Σάββατο 20 Δεκεμβρίου 2025
weather-icon 21o
H εγκυκλοπαίδεια Wikipedia παραμένει ελεύθερη, επιβάλλει όμως περιορισμούς

H εγκυκλοπαίδεια Wikipedia παραμένει ελεύθερη, επιβάλλει όμως περιορισμούς

H online εγκυκλοπαίδεια Wikipedia αναγκάζεται να παραβιάσει την υπόσχεση που δίνει στη σελίδα υποδοχής: «Μια ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια όπου μπορεί να γράψει ο καθένας». Θύμα της επιτυχίας της, αναγκάστηκε να επιβάλει σειρά κανόνων για να εμποδίσει την κατάχρησή της

36

Στις 24 του περασμένου Μαϊου, ένας Αμερικανός που ειδικεύεται στις νέες τεχνολογίες και λέγεται Νίκολας Καρ δημοσίευσε στο blog του ένα άρθρο με τον προκλητικό τίτλο «Ο θάνατος της Wikipedia». Είναι αλήθεια ότι η ηλεκτρονική αυτή εγκυκλοπαίδεια δεν σταματά να επεκτείνεται: 1,2 εκατομμύρια λήμματα στα αγγλικά, 300.000 στα γαλλικά.

Την ίδια ώρα, όμως, αναγκάζεται να παραβιάσει την υπόσχεση που δίνει στη σελίδα υποδοχής: «Μια ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια όπου μπορεί να γράψει ο καθένας». Θύμα της επιτυχίας της, η Wikipedia αναγκάστηκε να επιβάλει μια σειρά κανόνων για να εμποδίσει την κατάχρησή της.

Το περασμένο Σάββατο, οι New York Times σημείωσαν ότι η εγκυκλοπαίδεια περιορίζει σταδιακά την ελευθερία συγγραφής και τροποποίησης των άρθρων. Υπάρχουν, για παράδειγμα, 82 «προστατευόμενα» άρθρα που δεν μπορούν να τροποποιηθούν από τους χρήστες. Τα λήμματα αυτά (με τίτλους όπως «ελιτισμός», «ισλαμοφοβία», «Κόσοβο») έχουν πέσει επανειλημμένα θύματα «βανδαλισμού», αλλαγών δηλαδή που «έχουν στόχο την υπονόμευση της ποιότητας της εγκυκλοπαίδειας».

Ενας άλλος κατάλογος περιλαμβάνει 179 λήμματα, που μπορεί να μην είναι «προστατευόμενα» με την παραπάνω έννοια, για να τα τροποποιήσει όμως κάποιος πρέπει να έχει εγγραφεί στην ιστοσελίδα τέσσερις ημέρες νωρίτερα. Μερικοί από τους τίτλους αυτών των λημμάτων είναι «Τζορτζ Μπους», «Ισλάμ» και «Χίτλερ».

Στη γαλλική εκδοχή, παρατηρεί η Λιμπερασιόν, υπάρχουν 24 προστατευόμενα λήμματα (Ευρώπη, ιστορία του καπιταλισμού, Ταρίκ Ραμαντάν) και 122 ημι-προστατευόμενα (Ντομινίκ ντε Βιλπέν, γάμος ομοφυλοφίλων, Ελβις Πρίσλεϋ, Εθνικό Μέτωπο, Αριστοτέλης).

Εκατό διαχειριστές της ιστοσελίδας έχουν το δικαίωμα να προστατεύουν ή να απελευθερώνουν σελίδες και να εμποδίζουν τις παρεμβάσεις ανθρώπων που θεωρούνται ύποπτοι για «βανδαλισμούς». Σε γενικές γραμμές, η «προστασία» είναι προσωρινή. Για παράδειγμα, η Σεγκολέν Ρουαγιάλ «απελευθερώθηκε» στις 16 Ιουνίου. Το λήμμα συνοδεύεται όμως από την προειδοποίηση ότι υπάρχει συζήτηση για την αντικειμενικότητά του.

Απαντώντας στον Νίκολας Καρ, ο ιδρυτής της ηλεκτρονικής εγκυκλοπαίδειας Τζίμι Ουέιλς υποστήριξε ότι περιορισμοί υπήρχαν πάντα. «Η προστασία υπάρχει από το καλοκαίρι του 2002», επισημαίνει η Φλοράνς Ντεβουάρ, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Wikimedia, που διαχειρίζεται την ιστοσελίδα. Η ημι-προστασία θεσπίστηκε στις αρχές του χρόνου.

Οι δύο αυτοί περιορισμοί αφορούν ένα ελάχιστο μέρος των λημμάτων. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα λάθη διορθώνονται από τους ίδιους τους χρήστες. Οσο για τα κρούσματα «βανδαλισμού», έρευνα που πραγματοποίησε η ΙΒΜ το 2003 έδειξε ότι εντοπίζονται πολύ γρήγορα, με αποτέλεσμα να μη γίνονται αντιληπτά από τη συντριπτική πλειοψηφία των χρηστών.

Η ελευθερία που επικρατεί στην Wikipedia αποτελεί ταυτόχρονα τη δύναμη και την αδυναμία της. Επιτρέπει στην εγκυκλοπαίδεια να εμπλουτίζεται, να διορθώνεται και να ανανεώνεται διαρκώς. Ερευνα που δημοσιεύτηκε τον Δεκέμβριο του 2005 στην επιστημονική επιθεώρηση Nature έδειξε ότι τα λάθη της είναι ελάχιστα περισσότερα από τα λάθη ενός κολοσσού με την ιστορία της Britannica. Από την άλλη πλευρά, είναι γεγονός ότι πολλά λάθη παραμένουν.

Μια από τις πιο γνωστές περιπτώσεις αφορά έναν Αμερικανό ονόματι Τζον Σίγκενταλερ, για τον οποίο κάποιος φαρσέρ είχε γράψει ότι εμπλέκεται στους φόνους των Κένεντι. Υστερα από τις έντονες διαμαρτυρίες του, η εγκυκλοπαίδεια επέβαλε την υποχρέωση της εγγραφής ως προϋπόθεση για επέμβαση σε οποιοδήποτε άρθρο.

Με ένα άρθρο του που δημοσιεύτηκε στο blog του, ο Τζίμι Ουέιλς απάντησε με έντονο τρόπο αυτό το Σαββατοκύριακο στην κριτική των New York Times. «Η πολιτική της προστασίας υπάρχει εδώ και χρόνια», τόνισε.

«Η ημι-προστασία επελέγη ως μια πιο χαλαρή και ανοιχτή προσέγγιση. Οσο για το συγκεκριμένο άρθρο της εφημερίδας, μάταια αναζητώ το κουμπί επεξεργασία σελίδας για να διορθώσω ορισμένες ανακρίβειες…»

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,ΑΠΕ

Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

in.gr | Ταυτότητα

Διαχειριστής - Διευθυντής: Λευτέρης Θ. Χαραλαμπόπουλος

Διευθύντρια Σύνταξης: Αργυρώ Τσατσούλη

Ιδιοκτησία - Δικαιούχος domain name: ALTER EGO MEDIA A.E.

Νόμιμος Εκπρόσωπος: Ιωάννης Βρέντζος

Έδρα - Γραφεία: Λεωφόρος Συγγρού αρ 340, Καλλιθέα, ΤΚ 17673

ΑΦΜ: 800745939, ΔΟΥ: ΚΕΦΟΔΕ ΑΤΤΙΚΗΣ

Ηλεκτρονική διεύθυνση Επικοινωνίας: in@alteregomedia.org, Τηλ. Επικοινωνίας: 2107547007

ΜΗΤ Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442

Σάββατο 20 Δεκεμβρίου 2025
Απόρρητο