Ο καθημερινός αγώνας μετ’ εμποδίων των ΑμεΑ

Η περιπέτεια ενός πατέρα, ο οποίος αναγκάστηκε να περιμένει 45 λεπτά μαζί με τον γιο του μέχρι να εμφανιστεί ο οδηγός του αυτοκινήτου που είχε κλείσει διάβαση ΑμεΑ στη Γλυφάδα, αναδεικνύει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο τον Γολγοθά που αναγκάζονται να ανεβούν σχεδόν καθημερινά τα άτομα με αναπηρίες, προκειμένου να κυκλοφορήσουν ελεύθερα στην πόλη τους.

Η περιγραφή του πατέρα για το τι ακριβώς έζησε ο ίδιος αλλά και ο έφηβος γιος του, ο οποίος αντιμετωπίζει κινητικά προβλήματα, σε δρόμο της Γλυφάδας λίγες μέρες πριν φύγει το 2018 ήταν κάτι παραπάνω από αποστομωτική για την ελεύθερη προσβασιμότητα των ΑμεΑ και όχι μόνο.

Ταινία μικρού μήκους

Λίγες εβδομάδες πριν, μια ταινία μικρού μήκους, με τίτλο «Ο αδερφός μου», του σκηνοθέτη Θοδωρή Παπαδουλάκη, έκανε τον γύρο του Διαδικτύου, συγκινώντας αλλά κυρίως προβληματίζοντας το κοινό. Μέσα σε πέντε λεπτά, όσα δηλαδή διαρκεί η ταινία, εξιστορείται ο αγώνας ενός νεαρού αγοριού, το οποίο προσπαθεί να κυκλοφορήσει στους δρόμους των Χανίων, σπρώχνοντας το αμαξίδιο με την αδερφή του που αντιμετωπίζει κινητικά προβλήματα.

Φαίνεται, λοιπόν, πως από τη μία το… βασίλειο των τραπεζοκαθισμάτων, από την άλλη η εξάπλωση των σταθμευμένων οχημάτων, που κλείνουν ακόμη και τις ράμπες ΑμεΑ, έκαναν αδύνατη τη μετακίνηση των δύο αδερφών. Κι όλα αυτά, εν έτει πλέον 2019, δείχνουν πως οι ελληνικές μεγαλουπόλεις κάθε άλλο παρά φιλικές προς τα άτομα με αναπηρία είναι.

Οπως σημειώνει στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ) Γιάννης Βαρδακαστάνης, η προσβασιμότητα είναι δικαίωμα και όταν αυτή υπάρχει, «υπάρχει ανεξαρτησία και ασφάλεια.

Θα πρέπει, λοιπόν, να έχουμε νόμους, κανονισμούς, πρότυπα για να γίνονται τα δικαιώματα σεβαστά και η πολιτεία να έχει απαραίτητα κράτος δικαίου, στο οποίο θα υπόκεινται οι πολίτες. Η προσβασιμότητα είναι μια αλυσίδα και η τήρηση και σωστή λειτουργία της είναι συλλογική και ατομική ευθύνη».

Τραπεζοκαθίσματα που αναγκάζουν όσους θέλουν να περάσουν από το σημείο να κατεβαίνουν από το πεζοδρόμιο και να περπατούν στον δρόμο. Επιχειρήσεις που με τον εξοπλισμό τους έχουν καλύψει πλήρως τους οδηγούς τυφλών.

Αυτοκίνητα που κάνουν κατάληψη σε θέσεις που αναφέρεται ρητώς πως προορίζονται για ανθρώπους με αναπηρίες. Μέσα μαζικής μεταφοράς που είτε δεν είναι προσβάσιμα από άτομα με αναπηρία είτε οι οδηγοί τους δεν έχουν εκπαιδευτεί να δέχονται ΑμεΑ.

Κι αυτή είναι, όπως υπογραμμίζει ο Γιάννης Βαρδακαστάνης, η καθημερινότητα για όσους θέλουν ελεύθερη προσβασιμότητα, «είτε είναι άτομα με αναπηρία και γονείς με καροτσάκια είτε ηλικιωμένοι που δυσκολεύονται στη μετακίνησή τους.

Αν το περιβάλλον στο οποίο ζει και κινείται ένας άνθρωπος δεν είναι προσβάσιμο, τότε πρωτίστως την ευθύνη την έχει η πολιτεία, η οποία θα πρέπει να έχει νόμους αλλά και ελεγκτικούς μηχανισμούς που θα επιβάλλουν αυστηρά πρόστιμα για να μην το ξανακάνουν οι παραβάτες».

Αλλωστε, όπως εξηγεί ο πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ, οι Αρχές, τοπικές, δημοτικές, περιφερειακές, εθνικές αλλά και ευρωπαϊκές, έχουν υποχρέωση να θεσπίζουν και να τηρούν νόμους και όχι να κάνουν ακτιβισμό με αποσπασματικές δράσεις.

Πριν από περίπου έναν χρόνο, ο δήμαρχος Αθηναίων ανακοίνωνε ένα νέο πλαίσιο για τον δημόσιο χώρο και τη χρήση του. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, έμπαινε «στοπ» στα τραπεζοκαθίσματα σε πεζοδρόμια μικρότερα των 2,5 μέτρων και πεζοδρόμους μικρότερους των 5,5 μέτρων.

Κίτρινη γραμμή

Λίγους μήνες αργότερα, ο Γιώργος Καμίνης σήμανε την έναρξη του αγώνα κατά των αυθαίρετων τραπεζοκαθισμάτων, με την οριοθέτηση του δημόσιου χώρου με μια κίτρινη γραμμή.

«Αρχικά στους εμβληματικούς πεζοδρόμους της Αθήνας θα είναι ευδιάκριτη μία γραμμή που θα χωρίζει τη νομιμότητα από την αυθαιρεσία, την υγιή αντίληψη για τη χρήση του δημόσιου χώρου από την παρανομία, τα δικαιώματα των πολλών από την επιδεικτική αδιαφορία των λίγων» ανέφερε χαρακτηριστικά σε ανοιχτή επιστολή του προς τους δημότες.

Η σηματοδότηση ξεκίνησε από κεντρικούς πεζοδρόμους και σύμφωνα με πηγές του Δήμου Αθηναίων το μέτρο συνεχίζεται με εντατικούς ελέγχους στο Εμπορικό Τρίγωνο, τη Διονυσίου Αρεοπαγίτου, τη Μακρυγιάννη και το Κολωνάκι.

Κατάληψη πεζοδρομίων

Μάλιστα, τον περασμένο Φεβρουάριο, η Δημοτική Αστυνομία της Αθήνας πραγματοποίησε ελέγχους σε 118 καφετέριες, εστιατόρια και μπαρ για παράνομη κατάληψη κοινόχρηστου χώρου. Από τους ελέγχους, οι 70 αφορούσαν κατάληψη κοινόχρηστου χώρου, ενώ σε 35 καταστήματα δόθηκε εντολή να απομακρυνθούν τα παράνομα τραπεζοκαθίσματα. Κι όμως, 13 επιχειρήσεις δεν συμμορφώθηκαν.

Πάντως, αρκετοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν πως η σηματοδότηση δεν είναι αρκετή και πως οι έλεγχοι και τα πρόστιμα θα πρέπει να είναι ακόμη πιο αυστηρά καθώς η συμμόρφωση των επιχειρήσεων δεν είναι η αναμενόμενη.

Η αντικοινωνική στάθμευση έχει μετατραπεί σε μάστιγα στις μεγάλες πόλεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεύθυνσης της Δημοτικής Αστυνομίας Αθηνών, που δημοσιεύουν σήμερα «ΤΑ ΝΕΑ», παρόλο που παρατηρείται μείωση τα τελευταία τρία χρόνια σε τέτοιου είδους παραβάσεις, δεν παύει οι Αθηναίοι να συνεχίζουν να παρκάρουν χωρίς να υπολογίζουν τους συνανθρώπους τους με αναπηρία. Είναι ενδεικτικό πως τους πρώτους εννέα μήνες του 2018 κόπηκαν σχεδόν 4.000 κλήσεις για παράνομη στάθμευση σε ράμπα ή αποκλειστική θέση ΑμεΑ.

Αντίστοιχη η κατάσταση και στη Θεσσαλονίκη, όπου μέσα σε μόλις τέσσερις μήνες, από τον περασμένο Ιούλιο έως και τον Οκτώβριο, η Δημοτική Αστυνομία της πόλης αφαίρεσε 276 πινακίδες κυκλοφορίας για παραβάσεις που αφορούν αντικοινωνική στάθμευση, όπως στάθμευση σε ράμπες ΑμεΑ ή σε αποκλειστικές ή γενικές θέσεις στάθμευσης ΑμεΑ.