Η μάχη του Ποκρόβσκ: Η θανατική καταδίκη του ουκρανικού στρατού;

Τα δυτικά ΜΜΕ περιγράφουν την μάχη για το Ποκρόβσκ ως έναν «πολύχρονο, αργό και εξαντλητικό» αγώνα στην Ουκρανία, ποτισμένο με ρωσικό αίμα. Ωστόσο, φαίνεται πως είναι κάτι παραπάνω από πιθανό το σημαντικότερο «καρφί» που κρατάει δεμένο τον ανεφοδιασμό της νοτιοανατολικής Ουκρανίας θα εξαλειφθεί.

Η πρώην βιομηχανική πόλη βρίσκεται 67 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του ρωσοκρατούμενου Ντονέτσκ και περιεγράφηκε από τον αρχηγό των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων Ολεξάντρ Σύρσκι ως «το πιο καυτό σημείο κατά μήκος της συνολικής γραμμής μετώπου των 1.200 χιλιομέτρων».

Τους τελευταίους μήνες, το Ποκρόβσκ -πόλη, γνωστή και για την παραγωγή άνθρακα- χρησιμοποιούνταν για την ανανέωση μονάδων, την επισκευή εξοπλισμού και τον ανεφοδιασμό σε πυρομαχικά και καύσιμα σε όλο το ανατολικό μέτωπο, λειτουργώντας ως ανάχωμα μεταξύ της πρώτης γραμμής και των μετόπισθεν.

Η παραβίαση των ορίων της πόλης από τους Ρώσους σημειώθηκε λίγες μόλις ημέρες αφότου η The Kyiv Independent ανέφερε ότι η πόλη βρισκόταν στα πρόθυρα της κατάληψης από ρωσικά στρατεύματα.

Η αλήθεια, λέει ο βετεράνος των Σουηδικών Ενόπλων Δυνάμεων Μίκαελ Βάλτερσον, είναι ότι οι ρωσικές δυνάμεις έφτασαν στα περίχωρα του Ποκρόβσκ μόλις νωρίτερα φέτος, μετά την «εξουδετέρωση του μεγαλύτερου μέρους του νοτιοανατολικού ουκρανικού μετώπου από τη Βελίκαγια Νοβοσιόλκα στα δυτικά έως την Αβντιίβκα στα βόρεια», και προελαύνουν χρησιμοποιώντας «πολύ μικρές μονάδες» υπό κάλυψη drones — όχι με μαζικά «κύματα πεζικού».

Αν και παραμένει ασαφές σε ποιο βαθμό έχουν εδραιωθεί οι ρωσικές θέσεις εντός των ορίων της πόλης, το γεγονός ότι οι Ρώσοι κατάφεραν να εισέλθουν μετά από έναν χρόνο προσπαθειών προοιωνίζεται αρνητικά για το Κίεβο.

Σημειώνεται πάντως πως ο ουκρανικός στρατός δεν έχει ακόμη εκδώσει επίσημη ενημέρωση για την κατάσταση στο Ποκρόβσκ μετά την τελευταία παραβίαση.

Μάχη ενός έτους

Η μάχη για τον έλεγχο του Ποκρόβσκ διαρκεί πάνω από έναν χρόνο.

Οι μάχες εντάθηκαν σημαντικά στις αρχές του 2024, όταν οι Ρώσοι αναγνώρισαν την πόλη ως στρατηγικής σημασίας και διέθεσαν τεράστιους πόρους για την κατάληψή της. Σύμφωνα με το ουκρανικό Υπουργείο Άμυνας, πάνω από 1.000 Ρώσοι στρατιώτες σκοτώνονταν καθημερινά, αν και άλλοι αναλυτές εκτιμούν τις απώλειες περίπου στο 1/3 αυτού του αριθμού.

Η ρωσική επίθεση στο Ποκρόβσκ αποτελεί μέρος ευρύτερης επιθετικής εκστρατείας στην Περιφέρεια Ντονέτσκ την άνοιξη του 2024, μετά από στρατηγικές νίκες γύρω από την Αβντιίβκα και το Μπαχμούτ, που κερδήθηκαν επίσης έπειτα από παρατεταμένες επιχειρήσεις και με μεγάλες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές.

Ο αρχηγός των χερσαίων δυνάμεων της Ουκρανίας, υποστράτηγος Μιχάιλο Ντραπάτι, ανέλαβε άμεσα την ευθύνη για το μέτωπο που περιλαμβάνει το Ποκρόβσκ τον Ιανουάριο του 2025, μετά την πτώση άλλης πόλης.

Ο Ντραπάτι, γνωστός για την επιτυχημένη άμυνα του Χαρκόβου το 2022, έφερε νέα στρατηγική αντίληψη, η οποία συνέβαλε στην οργάνωση αντεπιθέσεων που επιβράδυναν τη ρωσική προέλαση και απείλησαν τις τοπικές γραμμές ανεφοδιασμού των Ρώσων, σύμφωνα με to DeepState.

Πως επικράτησαν οι Ρώσοι

Ωστόσο, η τεχνολογική προσαρμογή της Ρωσίας -ιδίως με τα drones οπτικής ίνας- άλλαξε την ισορροπία, καθώς έτσι είναι απρόσβλητα από τα ηλεκτρονικά όπλα των Ουκρανών.

Η λεγόμενη «ζώνη θανάτου των drones», όπως την αποκαλούν οι στρατιώτες, εκτείνεται για αρκετά χιλιόμετρα εκατέρωθεν της γραμμής του μετώπου. Αυτό δημιουργεί τεράστια προβλήματα στον ανεφοδιασμό και για τα δύο στρατόπεδα. Οποιοδήποτε όχημα μεταφέρει ενισχύσεις, πυρομαχικά, τρόφιμα ή νερό μπορεί να γίνει στόχος.

Η συνολική ρωσική προέλαση στη γραμμή του μετώπου διπλασιάστηκε από 226 τετρ. χλμ. τον Απρίλιο σε περίπου 538 τετρ. χλμ. τον Μάιο, σύμφωνα με τον ανοιχτό αναλυτή Πάσι Παρόινεν της φινλανδικής ομάδας “Black Bird Group”.

Η DeepState εκτιμά ότι η Ουκρανία υπέστη τις μεγαλύτερες εδαφικές απώλειες του 2025 τον Ιούνιο. Πάνω από το ένα τέταρτο των 556 τετρ. χλμ. που κατέλαβε η Ρωσία τον Ιούνιο καταγράφηκαν στο μέτωπο του Ποκρόβσκ.

Ο Ουκρανός στρατιωτικός αναλυτής Ιβάν Στούπακ πιστεύει ότι η κατάσταση επιδεινώθηκε λόγω της έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού στον ουκρανικό στρατό και του μεγάλου μήκους της γραμμής του μετώπου.

«Η γραμμή του μετώπου εκτείνεται από την περιφέρεια Σούμι έως τη Χερσώνα — πάνω από 1.000 χιλιόμετρα. Μας λείπουν τόσο προσωπικό όσο και εξοπλισμός. Την ίδια στιγμή, ο ρωσικός στρατός έχει αριθμητικό πλεονέκτημα και χρησιμοποιεί ενεργά την αεροπορία του για βομβαρδισμούς», δήλωσε ο Στούπακ στη The Moscow Times.

Ο Στούπακ προέβλεψε ότι η Ουκρανία ενδέχεται σύντομα να χάσει την πόλη. «Πιστεύω ότι η πόλη πιθανότατα θα εγκαταλειφθεί μέσα σε 60 ημέρες. Οι ρωσικές δυνάμεις σταδιακά στενεύουν το προκεχωρημένο μέτωπο», δήλωσε.

«Ο διάδρομος προς το Ποκρόβσκ έχει πλάτος μόλις περίπου 17 χιλιομέτρων. Προς το παρόν είναι ακόμη σχετικά ασφαλές να μπεις και να βγεις, αλλά αν η κατάσταση επιδεινωθεί, η παραμονή εκεί θα καταστεί αδύνατη».

Τι σημαίνει η πτώση του Ποκρόβσκ

Το Ποκρόβσκ είναι ένας από τους τελευταίους λειτουργικούς σιδηροδρομικούς κόμβους εντός ακτίνας επιχειρησιακού εφοδιασμού για τις ουκρανικές δυνάμεις στην κατεύθυνση του Ντονέτσκ. Το δίκτυο δρόμων το συνδέει με τις βάσεις logistics στα μετόπισθεν, όπως το Ντνιπροπετρόφσκ και την κεντρική Ουκρανία.

Με τις ρωσικές δυνάμεις να «εξουδετερώνουν μεθοδικά» τις ενισχυμένες ουκρανικές άμυνες στο νοτιοανατολικό μέτωπο από τα τέλη του 2023, το Ποκρόβσκ είναι πλέον «το μόνο πραγματικό απομεινάρι» εκείνου που κάποτε παρουσιαζόταν ως απροσπέλαστη αμυντική γραμμή.

Μόλις «απελευθερωθεί», η Ουκρανία θα δυσκολευτεί ιδιαίτερα να σταματήσει μια μεγάλης κλίμακας ρωσική προέλαση προς τη Δύση.

Μετά την κατάληψη της πόλης, «το μικρό ρήγμα στη γραμμή του ουκρανικού μετώπου που ήδη υπάρχει θα πολλαπλασιαστεί», επιτρέποντας στις ρωσικές δυνάμεις να εξαπολύσουν επιχειρήσεις πίσω από τις βαριά οχυρωμένες γραμμές στο νότιο Ζαπορόζιε, βόρεια γύρω από το Κραματόρσκ και ενδεχομένως, αργότερα, μέχρι και στο Χάρκοβο, σύμφωνα με τον Βάλτερσον.

Η πτώση του Ποκρόβσκ «θα επηρεάσει σημαντικά» το ηθικό της Ουκρανίας, προβλέπει ο Βάλτερσον, μιλώντας στο Sputnik. Θα δείξει ότι η Ρωσία είναι σε φάση προέλασης και ότι οι επιλογές της Ουκρανίας συνοψίζονται είτε στην ειρήνη τώρα με απώλεια του 25% της επικράτειάς της, είτε σε συνέχιση του πολέμου και απώλεια του 50% «μέσα σε μερικά χρόνια».

Όπως αναφέρει και το Reuters η κατάληψή του θα περιορίσει σοβαρά την ικανότητα του Κιέβου να εφοδιάζει τις δυνάμεις του στο Ντονέτσκ και την ανατολική Ζαπορίζια, και θα περιπλέξει τις κινήσεις στρατευμάτων σε όλη την ανατολική Ουκρανία.

Πρόκειται τέλος για τον τελευταίο μεγάλο οικισμό της ανατολικής Ουκρανίας πριν τον ποταμό Δνείπερο, που χωρίζει τη χώρα στα δύο. Θεωρητικά, οι ρωσικές δυνάμεις θα μπορούσαν να προελάσουν γρήγορα έως τις όχθες του Δνείπερου λόγω της έλλειψης αμυντικών θέσεων που θα μπορούσαν να καταλάβουν οι Ουκρανοί.

Με πληροφορίες από The Moscow Times, Sputnik, Reuters, Intellinews