Ουκρανία: Η αδιαλλαξία του Ζελένσκι ενισχύει τη συμφιλίωση ΗΠΑ – Ρωσίας

Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία έχουν κολλήσει, για άλλη μια φορά, στο εδαφικό ζήτημα. Δεν χρειάζεται να ψάξει κανείς πολύ σε αυτό για να καταλάβει το πρόβλημα (στη φωτογραφία αρχείου του Sputnik/Vyacheslav Prokofyev via Reuters, επάνω, οι ειδικοί απεσταλμένοι του Πούτιν και του Τραμπ, Κίριλ Ντμίτριεφ, αριστερά, και Στιβ Γουίτκοφ).

Ο αντιπρόεδρος Τζ. Ντ. Βανς δήλωσε: «Τα πιο ακανθώδη ζητήματα δεν έχουν επιλυθεί ποτέ, συμπεριλαμβανομένου του ποιος θα ελέγχει την περιοχή του Ντονμπάς».

Για τη Μόσχα, η επιτυχία δεν ορίζεται ως η επίλυση της σύγκρουσης στην Ουκρανία, την οποία ισχυρίζεται ότι κερδίζει

Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζ. Ντ. Βανς έχει δηλώσει ότι «Τα πιο ακανθώδη ζητήματα δεν έχουν επιλυθεί ποτέ» στις διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία (φωτογραφία από βίντεο του Reuters)

Ενώ οι ΗΠΑ λένε ότι υπάρχει κάποιος λόγος για συγκρατημένη αισιοδοξία, ορισμένες ευρωπαϊκές φωνές προχωρούν παραπέρα και υποστηρίζουν ότι οι διαπραγματεύσεις αποδίδουν καρπούς. Ο φινλανδός πρόεδρος πιστεύει ότι «είμαστε πιο κοντά από ποτέ σε μια συμφωνία».

Θα γνωρίζουμε σύντομα, καθώς οι Ρώσοι θα ενημερωθούν για τις συζητήσεις στο Μαϊάμι. Στο μεταξύ, ο Γουίτκοφ, σε κοινή δήλωση με τον ουκρανό Ρουστέμ Ουμέροφ, χαρακτήρισε τις συνομιλίες της Κυριακής «παραγωγικές και εποικοδομητικές», λέγοντας ότι «επικεντρώθηκαν σε μια «κοινή στρατηγική προσέγγιση μεταξύ Ουκρανίας, Ηνωμένων Πολιτειών και Ευρώπης».

Η Ρωσία έχει ισχυρούς λόγους να προσπαθήσει να παραμείνει στις διαπραγματεύσεις. Για τη Μόσχα, η επιτυχία δεν ορίζεται ως η επίλυση της σύγκρουσης στην Ουκρανία, την οποία ισχυρίζεται ότι κερδίζει, αναφέρει σε ανάλυσή του ο Stephen Bryen, πρώην αναπληρωτής υφυπουργός Αμυνας των ΗΠΑ, ειδικός στη στρατηγική και την τεχνολογία ασφαλείας.

Αναζήτηση στρατηγικής σχέσης

Οι Ρώσοι αναζητούν μια στρατηγική σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες ως το επιθυμητό αποτέλεσμα. Δεν φαίνεται, μέχρι στιγμής, να έχουν συζητηθεί όλα τα πιθανά στοιχεία μιας στρατηγικής σχέσης Ρωσίας – ΗΠΑ.

Είναι, ωστόσο, γνωστό ότι ο κύριος ρώσος διαπραγματευτής, Κίριλ Ντμίτριεφ, έχει συζητήσει διάφορα επενδυτικά και επιχειρηματικά σχέδια με τον αμερικανό απεσταλμένο, Στιβ Γουίτκοφ.

Τέτοιες επιχειρηματικές ρυθμίσεις θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν κοινά έργα στην περιοχή της Αρκτικής, έναν στόχο του Τραμπ στον οποίο η Ρωσία εμφανίζεται μπροστά από τις Ηνωμένες Πολιτείες, και πιθανή συνεργασία στην τεχνολογία και τα ορυκτά, συμπεριλαμβανομένων των σπάνιων γαιών και του ουρανίου.

Συνδεδεμένες με αυτές τις οικονομικές συνομιλίες είναι οι διάφορες κυρώσεις των ΗΠΑ που θα έπρεπε να αρθούν.

H τελευταία έκρηξη του Εμανουέλ Μακρόν, που υποδηλώνει διάλογο με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ίσως να υπονοεί έντονα ότι οι Γάλλοι αναζητούν μια διέξοδο (φωτογραφία αρχείου του Reuters/Ludovic Marin)

Επειδή ο Ντμίτριεφ είναι ειδικός στις επενδύσεις και δεν έχει εντολή να συζητά στρατηγικά στρατιωτικά ζητήματα, τέτοιες συζητήσεις αφορούν στο μέλλον.

Οι Ρώσοι έχουν συχνά δηλώσει ότι θέλουν να ομαλοποιήσουν τις σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ και να επεξεργαστούν στρατηγικές συμφωνίες που σταθεροποιούν τις σχέσεις ΗΠΑ – Ρωσίας και Ρωσίας – Ευρώπης.

Η σφήνα Μακρόν

Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και για τον Γουίτκοφ και τον συνεργάτη του, Τζάρετ Κούσνερ. Στην πραγματικότητα, δεν είναι καν σαφές εάν κάποιος από τους δύο διαθέτει τις απαραίτητες εξουσιοδοτήσεις ασφαλείας για να συμμετάσχει σε στρατηγικούς διαλόγους με τη Ρωσία.

Είναι πιθανό η τελευταία έκρηξη του γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, που υποδηλώνει διάλογο πρόσωπο με πρόσωπο με τον ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, να υπονοεί έντονα ότι οι Γάλλοι αναζητούν μια διέξοδο.

Ο Πούτιν πρέπει να εξισορροπήσει την πρωτοβουλία Μακρόν, χωρίς να περιπλέξει την ειρηνευτική προσπάθεια υπό την ηγεσία των ΗΠΑ. Μέχρι στιγμής, οι Ρώσοι έχουν δηλώσει ότι καλωσορίζουν τον διάλογο με την Ευρώπη, παρακάμπτοντας τη μονομερή ενέργεια του Μακρόν.

Οι Ρώσοι έχουν λόγους να θέλουν να συνάψουν στρατηγικές στρατιωτικές, διπλωματικές και πολιτικές συμφωνίες με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ.

Ο Πούτιν αναμφίβολα καταλαβαίνει ότι θα χρειαστεί να αναπροσανατολίσει την οικονομία της Ρωσίας μετά το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία. Η χώρα του εξαρτάται ολοένα και περισσότερο από την Κίνα για ηλεκτρονικά, προηγμένα μηχανήματα, εξελιγμένη μεταλλουργία, ρομποτική και κβαντική υπολογιστική, τα οποία λείπουν ή υποστηρίζονται ελάχιστα εντός της Ρωσίας.

Η έλλειψη ενός δυναμικού εμπορικού τομέα και τα χρόνια περιορισμένων επενδύσεων έχουν κάνει τη Ρωσία να μοιάζει υπερβολικά με χώρα του τρίτου κόσμου που διαθέτει πυρηνικά όπλα, μια κατάσταση που ο προκάτοχος του Πούτιν, Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, είχε συνειδητοποιήσει πριν σαράντα χρόνια.

Κατά τρόπο ειρωνικό, ο Ζελένσκι, με την αδιαλλαξία του στο εδαφικό, θα βοηθήσει Ρωσία και ΗΠΑ να συμφιλιωθούν (φωτογραφία αρχείου του Reuters/Stephanie Lecocq)

Το κεντρικό ερώτημα

Η Ρωσία έχει αποκαταστήσει τις αεροδιαστημικές της δυνατότητες, όντας μάλιστα σε θέση να κατασκευάζει εμπορικά αεροσκάφη τοπικά χωρίς εισαγωγές από τη Δύση, ένα σημαντικό επίτευγμα. Αλλά δεν έχει αποδείξει ότι αυτή η πρόοδος είναι εμπορικά βιώσιμη, αν και μπορεί να μην την ενδιαφέρει.

Ενώ η Δύση αυξάνει τις επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη και η Κίνα ακολουθεί δυναμικά στο ίδιο μονοπάτι, η Ρωσία παραμένει κολλημένη, επιδεικνύοντας μόνο μερικές δυνατότητες τεχνητής νοημοσύνης σε drones και άλλα όπλα. Ενας σύγχρονος στρατός σήμερα χρειάζεται υψηλό επίπεδο ενοποίησης και λήψης αποφάσεων με υποστήριξη τεχνητής νοημοσύνης, τομέας στον οποίο εν πολλοίς υπολείπεται η Ρωσία.

Το κεντρικό ερώτημα για τη Μόσχα είναι αν μπορεί να συνάψει συμφωνίες με τις Ηνωμένες Πολιτείες, πιθανώς με μερικές από τις μεγαλύτερες χώρες του ΝΑΤΟ στο μέλλον, ιδιαίτερα τη Γαλλία που κάποτε είχε μια σειρά από επιχειρηματικές συμφωνίες κατά τη σοβιετική περίοδο, χωρίς να συμφωνήσει για την Ουκρανία.

Ο Ζελένσκι, με την αδιαλλαξία του στο εδαφικό, διευκολύνει ένα αποτέλεσμα το οποίο, κατά τρόπο ειρωνικό, θα βοηθήσει τη Ρωσία και τις ΗΠΑ να συμφιλιωθούν μέσω διαδικασιών που δεν σχετίζονται με την Ουκρανία.