Μην κοιτάτε πάνω

Η αλήθεια είναι πως μετά την πραγματοποίηση της COP27, της περσινής Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή, στην Αίγυπτο, μια χώρα που υπολογίζεται ότι διαθέτει κάπου 65.000 πολιτικούς κρατουμένους, και τη διεξαγωγή του Παγκόσμιου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου στο Κατάρ, μια χώρα που τιμωρεί το σεξ μεταξύ ομοφύλων με θάνατο, εξακολουθεί να θεωρεί τις γυναίκες πολίτες όγδοης κατηγορίας και κρατά ως επτασφράγιστο μυστικό τον αριθμό των (χιλιάδων) ξένων εργατών που θυσιάστηκαν στα εργοτάξιά της, όλα θα έπρεπε να τα περιμένει κανείς – ο πήχης του σοκ έχει ανεβεί πολύ.

Κι όμως, κατάφεραν και τον ξεπέρασαν χθες τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ανακοινώνοντας πως πρόεδρος της COP28, που θα πραγματοποιηθεί από τις 30 Νοεμβρίου έως τις 12 Δεκεμβρίου στο Ντουμπάι, θα είναι ο υπουργός Βιομηχανίας τους και πρόεδρος της εθνικής πετρελαϊκής εταιρείας, της Adnoc, Σουλτάν αλ Τζαμπέρ.

Κάποιοι θεώρησαν αρχικά πως επρόκειτο για πλάκα. Ποτέ άλλοτε δεν έχει ανατεθεί σε πρόεδρο πετρελαϊκής εταιρείας, ή και επιχείρησης γενικότερα, τέτοιος ρόλος μαέστρου στις διαπραγματεύσεις για το κλίμα: ο πρόεδρος της COP είναι αυτός που πρέπει να φροντίσει ώστε να καταλήξουν συνολικά 196 χώρες στους απαραίτητους συμβιβασμούς ώστε να επιταχυνθεί η μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής. Αλλά δεν είναι πλάκα.

Αν ήταν, άλλωστε, θα είχε ξεκινήσει από την ίδια την ανάθεση της διοργάνωσης της COP28 στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Ναι, η προεδρία εναλλάσσεται κάθε χρόνο ανάμεσα στις πέντε μεγάλες περιφερειακές ομάδες που καθορίζει ο ΟΗΕ. Ναι, μετά τη Δυτική Ευρώπη το 2021 (την COP26 της Γλασκώβης) και την Αφρική το 2022 (στο Σαρμ ελ Σεΐχ) ήταν φέτος σειρά της Ασίας – Ειρηνικού, που περιλαμβάνει τη Μέση Ανατολή, να φιλοξενήσει την ετήσια κλιματική σύναξη. Το πώς ακριβώς κατέληξε στα ΗΑΕ, όμως, είναι μια ιστορία εξίσου σκοτεινή και αδιαφανής με την ανάθεση του περσινού Μουντιάλ στο Κατάρ από τη FIFA.

Το βέβαιο είναι πως τα Εμιράτα το ήθελαν πολύ: είναι μια μοναδική ευκαιρία για τον έβδομο μεγαλύτερο παραγωγό πετρελαίου παγκοσμίως, που εξορύσσει φυσικά και φυσικό αέριο και οφείλει τουλάχιστον το ένα τρίτο του ΑΕΠ του στους υπόγειους πόρους του, να πλασαριστεί ως περιφερειακός πρωταθλητής στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής και να ξεχωρίσει από τους γείτονές του στον Κόλπο, με τους οποίους διατηρεί προαιώνια αντιπαλότητα.

Να αναλάβει όμως πρόεδρος της COP28 (ο επικεφαλής) μια(ς) πετρελαϊκή(ς) εταιρεία(ς); Και μάλιστα σε μια τόσο κρίσιμη χρονιά, με τον πόλεμο στην Ουκρανία να τεστάρει ακόμα και τις καλύτερες κλιματικές προθέσεις; Δεν θα ήταν τιμιότερο να δεχθούμε πως δεν έχουμε την παραμικρή πρόθεση να γλιτώσουμε τον πλανήτη από την καταστροφή και να το ρίξουμε έξω για όσα χρόνια μάς απομένουν;

Υπάρχουν, φυσικά, αντεπιχειρήματα. Λένε πως ο 49χρονος Σουλτάν αλ Τζαμπέρ είναι βετεράνος των διαπραγματεύσεων για το κλίμα: ήταν ειδικός απεσταλμένος των Εμιράτων από το 2010 έως το 2016 και ηγήθηκε της αντιπροσωπείας τους στη Γλασκώβη και στο Σαρμ ελ Σεΐχ. Λένε επίσης πως είναι μεγάλος υπέρμαχος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας: έγινε γνωστός το 2006 ιδρύοντας τη Masdar, μια επιχείρηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, και οδηγώντας στη δημιουργία της Masdar City, ενός μοντέλου οικολογικής πόλης, όπου και εδρεύει ο Διεθνής Οργανισμός Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Λένε, τέλος, πως τα Εμιράτα είναι η πρώτη χώρα της περιοχής που δεσμεύτηκε να επιτύχει ουδετερότητα άνθρακα το 2050, πως επενδύουν μαζικά τα τελευταία χρόνια στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ιδιαίτερα στην ηλιακή ενέργεια, δρομολογούν την κατασκευή αρκετών πυρηνικών αντιδραστήρων, σκέφτονται πώς να μειώσουν την εξάρτηση της βαριάς βιομηχανίας τους από τον άνθρακα και θέλουν να φτιάξουν μέσα μαζικής μεταφοράς, μπας και πάψουν όλοι οι κάτοικοι και οι επισκέπτες να μετακινούνται αποκλειστικά με κλιματιζόμενα ΙΧ.

Εκείνα που δεν πολυλένε είναι πως τα ΗΑΕ εξακολουθούν να εκπέμπουν, αναλογικά με τον πληθυσμό τους, τον έκτο μεγαλύτερο όγκο CO2 παγκοσμίως: 22 τόνους ανά κάτοικο. Και ότι δεν σκοπεύουν να μειώσουν την παραγωγή ορυκτών καυσίμων στο άμεσο μέλλον.

Σε πρόσφατη ομιλία του, ο Αλ Τζαμπέρ υπερασπιζόταν μια «ρεαλιστική» ενεργειακή μετάβαση, που να μην αποεπενδύει «υπερβολικά γρήγορα» από τα ορυκτά καύσιμα. Σε μια άλλη, επέμενε στην «επένδυση 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως στο πετρέλαιο μέχρι το 2030, ώστε να ικανοποιηθεί η παγκόσμια ενεργειακή ζήτηση».

Οσο για τον στόχο της ουδετερότητας άνθρακα για το 2050, το ενεργειακό μείγμα που οραματίζονται τα ΗΑΕ για τον ορίζοντα αυτό εξακολουθεί να αποτελείται κατά 12% από «καθαρό» άνθρακα και κατά 38% από φυσικό αέριο – ποντάρουν σε μεγάλο βαθμό στις τεχνολογίες δέσμευσης και αποθήκευσης CO2, η ανάπτυξη αυτών των τελευταίων σε μεγάλη κλίμακα ωστόσο είναι ιδιαίτερα αβέβαιη. Αλλά για αυτό είναι οι εταιρείες δημοσίων σχέσεων (που απασχολεί γενναιόδωρα η χώρα), για να καλύπτουν τα κενά και τις ασυνέπειες, να κάνουν το παράλογο λογικό και το απαράδεκτο αποδεκτό.

Αλήθεια, εκείνα τα σχέδια διεκδίκησης της διοργάνωσης του Μουντιάλ του 2030 από τη Σαουδική Αραβία, την Αίγυπτο και την Ελλάδα μαζί, καλά πάνε;

Έντυπη έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»