Ο σιωπηλός πόλεμος: Η έξαρση της βίας των εποίκων στη Δυτική Όχθη

Από τις 7 Οκτωβρίου 2023, καθώς ο πόλεμος του Ισραήλ εναντίον της Χαμάς συνεχίζεται στη Λωρίδα της Γάζας, ένας πιο ήσυχος αλλά κλιμακούμενος πόλεμος έχει ξεσπάσει στη Δυτική Όχθη μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων.

Αν και τα ακριβή στοιχεία είναι ασαφή, εκτιμήσεις των Ηνωμένων Εθνών δείχνουν ότι οι Εβραίοι έποικοι έχουν πραγματοποιήσει περίπου 2.000 επιθέσεις εναντίον Παλαιστινίων από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα.

Ο αριθμός αυτός αντιπροσωπεύει μια δραματική αύξηση σε σύγκριση με οποιαδήποτε προηγούμενη περίοδο κατά τη διάρκεια των σχεδόν έξι δεκαετιών που το Ισραήλ ελέγχει τη Δυτική Όχθη.

Οι επιθέσεις περιλαμβάνουν παρενόχληση Παλαιστινίων αγροτών που προσπαθούν να προσεγγίσουν τις καλλιέργειές τους ή να εργαστούν έξω από τα χωριά τους, καθώς και πιο ακραία και οργανωμένη βία, όπως επιδρομές σε χωριά με μόνο σκοπό να καταστρέψουν περιουσίες.

Οι περισσότερες από τις επιθέσεις είναι απρόκλητες με ορισμένες να αποτελούν αυτό που οι έποικοι αποκαλούν «ενέργειες τιμωρίας»: αντίποινα για την παλαιστινιακή βία εναντίον Ισραηλινών.

Ο Παλαιστίνιος Μοχάμαντ Μογκάνναμ περπατάει με τη σύζυγό του στη Σουσιά, κοντά στη Χεβρώνα, στην κατεχόμενη από το Ισραήλ Δυτική Όχθη, στις 22 Ιουλίου 2025.

Οι επιθέσεις των εποίκων προκάλεσαν τον εκτοπισμό περισσότερων από 1.500 Παλαιστινίων κατά το πρώτο έτος του πολέμου στη Γάζα, ενώ η ένοπλη βία γίνεται όλο και πιο συχνή.

Από τον Οκτώβριο του 2023, περισσότεροι από 1.000 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί στη Δυτική Όχθη, είτε από στρατιωτικές επιχειρήσει του Ισραήλ είτε από εποίκους.

Ο Arie Perliger, μελετητής του εβραϊκού θρησκευτικού εξτρεμισμού, υποστηρίζει ότι αυτή η εκστρατεία δεν είναι απλώς αποτέλεσμα της αυξανόμενης έντασης μεταξύ των εποίκων και των Παλαιστινίων γειτόνων τους εν μέσω της σύγκρουσης στη Γάζα.

Αντίθετα, τροφοδοτείται από μια σύγκλιση ιδεολογικού ζήλου, οπορτουνισμού και της πολιτικής οράματος των ακροδεξιών Ισραηλινών για την περιοχή, όπως αναφέρει σε άρθρο του στο The Conversation.

Ένας Παλαιστίνιος κοιτάζει το αίμα στο έδαφος μετά από σύγκρουση με Ισραηλινό έποικο, στο χωριό Ουμ αλ-Χαΐρ, κοντά στην πόλη Χεβρώνα στην κατεχόμενη από το Ισραήλ Δυτική Όχθη, στις 29 Ιουλίου 2025.

Palestinian activist Awdah Hathaleen, contributor to the Oscar-winning No Other Land, was shot dead by Israelis in the West Bank where there is no Hamas. pic.twitter.com/YSmfgMPDYk

— Sulaiman Ahmed (@ShaykhSulaiman) July 31, 2025

Θρησκευτική εξιλέωση

Το Ισραήλ κατέχει τη Δυτική Όχθη από τον πόλεμο των έξι ημερών του 1967 εναντίον της Αιγύπτου, της Ιορδανίας και της Συρίας, μετατρέποντας αυτή τη μικρή περιοχή περίπου 5.200 τετραγωνικών χιλιομέτρων σε ένα μείγμα εβραϊκών και παλαιστινιακών συνοικιών.

Το διεθνές δίκαιο έχει κρίνει τους εβραϊκούς οικισμούς παράνομους, αλλά αυτό δεν έχει εμποδίζει την ραγδαία επέκτασή τους τις τελευταίες δεκαετίες, γεγονός που αποτελεί ένα σημαντικό εμπόδιο για οποιαδήποτε επίλυση της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης.

Οι ιδεολογικές ρίζες της βίας βρίσκονται στον θρησκευτικό σιωνισμό: μια κοσμοθεωρία που ασπάζεται περίπου το 20% του εβραϊκού πληθυσμού του Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένων των περισσότερων εποίκων της Δυτικής Όχθης.

Η μεγάλη πλειονότητα των ηγετών του πρώιμου σιωνιστικού κινήματος είχε ισχυρές κοσμικές απόψεις.

Πίεσαν για τη δημιουργία ενός εβραϊκού κράτους παρά τις αντιρρήσεις των ορθόδοξων ηγετών, οι οποίοι υποστήριζαν ότι θα έπρεπε να είναι θεϊκή δημιουργία και όχι ανθρώπινο πολιτικό σύστημα.

Ισραηλινοί έποικοι και ακτιβιστές της δεξιάς γιορτάζουν μετά την παραβίαση του φράγματος γύρω από τη Λωρίδα της Γάζας. Ορισμένοι έστησαν συμβολικά φυλάκια πριν τελικά τους εκδιώξουν οι ισραηλινές δυνάμεις
Πηγη: LA Times

«Ο πόλεμος είναι θέλημα Θεού»

Οι θρησκευτικοί σιωνιστές, από την άλλη πλευρά, θεωρούν τη δημιουργία του σύγχρονου Ισραήλ και τις στρατιωτικές του νίκες ως βήματα προς μια θεϊκή λύτρωση, η οποία θα κορυφωθεί με ένα εβραϊκό βασίλειο υπό την ηγεσία ενός Μεσσία που θα σταλεί από τον ουρανό.

Οι οπαδοί πιστεύουν ότι τα σύγχρονα γεγονότα, ιδιαίτερα αυτά που επιβεβαιώνουν τον εβραϊκό έλεγχο σε ολόκληρη την ιστορική γη του Ισραήλ, μπορούν να επιταχύνουν αυτή τη διαδικασία.

Τις τελευταίες δεκαετίες, επιφανείς θρησκευτικοί σιωνιστές ηγέτες υποστηρίζουν ότι η τελική λύτρωση απαιτεί τον απόλυτο στρατιωτικό θρίαμβο του Ισραήλ και την εξόντωση των εχθρών του, ιδίως του παλαιστινιακού εθνικού κινήματος.

Από αυτή την άποψη, η καταστροφή της 7ης Οκτωβρίου και ο πόλεμος που ακολούθησε αποτελούν θεϊκή δοκιμασία, την οποία η χώρα μπορεί να περάσει μόνο με την επίτευξη πλήρους νίκης.

Η βία στη Δυτική Όχθη αντανακλά την επέκταση των ίδιων πεποιθήσεων.

Ακραίες ομάδες εντός του πληθυσμού των εποίκων στοχεύουν να εδραιώσουν τον εβραϊκό έλεγχο δημιουργώντας ανυπόφορες συνθήκες για τον παλαιστινιακό πληθυσμό της περιοχής.

Παλαιστίνιος άνδρας επιθεωρεί ένα καμένο αυτοκίνητο μετά από επίθεση ισραηλινών εποίκων στο χωριό Σιλουάντ, κοντά στη Ραμάλα, στην κατεχόμενη από το Ισραήλ Δυτική Όχθη, στις 31 Ιουλίου 2025.

Ευκαιριακή βία

Η επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, που στοίχισε τη ζωή σε πάνω από 1.200 Ισραηλινούς, ενίσχυσε την πεποίθηση πολλών Εβραίων Ισραηλινών ότι ένα παλαιστινιακό κράτος θα αποτελούσε υπαρξιακή απειλή.

Αυτή η αλλαγή στο κλίμα δημιούργησε ένα περιβάλλον που ευνοεί ακόμα περισσότερο τη βία.

Ενώ στο παρελθόν οι επιθέσεις των εποίκων προκαλούσαν κριτική από όλο το πολιτικό φάσμα, σήμερα η βία των εξτρεμιστών αντιμετωπίζει λιγότερη δημόσια κατακραυγή, ενώ ταυτόχρονα η κυβέρνηση δεν κάνει καμία προσπάθεια να την περιορίσει.

Έτσι αύξηση της βίας ευνοείται επίσης από ένα κλίμα ατιμωρησίας.

Στη Δυτική Όχθη, ο στρατός βασίζεται όλο και περισσότερο στις πολιτοφυλακές των εποίκων, γνωστές ως «Ομάδες Έκτακτης Ανάγκης», οι οποίες είναι οπλισμένες από τον ισραηλινό στρατό, και στις στρατιωτικές μονάδες που αποτελούνται κυρίως από θρησκευόμενους σιωνιστές εποίκους, όπως το Τάγμα Νετζά Γιαζούντα.

Αυτή η δυναμική έχει θολώσει επικίνδυνα τα όρια μεταξύ του κρατικού στρατού και των ένοπλων εποίκων.

Εν τω μεταξύ, η ισραηλινή αστυνομία, υπό τις διαταγές του ακροδεξιού υπουργού Εθνικής Ασφάλειας Ιταμάρ Μπεν-Γβίρ, φαίνεται να επικεντρώνεται στην προστασία των εποίκων.

This afternoon a Yesh Din field researcher documented a group of settlers, some armed, throwing stones at a house in Burin. Soldiers who arrived didn’t stop them, but rather escorted them & shot in the direction of the Palestinians. The incident ended with no casualties. pic.twitter.com/b7glAd8xcO

— Yesh Din English (@Yesh_Din) March 16, 2024

Η ηγεσία της αστυνομίας έχει κατηγορηθεί ότι αγνοεί πληροφορίες για προγραμματισμένες επιθέσεις και δεν συλλαμβάνει βίαιους εποίκους ή επιβάλλει περιοριστικά μέτρα.

Η ισραηλινή οργάνωση για τα ανθρώπινα δικαιώματα Yesh Din υποστηρίζει ότι μόνο το 3% των επιθέσεων έχουν οδηγήσει σε καταδίκη.

Άνθρωποι μεταφέρουν τα σώματα του Σαϊφολά Καμέλ Μουσάλλετ, ενός Παλαιστινίου-Αμερικανού που ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από εποίκους, και του Μοχάμαντ Αλ-Σαλάμπι, ενός άνδρα που πυροβολήθηκε θανάσιμα από τις ισραηλινές δυνάμεις, σύμφωνα με το Παλαιστινιακό Υπουργείο Υγείας, κατά τη διάρκεια της κηδείας τους κοντά στη Ραμάλα, στην κατεχόμενη από το Ισραήλ Δυτική Όχθη, στις 13 Ιουλίου 2025.

Πολιτικό όραμα

Η βία των εξτρεμιστών εποίκων δεν είναι τυχαία, αλλά αποτελεί μέρος μιας συντονισμένης στρατηγικής για την εδραίωση του εβραϊκού ελέγχου στη Δυτική Όχθη.

Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση έχει εντείνει τις πολιτικές που υπονομεύουν την οικονομική ανάπτυξη, την ελευθερία κίνησης και τη χρήση της γης των Παλαιστινίων.

Τον Μάιο, ο υπουργός Οικονομικών και ηγέτης της ακροδεξιάς Μπεζαλέλ Σμοτρίτς ενέκρινε 22 νέους οικισμούς, χαρακτηρίζοντάς την «ιστορική απόφαση» που σηματοδοτεί την επιστροφή στην «οικοδόμηση, τον σιωνισμό και το όραμα».

Μαζί, η βία από τα κάτω και η πολιτική από τα πάνω προωθούν έναν σαφή στρατηγικό στόχο: τον εξαναγκαστικό εκτοπισμό των Παλαιστινίων από τις αγροτικές περιοχές, προκειμένου να εδραιωθεί η ισραηλινή κυριαρχία σε ολόκληρη τη Δυτική Όχθη.