Το Περιβαλλοντικό και Πολιτιστικό Πάρκο Πάρου Αϊ – Γιάννης Δέτης

Σε μία πανέμορφη χερσόνησο 800 στρεμμάτων στον κόλπο της Νάουσας, με ιστορία και διαχρονικό πολιτισμό, λειτουργεί από το 2009 το Πάρκο Πάρου. Είναι ένας σύγχρονος εναλλακτικός χώρος τουρισμού που συνδυάζει την αναψυχή και την άθληση με τον πολιτισμό και την οικολογία. Η δημιουργία του δεν έβαλε μόνο φρένο στην αλόγιστη εκμετάλλευση και τη βαριά τουριστική αξιοποίηση της περιοχής, αλλά προχώρησε και στην αποκατάστασή της. Φυτεύτηκαν ενδημικά φυτά και τέθηκε σε εφαρμογή ένα σχέδιο ελεγχόμενης ανάπτυξης της βλάστησης, το οποίο αποκατέστησε σταδιακά τη βιοποικιλότητα την οποία η εντατική βόσκηση είχε εξαφανίσει.

Φθάνοντας στο Πάρκο, στο τέλος του δρόμου προς τις Κολυμπήθρες, συναντάμε τα καρνάγια, το Μοναστήρι του Αϊ – Γιάννη Δέτη, την οργανωμένη παραλία του Καθολικού με το καφέ-μπαρ παριανών προϊόντων, καθώς και το υπέροχο υπαίθριο θέατρο 700 θέσεων κτισμένο στα βράχια και τον ημι-υπαίθριο εκθεσιακό χώρο, όπου φιλοξενούνται μουσικές εκδηλώσεις, εκθέσεις, διαλέξεις και προβολές. Στο Πάρκο φθάνει κανείς και με καΐκι καθώς υπάρχουν τακτικά δρομολόγια από το λιμάνι της Νάουσας.
Οι πολλές κοντινές και μακρινές αμμώδεις παραλίες του Πάρκου, οι μικροί όρμοι και οι σπηλιές, αλλά και ο Φάρος στον Κάβο–Κόρακα και οι εγκαταστάσεις των Ρώσων στα Ορλωφικά, προσεγγίζονται μέσα από μονοπάτια κατάλληλα για κάθε ηλικία.
Το δίκτυο μονοπατιών μήκους 7 χιλιομέτρων, με τρεις βασικές διαδρομές, σήμανση και διαθέσιμο χάρτη, επιτρέπει την προσέγγιση και της ενδοχώρας του Πάρκου, μιας περιοχής στην οποία προστατεύεται η κυκλαδίτικη φύση, χωρίς βόσκηση, αυτοκίνητα και κυνήγι, με μαγευτική θέα στο Αιγαίο, στα γύρω νησιά και την κατάλευκη Νάουσα.
Στο Πάρκο πραγματοποιούνται Φεστιβάλ και δράσεις. Χαρακτηριστικά παραδείγματα, ο Κλασσικός Ιούλιος με διεθνούς φήμης καλλιτέχνες στο Φεστιβάλ 2010, το 2ο Τρίαθλο Πάρου το 2011 και
πλήθος καλλιτεχνικών εκδηλώσεων (παραστάσεις, συναυλιές, χορός, δράσεις) την ίδια χρονιά από τον Ιούνιο μέχρι τον Οκτώβριο.
7 Περιπατητικές Διαδρομές Γνωριμίας με το Πάρκο
Όταν διασχίζεις την χερσόνησο του Αϊ – Γιάννη του Δέτη είναι σαν να διανύεις μία διαδρομή που ξεκινά από την προϊστορική εποχή και καταλήγει στο τέλος του 19ου αιώνα όταν υψώθηκε ο πετρόκτιστος φάρος στο βορειότερο κάβο του νησιού, τον Κόρακα.
Ιδανικός τρόπος για να γνωρίσετε τη μικρή σε έκταση αλλά πλούσια σε ομορφιά και ενδιαφέρον χερσόνησο, είναι να ακολουθήσετε μία από τις επτά πεζοπορικές διαδρομές (συνολικού μήκους 7 περίπου χλμ.) οι οποίες διατρέχουν το Πάρκο σε όλο το μήκος του.
Το καλοκαίρι, οι πρωινές ώρες και κυρίως τις απογευματινές οι περίπατοι είναι πιο ξεκούραστοι. Το τοπίο, λουσμένο στο φως της ανατολής ή του δειλινού, αποκτά χρώματα έντονα και λαμπερά.

Διαδρομή 1: Αϊ-Γιάννης – Αλωνάκι – Φάρος του Κόρακα. Μήκος 1.920 μ. / Χρόνος 45΄ (χωρίς στάσεις)

Το μονοπάτι αρχίζει από την αυλή του μοναστηριού του Αϊ – Γιάννη του Δέτη. Το τοπωνύμιο αναφέρεται ήδη από το 1530 στους χειρόγραφους πορτολάνους. Στους χάρτες του Ρωσικού στόλου του 1770 στη θέση της μονής σημειώνεται ένα κτήριο χωρίς κάποια άλλη ένδειξη. Το 1833, με νόμο της Αντιβασιλείας του Όθωνα, το μοναστήρι εγκαταλείπεται από τους μοναχούς. Το μοναστήρι πανηγυρίζει στις 29 Αυγούστου, ημέρα αποτομής της κεφαλής του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου. Την παραμονή στον εσπερινό, συγκεντρώνονται προσκυνητές που ξενυχτούν μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες. Το προσωνυμία «Δέτης» προήλθε από την ιδιότητα του Αγίου να «δένει» (θεραπεύει) την ελονοσία, που το 18ο και το 19ο αιώνα ταλαιπωρούσε τους κατοίκους της Νάουσας.
Το μονοπάτι 1 συνεχίζει στην απέναντι πλευρά του ασφαλτόδρομου και ανηφορίζει ομαλά στο χαμηλό λόφο δυτικά του μοναστηριού. Στη θέση αυτή, που παρέχει δυνατότητα ελέγχου της εισόδου του κόλπου της Νάουσας, αποκαλύφθηκαν λείψανα κτισμάτων οικιστικής εγκατάστασης που χρονολογούνται στην πρώιμη αρχαϊκή περίοδο.
Αφού παρακάμψουμε το μικρό λόφο στο βορρά, κατηφορίζουμε βλέποντας μπροστά μας τον όρμο του Διακοφτού και στη δεξιά του πλευρά έναν τεράστιο βράχο με μεγάλες πλάκες σε όλους τους γαιώδεις τόνους.
Συνεχίζουμε σε ομαλές κλίσεις περνώντας ένα μικρό πέτρινο γεφύρι. Βρισκόμαστε στις Καππαριές, σε ένα τυπικό κυκλαδίτικο τοπίο με χαμηλούς θάμνους, βούρλα και φρύγανα. Οι λιγοστές βροχές, το μακρύ θέρος, η άμεση γειτνίαση με τη θάλασσα και οι ισχυροί άνεμοι αποτρέπουν τη βλάστηση. Παρ’ όλα αυτά, τα χρώματα των λουλουδιών, κυρίως την άνοιξη που φτάνει εδώ νωρίς, είναι πλούσια και ποικίλα, όπως και τα αρώματα. Ρείκι, άγρια ορχιδέα, αμάραντο, φλησκούνι, κάππαρη, μανδραγόρας, άγρια βιολέτα, σταμναγκάθι, αφάνα, λούπινο, μολόχα, πικραλίδα, άγριο ραδίκι, ζωχός, ασπροθύμαρο, σκόλυμπρος, γαϊδουράγκαθο, απρινιά, λάθυρος, καυκαλήθρα, σινάπι, είναι ορισμένα από τα φυτά της περιοχής.
Το εντυπωσιακό είναι ότι μέρα με τη μέρα, το τοπίο αλλάζει, αφού από τις ρόδινες πινελιές της μολόχας, των άγριων γερανιών και των λουλουδιών των σιληνών (Silene) περνά στα λαμπερά κίτρινα της οξαλίδας (ξινίδας) και των πικραλίδων, στο ασπροκίτρινο των μικρών κρίνων που συγκροτούν λιβάδια ατελείωτα (είδος Romulea) και στο μπλε του λύμπουνα (Lupinus) και του μικρού λουλουδιού του ουρανού (Anagallis).
Μετά το μικρό γεφύρι το μονοπάτι ανηφορίζει, περνά μικρή σπηλιά, λοξοδρομεί δυτικά και σε 15΄ από το μοναστήρι φτάνει στο Αλωνάκι της Δύσης. Ένα πετρόκτιστο θέατρο με ορχήστρα ένα πέτρινο αλώνι, το οποίο αφήνει άφωνους τους οδοιπόρους όταν αντικρίζουν τον ήλιο να βυθίζεται στη θάλασσα κάπου μεταξύ Σύρου, Σερίφου και Σίφνου.
Η θέας είναι απέραντη: τα καρνάγια, το μοναστήρι του Αϊ – Γιάννη στο λαιμό του μικρού ισθμού, την κατάλευκη Νάουσα στην απέναντι πλαγιά του λόφου και αριστερά, πέρα στα νοτιοανατολικά, την πόλη της Νάξου και τον περήφανο Ζά, το ψηλότερο βουνό των Κυκλάδων.
Από το Αλωνάκι ο περίπατος μπορεί να συνεχιστεί είτε προς τη μικρή κορυφή Βουνάλι της Σύρας είτε προς την περιοχή των Ανεμόβραχων σε μια διαδρομή ανάμεσα σε λιθοφαγωμένους βράχους, πέτρινες μορφές που θυμίζουν κεφάλια αλόγων, κρανία πιθήκων, ράχες λευκών δελφινιών, κοκκινωπές σκορπίνες: πετρώματα πυριγενή ή εκρηξιγενή, όπως οι γρανίτες, μεταμορφωμένα όπως οι γνεύσιοι, οι σχιστόλιθοι, τα μάρμαρα, οι κερατόλιθοι και ιζηματογενή όπως η άμμος, οι ψαμμίτες και το χώμα.
Αν είναι η ώρα του ηλιοβασιλέματος, ο περίπατός σας μπορεί να τελειώσει εδώ στο Βουνάλι της Σύρας, μπορεί όμως να συνεχιστεί με μία επίσκεψη στο Φάρο του Κόρακα.
Μετά την παράκαμψη για το Πάρκο των Βράχων, συνεχίζουμε στο μονοπάτι με βορινή κατεύθυνση, περπατώντας πάντα ανάμεσα σε πανέμορφα βράχια σαν αυτό το καταπληκτικό δημιούργημα της φύσης που βλέπουμε στα δεξιά μας, λίγα μόλις μέτρα πριν φτάσουμε στο ακρωτήρι του Κόρακα με τον ομώνυμο φάρο.
Ο φάρος κτίστηκε το 1887. Το 1941 καταστράφηκε από τους Γερμανούς και λειτούργησε πάλι το 1945. Στο μέσον της κατοικίας των φαροφυλάκων υψώνεται τετράγωνος πύργος ύψους 10 μέτρων. Η φωτοβολία του είναι 14 μίλια με εστιακό ύψος 60 μέτρα.
Απολαμβάνουμε την όμορφη θέα προς τα νησιά της Μυκόνου, της Δήλου, της Τήνου και της Σύρου και είτε παίρνουμε το δρόμο της επιστροφής ή συνεχίζουμε ανατολικά σε μία από τις άλλες διαδρομές του Πάρκο.

Περιβαλλοντικό & Πολιτιστικό Πάρκο Πάρου Άι Γιάννης Δέτης
Αι Γιάννης Δέτης, Νάουσα Πάρος. Τηλ. +30/22840/53573

contact@parkoparos.gr

Το Περιβαλλοντικό και Πολιτιστικό Πάρκο Πάρου Αϊ Γιάννης Δέτης