H ζωή του Ουίλιαμ Σαίξπηρ ήταν μια «κωμωδία των παρεξηγήσεων»

Έχει από καιρό υποτεθεί ότι ο γάμος του Ουίλιαμ Σαίξπηρ με την Ανν Χάθαγουεϊ δεν ήταν και τόσο ευτυχισμένος. O συγγραφέας μετακόμισε στο Λονδίνο για να ακολουθήσει τη θεατρική του καριέρα, αφήνοντάς την στο Stratford-upon-Avon και ορίζοντας στη διαθήκη του ότι θα λάβει το «δεύτερο καλύτερο κρεβάτι του», αν και εξακολουθούσε να είναι πολύτιμο αντικείμενο.

Τώρα ένας κορυφαίος ειδικός του Σαίξπηρ ανέλυσε ένα απόσπασμα επιστολής του 17ου αιώνα που φαίνεται να ρίχνει φως στη σχέση τους, ανατρέποντας την ιδέα ότι το ζευγάρι δεν έζησε ποτέ μαζί στο Λονδίνο.

Ο Μάθιου Στέγκλε, καθηγητής της πρώιμης σύγχρονης αγγλικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, δήλωσε ότι το κείμενο φαίνεται να τοποθετεί τους Σαίξπηρ σε μια άγνωστη μέχρι πρότινος διεύθυνση στην Trinity Lane – σήμερα Little Trinity Lane. Τους εμφανίζει επίσης να εμπλέκονται από κοινού με χρήματα που ο Σαίξπηρ κρατούσε ως καταπίστευμα για ένα ορφανό με το όνομα Τζον Μπατς.

«Η Κωμωδία των Παρεξηγήσεων»

Απευθυνόμενη στην «καλή κυρία Σακσπέιρ», η επιστολή αναφέρει τον θάνατο ενός κυρίου Μπατς και ενός γιου, του Τζον, που έμειναν «πατέρες», καθώς και μιας κυρίας Μπατς, η οποία είχε ζητήσει από τον «κύριο Σακσπέιρ» να φροντίζει για τα χρήματα των παιδιών του μέχρι να ενηλικιωθούν. Υποδηλώνει ότι ο θεατρικός συγγραφέας είχε αντισταθεί στις προσπάθειες να πληρώσει τα χρήματα που όφειλε ο νεαρός Μπατς.

Ο Στέγκλε είπε: «Ο συγγραφέας της επιστολής πιστεύει ότι η ‘κυρία Σακσπέιρ’ έχει ανεξάρτητη πρόσβαση σε χρήματα. Ελπίζουν ότι η κυρία Σακσπέιρ θα μπορούσε να ‘πληρώσει τα χρέη’ του συζύγου της».

«Δεν ζητούν από την κυρία Σακσπέιρ να μεσολαβήσει στον σύζυγό της, αλλά στην πραγματικότητα να κάνει η ίδια την πληρωμή, όπως η Αντριάνα στην ‘Κωμωδία των παρεξηγήσεων’, η οποία αναλαμβάνει να πληρώσει ένα χρέος για λογαριασμό του συζύγου της, παρόλο που προηγουμένως δεν το γνώριζε: ‘Γνωρίζοντας πώς μεγαλώνει το χρέος, θα το πληρώσω’».

Ο Στεγκλ πρόσθεσε: «Τα τελευταία περίπου 200 χρόνια, η επικρατούσα άποψη ήταν ότι η Άνν Σαίξπηρ έμεινε στο Στράτφορντ σε όλη της τη ζωή και ίσως να μην πήγε ποτέ στο Λονδίνο».

Το έγγραφο αυτό, το οποίο αναφέρεται στο ζευγάρι που «κατοικούσε στην Τrinitie Lane», υποδηλώνει ότι όντως περνούσε σημαντικό χρόνο με τον σύζυγό της στην πρωτεύουσα.

Ένα «κλειδί» από το 1608

Το απόκομμα διατηρήθηκε τυχαία στο δέσιμο ενός βιβλίου στη βιβλιοθήκη του καθεδρικού ναού του Χέρφορντ. Παρόλο που ανακαλύφθηκε το 1978, παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό άγνωστο επειδή «κανείς δεν μπορούσε να αναγνωρίσει τα ονόματα ή τα μέρη που εμπλέκονται», δήλωσε ο Στεγκλ.

Στα κρίσιμα στοιχεία περιλαμβάνεται το βιβλίο του 1608 στο οποίο διατηρήθηκε το απόκομμα, οι αναλύσεις βιβλικών κειμένων του Ιωάννης Πισκατόρ. Εκδόθηκε από τον Ρίτσαρντ Φιλντ, κάτοικο του Στράτφορντ, ο οποίος ήταν γείτονας του Σαίξπηρ και ο πρώτος τυπογράφος του.

Ο Στεγκλ δήλωσε ότι θα ήταν «περίεργη σύμπτωση» ένα κομμάτι χαρτί που ονομάζει έναν Σακσπέιρ να είναι δεμένο, στην αρχή της ιστορίας του, δίπλα σε 400 φύλλα χαρτιού που τυπώθηκαν από τον Φιλντ, «δεδομένων των εκτεταμένων γνωστών δεσμών του Φιλντ με τους Σαίξπηρ».

Ο Τζον Μπατς φαίνεται ότι υπηρετούσε τη μαθητεία του, διότι η επιστολή αναφέρει «όταν υπηρετήσει την ώρα του». Ψάχνοντας τα αρχεία από την περίοδο 1580 έως 1650, ο Στεγκλ βρήκε έναν Τζον Μπατς, ο οποίος ήταν μαθητευόμενος, ορφανός από πατέρα και υπό τη φροντίδα της μητέρας του.

Η σχέση με τον Τζον Μπατς

Ανακάλυψε επίσης μια αναφορά του 1607 σε έναν Τζον Μπατς στα αρχεία του Bridewell, ενός ιδρύματος του οποίου τα καθήκοντα περιλάμβαναν την πειθάρχηση των απείθαρχων μαθητευόμενων. Ένα έγγραφο έκανε λόγο για «ανυπακοή του στη μητέρα του» και ότι «τον εγκατέστησαν να δουλέψει».

Ο Στεγκλ βρήκε τον Τζον Μπατς σε μεταγενέστερα αρχεία, τοποθετώντας τον στο Norton Folgate, έξω από τα τείχη της πόλης, και ζούσε στην Holywell Street (Shoreditch High Street σήμερα), όπου διέμεναν αρκετοί από τους συναδέλφους και συνεργάτες του Σαίξπηρ.

Ήταν μια περιοχή στην οποία ο Σαίξπηρ εργαζόταν τη δεκαετία του 1590, πρώτα στο θέατρο του Σόρντιτς, την κύρια βάση για τους άνδρες του Λόρδου Τσάμπερλεϊν καθ’ όλη τη διάρκεια εκείνων των ετών, και στη συνέχεια στο κοντινό γειτονικό του θέατρο, το θέατρο Curtain. Οι ισόβιοι επιχειρηματικοί εταίροι του Σαίξπηρ, οι Burbages, ασχολούνταν με την πανδοχή και την τροφοδοσία τροφίμων σε κοντινή απόσταση.

Ο Στεγκλ είπε: «Ο ενήλικος Τζον Μπατς, που ζούσε στον ίδιο δρόμο μαζί τους και εργαζόταν στον κλάδο της φιλοξενίας στον οποίο είχαν επενδύσει … θα ήταν σε μεγάλο βαθμό στο ραντάρ των Burbages. Έτσι, ο Σαίξπηρ μπορεί να συνδεθεί με τον Μπατς μέσω διαφόρων επαφών στο Νόρτον Φόλγκεϊτ».

Αν η γραφή στο πίσω μέρος της επιστολής – με άλλο χέρι – γράφτηκε από την Ανν, οι λέξεις θα ήταν «το πλησιέστερο πράγμα στη φωνή της που γνωρίσαμε ποτέ», σημείωσε.

Η έρευνα δημοσιεύεται στο Shakespeare, το περιοδικό της Βρετανικής Εταιρείας Σαίξπηρ, στις 23 Απριλίου, την επέτειο της γέννησής του.

Ο Στεγκλ γράφει: «Για τους βιογράφους του Σαίξπηρ που ευνοούν την αφήγηση του ‘καταστροφικού γάμου’ -στην πραγματικότητα, για όλους τους βιογράφους του Σαίξπηρ- το έγγραφο του Χέρφορντ θα πρέπει να είναι ένα φρικτό, δύσκολο πρόβλημα».

*Πηγή: The Guardian