Οι μετρ στο σκάκι προσπαθούν να «αυτοδιαψεύδονται»
Οι εξπέρ του σκακιού δεν προσπαθούν να προβλέψουν πώς η αγαπημένη τους στρατηγική θα μπορούσε να νικήσει τον αντίπαλο, αλλά πώς ο αντίπαλος θα μπορούσε να καταρρίψει τις δικές τους προβλέψεις, διαπιστώνουν γνωσιακοί ερευνητές.
Οι εξπέρ του σκακιού δεν προσπαθούν να προβλέψουν πώς η αγαπημένη τους στρατηγική θα μπορούσε να νικήσει τον αντίπαλο, αλλά πώς ο αντίπαλος θα μπορούσε να καταρρίψει τις δικές τους προβλέψεις, διαπιστώνουν γνωσιακοί επιστήμονες.
Η τακτική αυτή, σχολιάζει την Τρίτη το Nature.com, θυμίζει μια βασική αρχή της επιστημονικής έρευνας: Για αναπτύξει κανείς μια συνεκτική επιστημονική θεωρία, θα πρέπει να εξετάσει κάθε σενάριο που θα κατέρριπτε τη θεωρία αυτή.
Ο φιλόσοφος Καρλ Πόππερ ονόμασε αυτή την τακτική ελέγχου υποθέσεων «διαψευσιμότητα», ή απόδειξη του αβάσιμου (falsification).
Στο σκάκι, οι παίκτες συνήθως εξετάζουν υποθέσεις, δηλαδή προσπαθούν να μαντέψουν πώς το παιχνίδι θα συνεχιστεί έπειτα από κάθε πιθανή κίνηση. Οι καλοί παίκτες «προσομοιώνουν» στο μυαλό τους την παρτίδα έως και οκτώ κινήσεις μπροστά.
Η Μισέλ Κάουλι, ερευνήτρια που μελετά τις γνωσιακές λειτουργίες στο Κολέγιο της Αγίας Τριάδας στο Δουβλίνο, και λάτρης του σκακιού, θέλησε να εξετάσει πώς οι μετρ αποφασίζουν τελικά ποιο σενάριο θα τους οδηγήσει στη νίκη.
Είκοσι εθελοντές παίκτες, από αρχάριοι έως εξπέρ, κλήθηκαν να συνεχίσουν έξι παρτίδες που είχαν μείνει στη μέση, στις οποίες δεν υπήρχε προφανής επόμενη κίνηση και τα άσπρα και τα μαύρα πιόνια είχαν ίσες πιθανότητες νίκης.
Οι εθελοντές έπρεπε να σκέφτονται μεγαλοφώνως ποια κίνηση θα επέλεγαν. Τα σενάρια που περιέγραφαν αξιολογήθηκαν με βάση το κορυφαίο λογισμικό σκακιού Fritz -το οποίο πρόσφατα έφερε ισοπαλία σε τουρνουά με τον Κασπάροβ.
Οι αρχάριοι επέλεγαν συχνότερα «κακές» κινήσεις, επειδή εξέταζαν περισσότερο τις πιθανές κινήσεις του αντιπάλου που θα επιβεβαίωναν τις στρατηγικές τους. Υποτιμούσαν, δηλαδή, τον αντίπαλο και δεν εξέταζαν πώς θα μπορούσε να καταρρίψει τις συνήθεις τακτικές τους.
Οι μετρ, αντίστροφα, εστιάζονταν σε πιθανές κινήσεις του αντιπάλου που τους αποδυνάμωνε.
«Οι μεγάλοι παίκτες σκέφτονται πολύ περισσότερο τι θα κάνει ο αντίπαλος. Τείνουν να διαψεύδουν τις ίδιες τους τις υποθέσεις» εξηγεί η Ρουθ Μπερν, συνεργάτης της Κάουλι.
Η τακτική της απόδειξης του αβάσιμου θεωρείται βασική αρχή που διακρίνει την επιστημονική από την μη επιστημονική σκέψη. Για τους επιστήμονες είναι επιβεβλημένη -αν και κοινωνιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι πολλοί ερευνητές αναζητούν, αντιστρόφως, στοιχεία που θα επιβεβαιώσουν τις υποθέσεις τους.
Η Δρ Μπερν πιστεύει μάλιστα ότι όσο καλύτερος είναι κανείς στον τομέα του, όσο πιο ειδικός είναι, τόσο ικανότερος είναι στη διάψευση του εαυτού του.
«Οι άνθρωποι που γνωρίζουν τον τομέα τους είναι πιθανότερο να εξετάσουν με ποιο τρόπο τα πράγματα μπορούν να πάνε στραβά για τους ίδιους» σχολιάζει.
Η έρευνα παρουσιάστηκε στο συνέδριο της Εταιρείας Γνωσιακής Επιστήμης στο Σικάγο.
Για πρώτη φορά, η ζωή του Νίκου Ξυλούρη ανεβαίνει στο θεατρικό σανίδι από τη Stages Network και τα Αθηναϊκά Θέατρα, με το έργο Ο Αρχάγγελος της Κρήτης. Έως τις 31 Ιανουαρίου στο θέατρο ΗΒΗ.
Μια από τις πιο ωραίες φωνές της γενιάς της, η Βιολέτα Ίκαρη επιστρέφει στη δισκογραφία με το EP Σύννεφα Μπαλόνια, αλλά και στον Σταυρό του Νότου στις 26 Δεκεμβρίου.
Φροίξος Φυντανίδης
WIDGET ΡΟΗΣ ΕΙΔΗΣΕΩΝΗ ροή ειδήσεων του in.gr στο site σας
![Άκρως Ζωδιακό: Τα Do’s και Don’ts στα ζώδια σήμερα [Παρασκευή 19.12.2025]](https://www.in.gr/wp-content/uploads/2025/12/hessamoddin-jafari-Rjs0QP4wL9E-unsplash-315x220.jpg)
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442