Ιστορικός τόπος κηρύχθηκε ο ορεινός όγκος του Δήμου Ωραιοκάστρου

Ιστορικός τόπος κηρύχθηκε ο ορεινός όγκος του Δήμου Ωραιοκάστρου με απόφαση της υπουργού Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη, που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ Δ’ 506/15.07.2025). Προηγήθηκε ομόφωνη γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου και Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων (ΚΑΣ-ΚΣΝΜ) επί σχετικής εισήγησης της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Κεντρικής Μακεδονίας.

Πρόκειται για μία σημαντική εξέλιξη, καθώς ενισχύονται οι προσπάθειες για την υλοποίηση του σχεδίου να δημιουργηθεί στην περιοχή «Ιστορικό Πάρκο» και να ενταχθεί ο Δήμος Ωραιοκάστρου στους τουριστικούς προορισμούς σχετικά με τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ήταν το 2019 όταν ο δήμαρχος Ωραιοκάστρου, Παντελής Τσακίρης, πρωτομίλησε για ένα εμβληματικό όραμα: να αναδειχθεί η μακραίωνη ιστορία του Δήμου Ωραιοκάστρου και να δημιουργηθεί στην περιοχή ένα «Ιστορικό Πάρκο», το μεγαλύτερο στη βόρεια Ελλάδα, που θα ενώνει διαφορετικές ψηφίδες του παρελθόντος.

Το πρώτο βήμα έγινε με την υπογραφή προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου Ωραιοκάστρου, της Μητροπολιτικής Αναπτυξιακής Θεσσαλονίκης και του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, με στόχο την έρευνα και τη συγκέντρωση τεκμηρίων της ιστορικής περιόδου του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου Ωραιοκάστρου, που έκανε η αρχαιολόγος, ερευνήτρια και υποψήφια διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Δέσποινα Χαρίτου, η οποία είναι και δημότισσα του Δήμου Ωραιοκάστρου. Παράλληλα, ξεκίνησε στενή συνεργασία του Δήμου Ωραιοκάστρου με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Περιφέρειας Θεσσαλονίκης, την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Κεντρικής Μακεδονίας και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κιλκίς.

Τα χρόνια που ακολούθησαν εκπρόσωποι των παραπάνω φορέων εργάστηκαν συστηματικά και μεθοδικά, συνεργάστηκαν σε διάφορα επίπεδα και άρχισε η υλοποίηση του οράματος για τη δημιουργία του «Ιστορικού Πάρκου».

Στο πλαίσιο αυτό η Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Κεντρικής Μακεδονίας εισηγήθηκε την ανακήρυξη του ορεινού όγκου σε ιστορικό τόπο, που έγινε ομόφωνα αποδεκτή από το Ειδικό Οργανο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων (ΚΑΣ-ΚΣΝΜ). Στην εισήγηση της Υπηρεσίας καταγράφονται πολυβολεία, οχυρωματικά έργα, τοποθεσίες, χώροι διαμονής και δεξαμενές που χρησιμοποιήθηκαν κατά την διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Χθες Τρίτη, 15 Ιουλίου 2025, στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως δημοσιεύτηκε η απόφαση της υπουργού Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη, για την ανακήρυξη του ορεινού όγκου του Δήμου Ωραιοκάστρου σε ιστορικό τόπο.

Ξεκινούν οι μελέτες

«Πρόκειται για μια σημαντική απόφαση, που αναδεικνύει την ιστορία του Ωραιοκάστρου και θέτει την ευρύτερη περιοχή στον τουριστικό χάρτη των μνημείων του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Θέλω να ευχαριστήσω την υπουργό Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, την προϊσταμένη της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Κεντρικής Μακεδονίας, Σοφία Χριστοφορίδου και όλους όσοι εργάστηκαν για να φτάσουμε σε αυτό το σημείο, ήταν μία δύσκολη και απαιτητική διαδικασία.

Επόμενο βήμα είναι να κάνουμε τις απαραίτητες μελέτες, ώστε να γίνουν επισκέψιμα κάποια από τα σημεία του ορεινού όγκου που ανακηρύχθηκαν νεώτερα μνημεία και στην πορεία να εξασφαλίσουμε χρηματοδοτήσεις για την υλοποίησή τους», αναφέρει ο δήμαρχος Ωραιοκάστρου, Παντελής Τσακίρης.

Ακολούθως, προσθέτει ο δήμαρχος, θα χρειαστεί να γίνουν ενέργειες σε συνεργασία με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την άρση του χαρακτηρισμού της «αναδασωτέας έκτασης» περιοχών του ορεινού όγκου, έτσι ώστε να γίνουν οι παρεμβάσεις για την πρόσβαση στα σημεία.

Οι περιοχές που ανακηρύχθηκαν νεώτερα μνημεία σχετιζόμενα με την ιστορική περίοδο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου εντοπίζονται διάσπαρτα και στις τρεις Δημοτικές Ενότητες Ωραιοκάστρου, Καλλιθέας και Μυγδονίας.