Γεραπετρίτης: Μήνυμα στους διακινητές η τροπολογία – Αιχμές για Βενιζέλο

Ως «ένα μήνυμα προς τους διακινητές – όχι προς τους ανθρώπους, αλλά προς τους διακινητές – να σταματήσουν να εκμεταλλεύονται τον ανθρώπινο πόνο κατά τρόπον, ώστε να διακινδυνεύουν ζωές των ανθρώπων, οι οποίοι αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε καθεστώς μεγάλης δυσκολίας» χαρακτήρισε ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης την τροπολογία της κυβέρνησης για το μεταναστευτικό.

Ρευστή η κατάσταση στη Λιβύη

Αναφερόμενος στη Λιβύη αναγνώρισε ότι είναι μία χώρα που βρίσκεται σε πολιτική ρευστότητα και περιβάλλεται από χώρες, οι οποίες βρίσκονται σε καθεστώς εμφύλιων συρράξεων. «Εάν δει ο καθένας τι συμβαίνει στη Ζώνη του Σαχέλ και στην Υποσαχάρια Αφρική, θα καταλάβει για τι μιλώ. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση, η οποία υφίσταται σήμερα, μαζί με τη Γάζα. Η μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση αυτή τη στιγμή υφίσταται στο Σουδάν, όπου έχουμε περίπου γύρω στα 15 εκατομμύρια Σουδανούς, οι οποίοι είναι εκτός της εστίας τους. Και περίπου δύο εκατομμύρια, οι οποίοι υπολογίζεται ότι βρίσκονται εκτός Σουδάν. Άρα, αυτή τη στιγμή καταλαβαίνουμε ότι υπάρχει ένας τεράστιος αριθμός ανθρώπων οι οποίοι θα αναζητήσουν διέξοδο, έτσι ώστε να φύγουν. Βρίσκονται εκτός Σουδάν. Βρίσκονται στην Αίγυπτο και στη Λιβύη» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Εξέφρασε ωστόσο την άποψη ότι δεν έχουμε τη δυνατότητα «να υποδεχθούμε τα εκατομμύρια των ανθρώπων που βρίσκονται εκτός εστίας και βρίσκονται σε καθεστώς δυσκολίας επιστροφής στις εστίες τους».

Τα σύνορα οφείλουν να είναι ελεγχόμενα

Όπως είπε «θεωρούμε ότι τα σύνορα οφείλουν να είναι ελεγχόμενα, αλλά να είναι ελεγχόμενα, με νόμιμες οδούς μετανάστευσης. Και όχι με παράτυπες οδούς που δημιουργούν τεράστια προβλήματα, δημιουργούν μείζονα προβλήματα στις τοπικές κοινωνίες και υπάρχει αδυναμία να μπορέσουμε να τις διαχειριστούμε».

Για την τοποθέτηση Βενιζέλου

Σχολιάζοντας την τοποθέτηση του Ευάγγελου Βενιζέλου για την διάταξη ο Γεραπετρίτης έκανε λόγο για «μια σχετική σύγχυση». Όπως είπε «είναι άλλο το ζήτημα αν συντρέχουν οι αντικειμενικές προϋποθέσεις κινδύνου για την εθνική ασφάλεια ή για τη ζωή του τόπου και άλλο το ζήτημα εάν θα πρέπει να ενεργοποιηθεί ή ενεργοποιείται ο μηχανισμός εξαιρετικών συνθηκών της Ευρωπαϊκής Σύμβασης και αν αυτό σημαίνει ότι ενεργοποιούμε την κατάσταση πολιορκίας».

Ο Γεραπετρίτης μίλησε για «ένα προσωρινό, αναγκαίο και εντοπισμένο μέτρο, το οποίο αξιολογείται διαρκώς και μπορεί να ανατραπεί. Δεν υπάρχει κανένα απολύτως ζήτημα νομιμότητας ή συνταγματικότητας».

«Ο κύριος Βενιζέλος είπε ότι η μνεία που έγινε στην ΑΣΥΡ (Ανάλυση Συνεπειών Ρύθμισης) της συγκεκριμένης τροπολογίας ισοδυναμεί, αντιστοιχίζεται με εγκατάσταση κατάστασης πολιορκίας σύμφωνα με το άρθρο 48 του Συντάγματος. Θεωρώ ότι η τοποθέτηση αυτή είναι απολύτως υπερβολική και δεν έχει κανένα έρεισμα ούτε στη συνταγματική θεωρία, πολλώ δε μάλλον στη νομολογία» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Όπως είπε δε «τα ζητήματα είναι δύο. Το πρώτο είναι ότι εδώ – να το ξεκαθαρίσουμε αυτό – δεν υπάρχει καμία απολύτως ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής, η οποία προβλέπεται από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στο άρθρο 15. Δεν υπάρχει ρήτρα ενεργοποίησης της ρήτρας διαφυγής, η οποία απαιτεί την υποβολή δήλωσης στον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης. Εκείνο, το οποίο αναφέρεται ρητώς, είναι ότι συντρέχουν οι προβλεπόμενες προϋποθέσεις».

Σύμφωνα με το Γεραπετρίτη «αυτό δεν συνιστά ενεργοποίηση. Να είμαστε ξεκάθαροι. Άρα λάθος πρώτο. Όταν αναφέρεται ότι εμείς εδώ ουσιαστικά εμμέσως ενεργοποιούμε μια κατάσταση πολιορκίας, δεν έχει καμία ανταπόκριση στην πραγματικότητα. Γίνεται αναφορά, επειδή συντρέχουν οι προϋποθέσεις. Ενεργοποίηση δεν υπάρχει και δεν προβλέπεται να υπάρξει, εφόσον δεν υπάρχει σοβαρή επιδείνωση της κατάστασης».

Γεραπετρίτης για το άρθρο 48

Πρόσθεσε δε ότι «το δεύτερο όμως, που είναι και το πιο σημαντικό σε σχέση με αυτή την αντιστοίχιση, η οποία λέγεται για το άρθρο 48 του Συντάγματος. Το άρθρο 48 του Συντάγματος, είναι το άρθρο, με το οποίο η χώρα τίθεται σε κατάσταση πολιορκίας για πολύ συγκεκριμένους λόγους. Αναστέλλονται εγγυήσεις του Συντάγματος, αναλαμβάνουν εξαιρετικά δικαστήρια, στρατιωτικές αρχές αναλαμβάνουν πολιτική εξουσία και επιπλέον ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας – ανεύθυνος κατά το Σύνταγμα – έχει την αρμοδιότητα να εκδώσει πράξεις νομοθετικού περιεχομένου. Αυτά προβλέπει το άρθρο 48. Το άρθρο 15 – επαναλαμβάνω το οποίο δεν ενεργοποιήθηκε, απλά συντρέχουν οι προϋποθέσεις του – τι προβλέπει; Προβλέπει ότι μπορεί να υπάρχουν παρεκκλίσεις από συγκεκριμένα άρθρα της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Προσέξτε, για να είμαστε ξεκάθαροι. Προφανώς και εξακολουθούν να ισχύουν όλες οι εγγυήσεις του Συντάγματος. Ακόμη και αν ενεργοποιείται το άρθρο 15, το οποίο προβλέπει ότι όταν υπάρχει ένας ζωτικός κίνδυνος για την εθνική ασφάλεια, τότε μπορεί το κάθε κράτος μέλος να λάβει ειδικά μέτρα, παραμένουν οι εγγυήσεις του Συντάγματος. Αφορά μόνο συγκεκριμένα δικαιώματα, τα οποία εγγυάται η Σύμβαση. Εδώ δεν υπάρχει καμία απολύτως απόκλιση από ο,τιδήποτε προβλέπει το Σύνταγμα. Όλες οι συνταγματικές εγγυήσεις, οι οποίες αφορούν και τη λειτουργία του Πολιτεύματος και τη διάκριση των λειτουργιών, πολλώ δε μάλλον τα δικαιώματα, εξακολουθούν να υφίστανται πλήρως».

Σύμφωνα με τον ΥΠΕΞ «είναι αδιανόητο να γίνεται αναφορά ότι μια δημοκρατικά νομιμοποιημένη κυβέρνηση – τουλάχιστον σε αυτό ας συμφωνήσουμε – έρχεται και ουσιαστικά ενεργοποιεί κατάσταση πολιορκίας μέσω της αντιστοίχισης προς το άρθρο 15. Αν είναι δυνατόν».

Οι άνθρωποι οφείλουν να απολαμβάνουν αξιοπρέπειας

Απαντώντας στην κριτική της αντιπολίτευσης ο Γεραπετρίτης υποστήριξε ότι «οι άνθρωποι οφείλουν να απολαύουν όλοι της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Εκείνοι που τους καθιστούν εργαλεία είναι οι διακινητές, οι οποίοι επενδύουν στον ανθρώπινο πόνο. Να το δεχτούμε αυτό; Εάν θα πρέπει, λοιπόν, αυτή τη στιγμή να πράξουμε κάτι, είναι να ομονοήσουμε στη Βουλή ότι η Ελλάδα, πρώτον, δεν μπορεί να επωμισθεί δυσανάλογο βάρος σε σχέση με τις μεταναστευτικές ροές. Δεύτερον, πρέπει να σταλεί ένα μήνυμα προς τους διακινητές να σταματήσουν να εκμεταλλεύονται τον ανθρώπινο πόνο. Και τρίτον, να δούμε τι συμβαίνει στον κόσμο».

Υποστήριξε δε ότι «σε μια τέτοια εξαιρετικά ρευστή κατάσταση – γνωρίζετε τη ρευστότητα της κατάστασης, δεν χρειάζεται να σας την πω εγώ, την έχουμε συζητήσει πολλές φορές – η Ελλάδα οφείλει να είναι θωρακισμένη».

Υπάρχει εν δυνάμει απειλή

Απαντώντας στο αν υπάρχει απειλή ο ΥΠΕΞ είπε «υπάρχει εν δυνάμει απειλή. Είμαι σαφής. Εάν θεωρείτε ότι πρέπει να περιμένουμε, έτσι ώστε να υλοποιηθεί η απειλή αυτή και να έχουμε τεράστιο αριθμό μεταναστών και μετά να έχουμε την καταγραφή και την εκκαθάριση, έτσι ώστε να δούμε ποιοι χρειάζονται ανθρωπιστική προστασία, αυτό, θα μου επιτρέψετε να πω, δεν είναι πολιτική».

Η Ελλάδα οφείλει να συζητά με τη Λιβύη

Επέμεινε δε στη θέση του ότι η «Ελλάδα οφείλει, ως αμέσως γειτονική χώρα με τη Λιβύη, να έχει καλές σχέσεις με τη χώρα. Και όχι μόνο για τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με το μεταναστευτικό. Γιατί; Διότι ως γειτονική χώρα έχει ζητήματα γειτονίας, ζητήματα οριοθετήσεων και είναι η πιο πρόσφορη χώρα να μπορεί να έχει κρίσιμες εμπορικές ανταλλαγές. Είναι εξαιρετικά δύσκολη η διεθνής επικοινωνία, αλλά είναι και κρίσιμη. Είναι πολύ δύσκολη και η διπλωματική οδός με τη Λιβύη. Η Λιβύη είναι ένα κράτος με τεράστια σύνορα, 5.000 χιλιόμετρα χερσαία σύνορα, 1.800 χιλιόμετρα θαλάσσια σύνορα. Δεν ελέγχεται εύκολα. Πρέπει να έχουμε καλή σχέση. Προσπαθούμε να την οικοδομήσουμε ισορροπημένα».

Επανέλαβε ότι είχε μία «παραγωγική συζήτηση στη Λιβύη με τον ηγέτη στην ανατολική Λιβύη και εκείνους, οι οποίοι ασκούν την εξουσία. Θα βρεθώ στην Τρίπολη και θα συζητήσω, πιστεύω εξίσου παραγωγικά και με την κυβέρνηση της Τρίπολης. Οικοδομούμε μια στέρεη σχέση και θεωρώ ότι υπάρχει περιθώριο να μπορέσουμε να έχουμε κοινή κατανόηση. Δεν είναι εύκολο ούτε για τη Λιβύη να μπορέσει να ελέγξει τα ζητήματα των μεταναστευτικών ροών» .

Άλλο η ευρωπαϊκή αποστολή άλλο η επίσκεψη Γεραπετρίτη

Ξεκαθάρισε ακόμα πως «ό,τι συνέβη με την ευρωπαϊκή αποστολή δεν θέλω να συγχέεται, ούτε να προσάπτεται στην Ελληνική Κυβέρνηση και ιδίως σε μένα, το τι συνέβη στη Βεγγάζη προχθές. Νομίζω το καταλαβαίνουμε αυτό. Η Ελληνική Κυβέρνηση οργάνωσε δια του αρμοδίου Υπουργού Εξωτερικών και έφερε εις πέρας – αισθάνομαι με τρόπο ικανοποιητικό, όπως μπορώ να αξιολογήσω – την επίσκεψη στην ανατολική Λιβύη. Το κατά πόσον υπήρχε πρόβλημα μπορείτε να ρωτήσετε προφανώς και τον αρμόδιο Υπουργό, ο οποίος είναι παρακείμενος. Αλλά θέλω να σας πω ότι η Ελλάδα έχει μία αυτοτελή πολιτική, την οποία θα υποστηρίξει. Και ευελπιστούμε ότι θα διαμορφώσουμε ένα πλαίσιο λειτουργικής σχέσης με τη Λιβύη».