Το μεγάλο μπλακ άουτ: Τηλεοπτικές μεταφορές που δεν περιμέναμε πως θα βγουν «αληθινές»

Στις 26 Μαρτίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προέτρεψε τους πολίτες να συγκεντρώσουν ένα κιτ έκτακτης ανάγκης για την περίπτωση πιθανών απειλών από πόλεμο, κλιματική αλλαγή, φυσικές καταστροφές ή άλλες αιτίες, ενώ το μεγάλο μπλακ άουτ της Ιβηρικής ένα μήνα μετά προκάλεσε την ανησυχία πολλών διεθνώς.

Η είδηση, στο πρώτο άκουσμά της, θύμιζε επιστημονική φαντασία. Δεν ήταν.

Ξαφνικά, το «πακέτο επιβίωσης» της Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν δεν μοιάζει καθόλου υπερβολικό.

Zero Day

Κατά σύμπτωση, το Netflix μόλις κυκλοφόρησε το Zero Day, στο οποίο μια κυβερνοεπίθεση προκαλεί (σύντομες) διακοπές ρεύματος που παραλύουν κάθε δραστηριότητα. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, μυστηριώδεις αντάρτες απειλούν ολόκληρο τον πληθυσμό, με μηνύματα που στέλνονται στα κινητά τους τηλέφωνα και επαναλαμβάνουν το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά. Η αντιμετώπιση της κρίσης θα ανατεθεί σε έναν συνταξιούχο πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ (Ρόμπερτ Ντε Νίρο), ο οποίος προσλαμβάνεται για να βοηθήσει την εν ενεργεία πρόεδρο (Άντζελα Μπάσετ).

Offworld

Η σειρά που αντικατοπτρίζει καλύτερα αυτό που συνέβη τη Δευτέρα όμως είναι το ισπανικό δράμα Offworld (2022). Αφηγείται την ιστορία του πώς ο πληθυσμός αντιμετωπίζει μια διαρκή ενεργειακή κατάρρευση, αποτέλεσμα μιας ηλιακής καταιγίδας, η οποία καθιστά την επιβίωση όλο και πιο δύσκολη. Το κάνει μέσα από πέντε ιστορίες, σε ισάριθμα επεισόδια, που η καθεμία σκηνοθετείται από έναν καταξιωμένο σκηνοθέτη (Ροντρίγκο Σορογκόγιεν, Ραούλ Αρέβαλο, Αλμπέρτο Ροντίγκεζ, Ίσα Κάμπο και Ισάκι Λακουέστα ).

Είναι πολύ καλοφτιαγμένο, όπως και η σειρά podcast στην οποία βασίστηκε: The Big Blackout. Η τελευταία ήταν ακόμη πιο ενοχλητική, επειδή η αφήγηση μοιάζει περισσότερο με μυθιστόρημα (το οποίο φαντάζεσαι) παρά με σειρά (την οποία παρακολουθείς). Ως γνωστόν, σε μια μνημειώδη κρίση, το ραδιόφωνο είναι η δικλείδα ασφαλείας, όπως αποδεικνύουν όσοι έχουν ραδιόφωνο που λειτουργεί με μπαταρία, ή οι άνθρωποι που είχαν κολλήσει στα αυτοκίνητά τους στο μποτιλιάρισμα.

Το Offworld έχει συγκριθεί με την εξίσου ενδιαφέρουσα γαλλική μίνι σειρά The Collapse, η οποία επίσης μεταπηδά μεταξύ διαφορετικών μικροϊστοριών. Εδώ δεν μας λένε τι συνέβη ή γιατί, αλλά βλέπουμε την κατάρρευση του συστήματος και την εξάπλωση της αταξίας, των λεηλασιών, των ταραχών και της απόγνωσης.

Η δυστοπία του αυταρχισμού

Στο Mr. Robot, είναι οι χάκερς που εξαπολύουν το χάος σαμποτάροντας τις τεχνολογίες που χρησιμοποιεί το χρηματοπιστωτικό σύστημα, αρχικά με στόχο την ανατροπή του καπιταλισμού, αλλά η κατάσταση γυρίζει μπούμερανγκ, όπως ήταν εύκολο να προβλεφθεί.

Υπάρχουν και άλλες δυστοπίες στις πλατφόρμες ροής, αλλά υποδεικνύουν άλλους κινδύνους, ιδίως αυτόν του ανεξέλεγκτου αυταρχισμού. Η δημοκρατία δεν σβήνει από τη μια μέρα στην άλλη, όπως το ηλεκτρικό ρεύμα, αλλά και αυτή η πιθανότητα θα πρέπει να μας βασανίζει.

Από αυτές, αξιοσημείωτο είναι το Years and Years, μια μίνι σειρά για την αναπαραγωγή του λαϊκισμού που έπρεπε να κυκλοφορήσει γρήγορα το 2019, πριν η πραγματικότητα την ξεπεράσει.

Όσον αφορά τον αυταρχισμό όμως πρωταγωνίστρια είναι η θεοκρατική και καταπιεστική Γκιλέιντ όπου διαδραματίζεται το The Handmaid’s Tale.

Η ταινία Civil War πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα: οι θεατές βιώνουν έναν εμφύλιο πόλεμο στις Ηνωμένες Πολιτείες χωρίς να γνωρίζουν τον λόγο, αλλά στην πραγματικότητα, ο λόγος δεν έχει σημασία από τη στιγμή που είσαι ήδη αναμεμειγμένος.

Αλληλεγγύη πριν και πάνω από όλα

Η ανάλυση των πολιτικών κινδύνων όμως δεν χωρά σε αυτό το άρθρο. Αυτό που ίσως χωρά, είναι το να πει κανείς πως ο τρόπος ζωής μας ως είναι δομημένος δεν θα άντεχε μια διαρκή ενεργειακή κατάρρευση.

Αλλά, όπως αναφέρει και το El Pais, αντί για ταραχές, αυτό που είδαμε περισσότερο στους δρόμους κατά τη διάρκεια του μπλακ άουτ ήταν η ευγένεια. Ίσως είμαστε καλύτεροι άνθρωποι απ’ ό,τι μας παρουσιάζουν οι τηλεοπτικές μεταφορές, και δεν περιμένουμε να σβήσουν τα φώτα για να λεηλατήσουμε, αλλά ρωτάμε τους γείτονές μας αν χρειάζονται κάτι.