Νόρμαν Φίνκελσταϊν: Η Γάζα έχει πια εξαφανιστεί

Την εκτενή, διεξοδική και λεπτομερειακή ομιλία του Νόρμαν Φίνκελσταϊν, ενός ανθρώπου που έχει αφιερώσει δεκαετίες στη διεξοδική μελέτη της υπόθεσης της Παλαιστίνης είχε την ευκαιρία να παρακολουθήσει το κοινό του κατάμεστου αμφιθεάτρου «Σάκης Καράγιωργας ΙΙ» το βράδυ της Τετάρτης.

Ο πολυδιαβασμένος συγγραφέας και καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης παρευρέθηκε στην Αθήνα στο πλαίσιο του Athens Palestine Film Festival -που ετοιμάζεται να ρίξει αυλαία την ερχόμενη Κυριακή- για την πραγματοποίηση μιας ομιλίας με τίτλο «Γάζα: Πώς φτάσαμε εδώ και πού πηγαίνουμε».

Προεικονίζοντας το επερχόμενο βιβλίο του, Gaza’s Gravediggers: An Inquiry Into Corruption in High Places, ο καθηγητής Φίνκελσταϊν πραγματοποίησε μία εκτενή αναδρομή στην ιστορία της μετατροπής της Λωρίδας της Γάζας σε ένα «στρατόπεδο συγκέντρωσης στην άμμο» -όπως την είχε χαρακτηρίσει σε επίσκεψή του την επαύριο του Πολέμου των Έξι Ημερών ο γερουσιαστής Αλ Γκορ ο πρεσβύτερος- ενώ για το μέλλον βλέπει ένα αδύνατο μέλλον για τους Παλαιστίνιους της περιοχής.

Πριν εκκινήσει η ομιλία, ο καθηγητής Φινκελστάιν πραγματοποίησε μία κλειστή συζήτηση με δημοσιογράφους, στην οποία αναφέρθηκε στην πρόταση της κυβέρνησης των ΗΠΑ για εκεχειρία, στο μέλλον της Γάζας, αλλά και στην πρόσφατη εκλογή του Ζόραν Μαμντάνι στη θέση του Δημάρχου της Νέας Υόρκης.

Για την εκεχειρία

«Μόλις θα έχουν απελευθερωθεί οι όμηροι, θα επιστρέψουμε εκεί που βρισκόμασταν στις 6 Οκτωβρίου του 2023 – με τη διαφορά ότι η Γάζα έχει πια εξαφανιστεί. 95% των κτιρίων και 77% των νοσοκομείων έχουν καταστραφεί, όπως και το δίκτυο ηλεκτρισμού δίκτυο και το αποχετευτικό σύστημα», δήλωσε χαρακτηριστικά, αναφερόμενος στην προοπτική της συμφωνίας την οποία απεργάζεται η κυβέρνηση Τραμπ.

Ακόμα και με τις μηχανές να δουλεύουν στο φουλ, η ανοικοδόμηση της Γάζας θα έφτανε μέχρι το 2050, ενώ υπενθυμίζει ότι, επικαλούμενη τη χρήση του για την κατασκευή στοών από τη Χαμάς, το Ισραήλ έχει μπλοκάρει τη μεταφορά τσιμέντου προς τη Γάζα από το 2009 – πολιτική που δεν θα είχε λόγο να αλλάξει τώρα.

Το σχέδιο της ισραηλινής κυβέρνησης εκτιμά ότι ήταν εξαρχής να πιέσει τον πληθυσμό της Γάζας προς την έρημο του Σινά στην Αίγυπτο, στρατηγική που αποτρέπεται από την πάγια άρνηση της Αιγύπτου. Η παρούσα κατάσταση, με τη Γάζα να είναι αβίωτη, θα εξαναγκάσει τον κόσμο να διαφεύγει με πιο χαμηλή ταχύτητα, το αποτέλεσμα όμως θα είναι το ίδιο.

Παράλληλα, αναφέρθηκε και στην προοπτική να περάσει η συμφωνία την οποία εισηγείται η κυβέρνηση Τραμπ από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Για τον καθηγητή Φίνκελσταϊν, η επικύρωση της συμφωνίας θα ακύρωνε στην πράξη τη μέχρι τώρα ιστορία των ψηφισμάτων του οργανισμού που αφορούν το παλαιστινιακό, απειλώντας την αξιοπιστία του.

Φωτογραφίες: Άγγελος Μπαράι / Athens Palestine Film Festival (Facebook)

Για τη νομοθεσία περί θανατικής ποινής στο Ισραήλ

Ερωτώμενος για το πρόσφατο νομοσχέδιο που εισηγήθηκε η ισραηλινή ακροδεξιά για την επιβολή της θανατικής ποινής κατά των «τρομοκρατών» (που για πολλούς εννοεί τους Παλαιστίνιους) και το οποίο εγκρίθηκε σε πρώτο βαθμό στην Κνεσέτ, ο καθηγητής Φίνκελσταϊν υπήρξε σκωπτικός: «Μπορεί και να είναι καλύτερα. Έτσι κι αλλιώς πραγματοποιούσαν παρανόμως εκτελέσεις. Δεν είναι ότι η απαγόρευση της θανατικής ποινής είχε και κάποιο αποτέλεσμα στο Ισραήλ.»

Ωστόσο, μοιράστηκε και την ανάμνησή του από την εποχή που ήταν παιδί και γυρνούσε σπίτι, όπου η τηλεόραση ήταν μονίμως ανοιχτή την εποχή που λάμβανε χώρα η δίκη του Άντολφ Άιχμαν που θα τον οδηγούσε στον θάνατο για τις ευθύνες του στο Ολοκαύτωμα. Ο καθηγητής Φίνκελσταϊν ανέφερε ότι η μητέρα του, επιζήσασα του γκέτο της Βαρσοβίας, ήταν ενάντια στην εκτέλεση του Άιχμαν – το θεωρούσε «πολύ εύκολο».

Για τη ρητορική υπεράσπισης του Ισραήλ

Ξαναγυρνώντας στο κλασσικό βιβλίο του Η Βιομηχανία του Ολοκαυτώματος (2000) στο οποίο περιέγραψε τις πολιτικές χρήσεις της μνήμης του Ολοκαυτώματος στην υπηρεσία της φιλοϊσραηλινής πολιτικής, ο Νόρμαν Φίνκελσταϊν βρίσκει ότι τα τελευταία δύο χρόνια η κατάσταση έχει αλλάξει καθώς συζητείται ευρέως ότι στη Γάζα συντελείται η μεγαλύτερη σφαγή από το Ολοκαύτωμα, ενώ η ίδια η ισραηλινή και φιλοϊσραηλινή πλευρά δείχνει να μην επικαλείται το Ολοκαύτωμα όσο παλιότερα.

Ταυτόχρονα, σημειώνει τις στατιστικές που δείχνουν ότι 40% των αμερικανών Εβραίων θεωρούν ανοιχτά ότι το Ισραήλ διαπράττει γενοκτονία στη Γάζα, «πράγμα εντυπωσιακό». Τη στροφή αυτή την αποδίδει στην απομάκρυνση από τα παραδοσιακά ΜΜΕ και την εξάπλωση των εικόνων από τη Γάζα μέσα από πλατφόρμες όπως το Tik Tok.

Συνολικά, θεωρεί ότι το Ισραήλ έχει πια «κανονικοποιηθεί» ως κράτος: δυσκολεύεται να εργαλειοποιήσει το Ολοκαύτωμα, ενώ δύσκολα μπορεί να παρουσιαστεί πια ως δυτικού τύπου Δημοκρατία στη Μέση Ανατολή.

Φωτογραφίες: Άγγελος Μπαράι / Athens Palestine Film Festival (Facebook)

Για την επίθεση της κυβέρνησης Τραμπ στα πανεπιστήμια

«Τρομοκρατία» (“reign of terror”) χαρακτήρισε το πρόσφατο κύμα επιθέσεων της κυβέρνησης Τραμπ σε πανεπιστημιακούς που πέτυχε ακόμα και την αποπομπή καθηγητών με μόνιμες έδρες (tenure) και προέδρων των ιδρυμάτων ως αντιφρονούντες. «Όλοι πίστευαν ότι υπήρχε ελευθερία του λόγου – και ξαφνικά ανακάλυψαν ότι δεν υπήρχε».

Τον χαροποίησαν πολύ οι κινητοποιήσεις των φοιτητών στα μεγαλύτερα και πιο επιφανή αμερικανικά πανεπιστήμια υπέρ της Παλαιστίνης, τις οποίες βρήκε πολύ σοβαρές, ωστόσο δεν κατάφεραν να κρατήσουν υπό το βάρος της σκληρής καταστολής. Μετά από ένα μπαράζ αποβολών ή ακόμα και απελάσεων για τους φοιτητές του εξωτερικού, τα πάντα είχαν τελειώσει μέσα σε λίγους μήνες.

Για την εκλογή του Ζόραν Μαμντάνι

Ο Νόρμαν Φίνκελσταϊν δηλώνει ότι υποστήριξε την εκλογή του Ζόραν Μαμντάνι. Βρίσκει θετικό ότι ο μέσος εθελοντής που συμμετείχε στην καμπάνια του είναι «πέντε δεκαετίες μικρότερος» του, ενώ βλέπει στους υποστηρικτές του νέου Δημάρχου τη γενιά των φοιτητών του που επιζητούν «όχι απλά δωρεάν λεωφορεία, αλλά ένα μέλλον».

Ο καθηγητής Φίνκελσταϊν θεωρεί ότι ο Μαμντάνι έχει καλή κατανόηση της αμερικάνικης πραγματικότητας, ενώ χειρίστηκε πολύ επιδέξια το παλαιστινιακό, επιζητώντας ένα κράτος ίσων δικαιωμάτων – «ποιος θα μπορούσε να διαφωνήσει με αυτό;».

Ωστόσο, βρίσκει ότι η εκστρατεία του Μαμντάνι υπήρξε προσωποκεντρική και δεν υπάρχει κάποιο συλλογικό όργανο ή κίνημα στο οποίο να λογοδοτεί. Τις αποφάσεις τις λαμβάνει μόνος του, πράγμα που θα τον φέρει σε αδυναμία όταν κληθεί να συγκρουστεί για τα διάφορα ζητήματα.

Πιστεύει ότι αποτελεί φενάκη η εξαγγελία του νέου δημάρχου ότι θα επιδιώξει συνεργασία με τους ισχυρούς της πόλης, οι οποίοι εκτιμά ότι θα κινηθούν εκδικητικά εναντίον του, καθώς συνιστά έναν υποψήφιο τον οποίο δεν ενέκριναν – «όπως έκαναν με την Αλεξάνδρια Οκάζιο-Κορτέζ», λέει, «με την οποία υπήρξε πολύ απλό: την έκαναν μια φορά εξώφυλλο στο GQ και τελείωσε εκεί».

Θεωρεί ότι είναι άμεση και απόλυτη ανάγκη να φτιαχτούν συλλογικά όργανα σε χώρους εργασίας, γειτονιές και πανεπιστήμια, τα οποία θα επιβάλλουν πολιτικές στη νέα δημοτική αρχή της Νέας Υόρκης, φέρνοντας ως αντιπαράδειγμα το κίνημα που χτίστηκε προ ετών γύρω από την υποψηφιότητα του Μπέρνι Σάντερς, το οποίο στο τέλος του εκλογικού κύκλου δεν είχε τι να κάνει και διαλύθηκε στα εξ ων συνετέθη.

«Ήξερα τον πατέρα του τη δεκαετία του ‘70, ήταν μαοϊκός όπως κι εγώ τότε. Ο Μαμντάνι ξέρει τα βασικά», είπε περιπαικτικά ο καθηγητής Φίνκελσταϊν.

—

Φωτογραφίες: Άγγελος Μπαράι / Athens Palestine Film Festival (Facebook)