Τέχνη και αποδράσεις: Οι καλύτερες εκθέσεις για τις οποίες αξίζει να ταξιδέψετε το 2025

«Ο τσοπάνος κάθεται και σκαλίζει την γκλίτσα του, όχι για να την κάνει σταθερότερη, αλλά ομορφότερη. Τούτο το περιττό που προστίθεται στο αναγκαίο, είναι η τέχνη. Όλοι, ακόμα κι οι πρωτόγονοι, θα ‘θελαν τα πράγματα που χρησιμοποιούν, εκτός από χρήσιμα, να είναι και ωραία».

Με αυτά τα βουκολικά λόγια προσέγγιζε ο σπουδαίος Βασίλης Ραφαηλίδης την ανάγκη για τέχνη – εδώ που τα λέμε και την δίψα μας για ομορφιά. Και σε έναν κόσμο του οποίου η ασχήμια κοντεύει να μας καταπιεί, το να χανόμαστε σε άγνωστες πόλεις και ηπείρους, που κανείς δεν μας ξέρει κανείς και κανέναν δεν ξέρουμε, παρατηρώντας φιλοτεχνήματα ανθρώπων που άφησαν το λιθαράκι τους στον κόσμο, ώστε να εμπνέυσουν και να εμπνευστούν, δίνοντας λίγο από την ψυχή τους -φαντάζει Ουτοπία μέσα σε μια κόλαση που μοιάζει με του Δάντη.

Ξέρετε, Ουτοπία, σαν εκείνη που μεγάλωσε η Αυστραλή καλλιτέχνις Emily Kam Kngwarray, η οποία ξεκίνησε να καταπιάνεται με την τέχνη σε ηλικία 70 ετών δίνοντας μας άθελα της ένα γερό μάθημα: το πρόσωπο μπορεί να αποκτήσει ρυτίδες, αλλά ο νους και η καρδιά δεν πτοούνται, πετούν αγέρωχα.

Ας χαθούμε λοιπόν σε χώρους μουσείων και γκαλερί που μαρτυρούν τα δεινά αλλά και τα όμορφα της κάθε εποχής: από τον 16ο αιώνα έως και σήμερα.

Roma Pittrice. Artiste al lavoro tra XVI e XIX secolo

Η Ρώμη, η πρωτεύουσα που παντρεύει αρχιτεκτονική, γαστρονομία, τέχνη και ιστορία εκπληρώνει ένα όνειρο πολλών: αναδεικνύει έπειτα από αιώνες καλλιτέχνιδες που βρίσκονταν στην σκιά των ανδρών ομοτέχνων τους. Τα έργα αυτά παρέμειναν για δεκάδες, εκατοντάδες χρόνια σκονισμένα σε αποθήκες. Τώρα, είναι η ώρα να πάρουν την λάμψη που τους αναλογεί.

Η έκθεση «Roma Pittrice. Artiste al lavoro tra XVI e XIX secolo», η οποία περιλαμβάνει περίπου 130 έργα, περιστρέφεται γύρω από τις λησμονημένες ιστορίες ζωής και τις καινοτομίες των γυναικών ζωγράφων που έζησαν από τον 16ο έως τον 18ο αιώνα.

Στην έκθεση θα έχετε την ευκαιρία να γνωρίσετε – εκ των υστέρων- καλλιτέχνιδες όπως οι Lavinia Fontana, Artemisia Gentileschi, Angelika Kauffmann, Laura Piranesi, Louise Seidler, Emma Gaggiotti.

H έκθεση θα διαρκέσει έως 23 Μαρτίου 2025 | Museo Di Roma | Ρώμη, Ιταλία 

Paul Pfeiffer: Prologue to the Story of the Birth of Freedom

Ο γεννημένος στην Χαβάη καλλιτέχνης Paul Pfeiffer έχοντας συλλέξει και επεξεργαστεί υλικό (χρησιμοποιώντας πρώιμο ψηφιακό λογισμικό) από αθλητικές εκδηλώσεις, συναυλίες και ταινίες,  έρχεται στο Μπιλμπάο της Ισπανίας, ώστε να μας παραθέσει τα ευρήματα της εξερεύνησης του: από το βάθος του θεάματος μέχρι την ταυτότητα των μηχανισμών δημιουργίας εικόνων στη σύγχρονη εποχή.

Το έργο του περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα μέσων, όπως βίντεο, φωτογραφία, γλυπτική και εγκατάσταση, το οποίο αντανακλά στην πολυπλοκότητα με τον οποίο οι εικόνες διαμορφώνουν τις  εμπειρίες μας.

Η έκθεση αντλεί έμπνευση και από διάφορα παγκόσμια είδωλα όπως αθλητές και ποπ σταρ, οι οποίοι ενισχύουν την κουλτούρα της λατρείας.

Αυτή η προσέγγιση κατακευρανώνει με τρόπο λεπτεπίλεπτο το «μαζικό», προτρέποντας το κοινό να μην σκέφτεται παρορμητικά και να εξετάζει ενδελεχώς τη δική του θέση ως καταναλωτή τέτοιων εικόνων.

Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 16 Μαρτίου 2025 | Τοποθεσία: Guggenheim Museum Bilbao | Μπιλμπάο, Ισπανία

Lee Bul: My Grand Narrative

Επιμελητές όπως η Stephanie Rosenthal και ιστορικοί τέχνης όπως η Yeon Shim Chung, έχουν παρατηρήσει πώς το έργο μιας από τις σημαντικότερες σύγχρονες Ασιάτισσες καλλιτέχνιδες, της Lee Bul, διαμορφώνεται τόσο από το κοινωνικοπολιτικό της πλαίσιο όσο και από τις προσωπικές της εμπειρίες.

Η έκθεση «My Grand Narrative» περιλαμβάνει μια ευρεία επιλογή του έργου της Bul, που δημιουργήθηκε από τη δεκαετία του 1980 έως σήμερα και αποτελεί το πιο ολοκληρωμένο πρότζεκτ της καριέρας της μέχρι σήμερα.

Φωτογραφία: Mon grand récit: Weep into stones (2005) | Lee Bul | Linda Nylind

Ο τίτλος αντλεί έπμπνευση από το «Mon grand récit», μια σειρά αρχιτεκτονικών εγκαταστάσεων, τα οποία αντικατοπτρίζουν τις αποτυχημένες ουτοπίες του κινήματος του μοντερνισμού.

Στο μεταξύ, η «Σειρά Cyborg» (1997-2011) θα συνδυάσει την κριτική της στη γυναικεία αναπαράσταση και τα κοινωνικά πρότυπα ομορφιάς με τη γοητεία της για την αισθητική της επιστημονικής φαντασίας.

H έκθεση πρόκειται να εγκαινιαστεί τον Σεπτέμβριο του 2025 | Τοποθεσία: Leeum Museum of Art |  Σεούλ, Νότια Κορέα 

Emily Kam Kngwarray

Η διάσημη καλλιτέχνις Emily Kam Kngwarray, μια από τις σημαντικότερες ζωγράφους του 20ου αιώνα, δημιούργησε συναρπαστικά έργα που μαρτυρούν τη ζωή της ως ανώτερης γυναίκας Anmatyerre από την περιοχή Utopia (Ουτοπία) της Αυστραλίας.

Τα βιώματα της και η πνευματική της σύνδεσης με τις ρίζες της μεταφράστηκε σε μπατίκ και αργότερα σε πίνακες σε καμβά.

Η Kngwarray άρχισε να καταπιάνεται με την τέχνη στα τέλη της δεκαετίας του ’70 και μέχρι το θάνατό της, ζωγράφισε πάνω από 3.000 καμβάδες δημιουργώντας έργα που εμπεριέχουν την σοφία, την μεγαλοπρέπεια και την πνευματικότητα της.

Φωτογραφία: Emily Kam Kngwarray, Untitled (Alhalkere) 1989. © Estate of Emily Kam Kngwarray DACS 2023

«Αφού άρχισε να ζωγραφίζει σε ηλικία 70 χρόνων, η Kngwarreye έγινε μία από τις πιο εξέχουσες και επιτυχημένες καλλιτέχνιδες στην ιστορία της τέχνης των αυτόχθονων της Αυστραλίας. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Ομάδας Μπατίκ Γυναικών της Ουτοπίας και είναι γνωστή για τα ακριβή και λεπτομερή έργα της», διαβάζουμε σε δελτίο τύπου του μουσείου. Και δεν θα μπορούσαμε παρά να ανυπομονούμε να δούμε τα έργα της να παίρνουν σάρκα και οστά στην Tate.

Η έκθεση θα διαρκέσει από τις 10 Ιουλίου του 2025 έως τις 11 Ιανουαρίου του 2026 | Τοποθεσία: Tate Modern | Λονδίνο, Αγγλία

Ocean Deep

Η έκθεση «Ocean Deep» συνδυάζει τη σειρά «The Nordic Ocean Series» του Marpi Studio με το έργο «The Sentinel Self της Sissel Marie Tonn», ταξιδεύοντας το κοινό βαθιά στον ωκεανό, εξερευνώντας τα μυστηριώδη και απειλούμενα οικοσυστήματα κάτω από την επιφάνεια του νερού, εκεί ακριβώς όπου τέχνη και τεχνολογία συνεργάζονται με γοργούς ρυθμούς για να αποκαλύψουν την ομορφιά και την ευπάθεια.

Το Kunstsilo, όπου πραγματοποιείται η έκθεση, προσκαλεί το κοινό σε ένα ψηφιακό σύμπαν γεμάτο με φουτουριστικά πλάσματα, όπου τα χρώματα και οι προβολές οπτικοποιούν τον εύθραυστο αλλά υπέροχο υδάτινο κόσμο. Το έργο λαμβάνει χώρα στο S-Lab, έναν χώρο που μεταμορφώνεται σε ένα είδος ενυδρείου, όπου το κοινό μπορεί να αλληλεπιδράσει και να γνωρίσει συναρπαστικά όντα.

Φωτογραφία: Marpi Studios. The Nordic Ocean Series (2024)

Το «The Sentinel Self» της Sissel Marie Tonn εξετάζει τα κοινά σημεία που έχει το ανθρώπινο σώμα με τα οικοσυστήματα, όπου τα μικροπλαστικά εισβάλλουν τόσο στο εξωτερικό περιβάλλον όσο και στο δικό μας ανοσοποιητικό σύστημα. «Μέσα από διαδραστικές προσομοιώσεις οργανισμών που μοιάζουν με κύτταρα, το κοινό βιώνει έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο όπου η ρύπανση απειλεί την ισορροπία. Μαζί, τα έργα αυτά προσφέρουν έναν ισχυρό προβληματισμό για την αλληλεπίδραση μεταξύ της ανθρωπότητας, της τεχνολογίας και της φύσης, παρουσιάζοντας τα βάθη του ωκεανού τόσο ως ένα σπίτι ομορφιάς όσο και ως μια υπενθύμιση των επιπτώσεών μας στο περιβάλλον», αναφέρεται στο δελτίο τύπου.

Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 9 Μαρτίου του 2025 | Toποθεσία: Kunstsilo | Κρίστιανσαντ, Νορβηγία 

*Κεντρική φωτογραφία θέματος: Linda Nylind | Lee Bul