Η πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου προειδοποιεί: Η στροφή των κεντρώων προς την ακροδεξιά ίσως είναι η μόνη λύση για την ΕΕ

Οι παραδοσιακές κεντρώες δυνάμεις που έχουν καθοδηγήσει την ΕΕ για δεκαετίες αντιμετωπίζουν πλέον μια πρωτόγνωρη πρόκληση.

Η Ρομπέρτα Μέτσολα, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, προειδοποίησε την Πέμπτη ότι μπορεί να καταστεί αναγκαία η συνεργασία με δεξιά και ακροδεξιά κόμματα για την προώθηση βασικών νομοθετικών πρωτοβουλιών.

Η τοποθέτηση της Μέτσολα έγινε στο πλαίσιο της συνόδου κορυφής της ΕΕ, μόλις μία ημέρα μετά την απορριπτική ψήφο του Κοινοβουλίου σε μια πρόταση-ορόσημο για τη μείωση της γραφειοκρατίας στις επιχειρήσεις.

Η απόρριψη της πρότασης, η οποία στόχευε στην απλοποίηση κανονισμών και διαδικασιών, προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στις εθνικές πρωτεύουσες της ΕΕ σύμφωνα με το Politico.

Αντιδράσεις από τις εθνικές ηγεσίες

Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μέρτς χαρακτήρισε την απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου «απαράδεκτη» κατά την άφιξή του στη σύνοδο κορυφής.

Την ίδια ώρα, τόνισε ότι η απόρριψη της πρότασης συνιστά «μοιραίο λάθος» που πρέπει να διορθωθεί άμεσα.

Παρά τις έντονες επικρίσεις, η Μέτσολα τόνισε ότι παραμένει αισιόδοξη πως το Κοινοβούλιο θα καταφέρει να καταλήξει σε συμφωνίες για τα κρίσιμα ζητήματα, ακόμα και αν αυτό σημαίνει υπέρβαση των παραδοσιακών διαδικασιών.

Όπως εξήγησε, «οι πλειοψηφίες είναι πάντα ισχυρότερες από το κέντρο προς τα έξω, επειδή αυτός είναι ο τρόπος για να προχωρήσει η Ευρώπη».

Οι δυσκολίες εντός του Κοινοβουλίου

Η πρόταση για τη μείωση της γραφειοκρατίας είχε την υποστήριξη των μεγάλων κεντρώων ομάδων του Κοινοβουλίου: του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), του Renew και των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών.

Ωστόσο, ορισμένοι σοσιαλιστές ευρωβουλευτές, σε μυστική ψηφοφορία, ψήφισαν κατά, προκαλώντας ρήγμα στην κεντρική συμμαχία.

Η επανεξέταση της πρότασης προγραμματίζεται για τον Νοέμβριο, και τότε είναι πιθανό το ΕΛΚ να χρειαστεί τη στήριξη ακροδεξιών ομάδων για να προωθήσει το νομοθετικό πακέτο.

Σε δηλώσεις της, η Μέτσολα παραδέχτηκε ότι θα προτιμούσε οι πλειοψηφίες να προκύπτουν από το κέντρο, αλλά τόνισε ότι «αυτό δεν θα είναι πάντα εφικτό».

Προς ένα νέο πολιτικό τοπίο

Η πρόεδρος του Κοινοβουλίου υπογράμμισε ότι η θεσμική της ευθύνη είναι να διατηρεί τις πλειοψηφίες λειτουργικές και να συντονίζει τις ομάδες μεταξύ τους.

«Ορισμένες θέσεις δεν μπορούν να γεφυρωθούν, αλλά πολλές μπορούν», σημείωσε, προσθέτοντας ότι οι κεντρώες δυνάμεις έχουν βρει κοινό έδαφος σε ζητήματα όπως η χρηματοδότηση της άμυνας και η γεωργική πολιτική, ενώ αντιμετωπίζουν δυσκολίες σε θέματα μετανάστευσης και πράσινης απλούστευσης.

Για δεκαετίες, οι κεντρώες ομάδες κατάφερναν να αποκλείουν την ακροδεξιά από σημαντικές νομοθετικές διαδικασίες.

Ωστόσο, οι ευρωεκλογές του 2024 ανέδειξαν τη δεξιά σε ισχυρό πολιτικό παράγοντα, καθιστώντας τη συνεργασία μαζί της ολοένα λιγότερο ταμπού.

«Europe will keep working to make life easier for families and industry, to make rules simpler and investment smoother.

MEPs will vote on new simplification rules in just over two weeks. We will deliver.»

– my message at #EUCO today. pic.twitter.com/hKCYMzAl8w

— Roberta Metsola (@EP_President) October 23, 2025

Ζητούμενο η συνέργεια και ο ρεαλισμός

Η Μέτσολα δήλωσε ότι ζήτησε τη συνδρομή των ηγετών των κρατών μελών ώστε οι ευρωβουλευτές να «αντικατοπτρίζουν την ατζέντα» των χωρών τους, ειδικά σε περιπτώσεις όπου κυβερνητικά στελέχη, όπως από τη Γερμανία, την Αυστρία και την Πολωνία, προωθούν την απλοποίηση κανονισμών.

Σύμφωνα με επιστολή που εστάλη στις 20 Οκτωβρίου, οι ηγέτες της Γαλλίας, Γερμανίας, Ιταλίας και άλλων χωρών ζητούν «συνεχή ροή» προτάσεων απλοποίησης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, γεγονός που σηματοδοτεί ότι το Κοινοβούλιο θα κληθεί να ψηφίσει πολλές ακόμη πρωτοβουλίες μέσα στους επόμενους μήνες.

Η Μέτσολα καταλήγει ότι η προώθηση της ατζέντας της ΕΕ απαιτεί «ρεαλισμό και όχι μόνο πλειοψηφίες», προαναγγέλλοντας ένα νέο κεφάλαιο συνεργασιών που μπορεί να αλλάξει τον πολιτικό χάρτη στις Βρυξέλλες.

Υπάρχει κέντρο;

Οι τελευταίες δηλώσεις της Μετσόλα φέρνουν στο προσκήνιο ένα καθολικό πρόβλημα: εκείνο της πολιτικής των ίσως αποστάσεων που στην πράξη κινείται όλο και πιο δεξιά.

Οι παραδοσιακές κεντρώες ομάδες, αντί να λειτουργούν ως σταθεροποιητική δύναμη, υιοθετούν πολιτικές που ευνοούν τις αγορές και περιορίζουν κοινωνικά δικαιώματα, αφήνοντας μικρό περιθώριο για προοδευτικές επιλογές.

Αυτή η δεξιά στροφή εξηγεί γιατί συχνά χρειάζονται τη στήριξη ακροδεξιών ομάδων για να περάσουν νομοθεσία: το «κέντρο» δεν είναι ουδέτερο, αλλά μια πιο ήπια εκδοχή της δεξιάς, που συχνά καθορίζει την ατζέντα με γνώμονα την πολιτική επιβίωση και όχι το κοινό συμφέρον.