη, το λαιμό και το κεφάλι τους, σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα και την περιοχή γύρω από τα μάτια. Οι πλάκες αυτές ονομάζονται οστεόδερμα και παράγονταν από το δέρμα, όπως συμβαίνει και στις χελώνες και τους κροκόδειλους και στα άλλα θωρακοφόρα ζώα.
Η ομάδα του Σέγιερ εξέτασε σε πολωτικό μικροσκόπιο πλάκες από τις τρεις ομάδες αγγυλόσαυρων, τους πολοκανθίδες, τους νοδοσαυρίδες και τους αγγυλοσαυρίδες. Η εξέταση αποκάλυψε τη σύσταση των οστεοδέρμων σε μεταλλικά άλατα αλλά και τη διάταξη των ινών κολλαγόνου, της ανθεκτικής πρωτεΐνης που σχηματίζει τη «σκαλωσιά» για την ανάπτυξη του δέρματος.
Η καλύτερα θωρακισμένη ομάδα ήταν οι νοδοσαυρίδες, προκύπτει από την ανάλυση. Στις πλάκες, που είχαν πάχος από δύο έως πέντε εκατοστά, οι ίνες κολλαγόνου παρουσίαζαν αυστηρή οργάνωση σε τρεις διαστάσεις. Όπως και οι ίνες του Kevlar, το κολλαγόνο σχημάτιζε στρώματα σε οριζόντιο και κατακόρυφο επίπεδο καθώς και σε γωνίες 45 μοιρών σε σχέση με τα επίπεδα αυτά.
Η δομή αυτή προσέδιδε στα οστεόδερμα υψηλή αντοχή σε δυνάμεις που ασκούνται από κάθε κατεύθυνση.
Οι αγγυλοσαυρίδες είχαν λεπτότερες πλάκες, πάχους 0,5 έως 1,0 εκατοστά, στις οποίες οι ίνες κολλαγόνου είχαν τυχαία διάταξη. Όμως οι πλάκες ήταν κοίλες από την κάτω πλευρά, χαρακτηριστικό που πιθανώς αύξανε πολύ την αντοχή τους.
Οι λιγότερο προστατευμένοι ήταν πιθανότατα οι πολοκανθίδες. Τα οστεόδερμά τους παραπέμπουν σε κροκόδειλο, αν και περιείχαν περισσότερες ίνες που σταθεροποιούσαν τα άκρα τους.
Όπως όμως σχολιάζουν ανεξάρτητοι ερευνητές, οι αγγυλόσαυροι χρειάστηκε να καταβάλλουν ένα τίμημα για την αυξημένη προστασία τους. Καθώς η πανοπλία τους γινόταν όλο και πιο ισχυρή και εκτεταμένη, οι θωρακισμένοι δεινόσαυροι έγιναν ογκώδεις και δυσκίνητοι.