Όταν ιδρύθηκε το ελληνικό κράτος, παρότι χρονικά η βιομηχανική επανάσταση είχε ξεκινήσει στην Ευρώπη, η οικονομία κατά βάση στηριζόταν στην αγροτική παραγωγή, στο εμπόριο και τη ναυτιλία. Η βιομηχανία αποτελούσε ακόμη όραμα και όχι πραγματικότητα. Και αυτό εξηγεί γιατί έχει μεγάλο ενδιαφέρον η μελέτη των περιοχών εκείνων όπου η ελληνική βιομηχανία έκανε τα πρώτα βήματά της. Και μία από αυτές τις περιοχές ήταν η Ελευσίνα.
Με αυτό ακριβώς ασχολείται το βιβλίο του Ντίνου Ρούσση «Σάπων Ελευσίνος», που κυκλοφόρησε πριν λίγους μήνες από τις εκδόσεις Κυκεών Tales, με έδρα της Ελευσίνα.
Ο Ρούσσης ξεκινά από τη γενικότερη ιστορία της Ελευσίνας αλλά και από την ιστορία του σαπουνιού και του τρόπου που έγινε ένα κεντρικό βιομηχανικό προϊόν στον 19ο αιώνα, δίνοντας παράλληλα ιδιαίτερη έμφαση στις παραδόσεις παραγωγής σαπουνιού από ελαιόλαδο με κατεξοχήν παράδειγμα αυτό του Σαπουνιού Μασσαλίας. Άλλωστε, η Μασσαλία δεν θα είναι μόνο ένα παράδειγμα, με δεδομένη και την εξέλιξη των τεχνικών παραγωγής σαπουνιού εκεί, αλλά και ένας κόμβος κρίσιμος λόγω της παρουσίας των Ελλήνων ομογενών εκεί, ορισμένοι εκ των οποίων θα πρωταγωνιστήσουν στη βιομηχανική ανάπτυξη της Ελευσίνας. Όμως, οι σχέσεις με τη Γαλλία δεν περιορίζονται εκεί. Εξαιτίας της ήττας της Γαλλίας στον γαλλοπρωσικό πόλεμο, Αλσατοί θα κινηθούν σε άλλες περιοχές φτάνοντας μέχρι και την Ελευσίνα όπου ο Ιωσήφ Κεκ δημιούργησε το πρώτο βιομηχανικό εργοστάσιο και τον πρώτο εργατικό πυρήνα.
Ο κεντρικός κορμός του βιβλίου αφορά το πώς ακριβώς φτιάχτηκε το 1876 το πρώτο βιομηχανικό εργοστάσιο στην Ελευσίνα, από τον Εμμανουήλ Χαρίλαο και τον Παντιά Ράλλη, ένα πυρηνελαιουργείο, με τεχνικό διευθυντή τον Αλσατό Ιωσήφ Κεκ, που σε δεύτερο χρόνο θα συμπληρωθεί το 1879 με την κατασκευή και του Σαπωνοποιείου. Παρουσιάζεται αναλυτικά η ιστορία του εργοστασίου, οι διαδρομές των κεντρικών προσώπων γύρω από αυτό, αλλά και η παράλληλη βιομηχανική ιστορία της Ελευσίνας.
Ο Ρούσσης στηρίζεται σε μια ιδιαίτερα συστηματική έρευνα στο αρχειακό υλικό για να μπορέσει να ανασυγκροτήσει αυτή την ιστορία που δεν αφορά μόνο μια σημαντική βιομηχανική μονάδα, ή έστω έναν κλάδο, αλλά μια ολόκληρη πόλη, την Ελευσίνα και τη βιομηχανική ιστορία της, διαμορφώνοντας τελικά ένα συναρπαστικό αφήγημα για την κοινωνική και πολιτική ιστορία της, τμήμα μιας αναγκαίας ιστορικής πατριδογνωσίας.
![Άκρως Ζωδιακό: Τα Do’s και Don’ts στα ζώδια σήμερα [Σάββατο 06.12.2025]](https://www.in.gr/wp-content/uploads/2025/12/pexels-eser-tokas-54876734-25854069-315x220.jpg)
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442