Νετανιάχου: Η επίθεση στο Ιράν ίσως οδηγήσει την Τεχεράνη πιο γρήγορα στην πυρηνική βόμβα

Η επίθεση που αποφάσισε ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, να επιτεθεί στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, ίσως τελικά να έχει αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που επιδιώκει να πετύχει. Δύο μεγάλα διεθνή μέσα, οι Financial Times και το Bloomberg, τονίζουν ότι τώρα ο κίνδυνος το Ιράν να αποκτήσει πυρηνικό όπλο είναι μεγαλύτερος από ποτέ.

Η επίθεση στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν ήρθε έπειτα από σχεδόν δύο χρόνια κλιμακούμενης σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή. Και προκάλεσε τον θάνατο υψηλόβαθμων αξιωματούχων στην Τεχεράνη, αλλά και επιστημόνων.

Η μεγάλης κλίμακας επίθεση στόχο είχε να εκτροχιάσει τις διαπραγματεύσεις

Στο διάστημα που προηγήθηκε, το Ισραήλ, συγκρουόμενο με τη Χαμάς στη Γάζα, τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο, αλλά και κάνοντας πλήγματα και στη Συρία ή το Ιράκ, έχει πετύχει σε μεγάλο βαθμό να παραλύσει τους συμμάχους του Ιράν. Αλλά αυτή η επίθεση, στην καρδιά του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, μπορεί να αποδειχθεί μοιραία για τον Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Κοντά στην παραγωγή βόμβας

Παρά το γεγονός ότι το Ιράν το αρνείται, το πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου έχει προχωρήσει πολύ και έχει σχεδιαστεί για την παραγωγή καυσίμου για την κατασκευή όπλου. Ο εμπλουτισμός έχει φράσει το 60%, δηλαδή έχει πάει πέρα ​​από το απαιτούμενο επίπεδο για πολιτική χρήση.

Το ερώτημα είναι αν οι αεροπορικές επιδρομές που αποφάσισε ο Μπενιαμίν Νετανιάχου μπορούν να αποτρέψουν το Ιράν από την κατασκευή όπλου. Αυτό στο οποίο συμφωνούν οι αναλυτές είναι ότι το μόνο που μπορεί να πετύχει είναι να καθυστερήσει την Τεχεράνη για μερικά χρόνια. Αλλά αυτή η καθυστέρηση θα έχει κοστίσει ανθρώπινες ζωές, και στο Ιράν και στο Ισραήλ, ενώ μπορεί να έχει ανυπολόγιστες συνέπειες για τη διεθνή οικονομία. Το ερώτημα είναι γιατί ο Μπενιαμίν Νετανιάχου έλαβε αυτή την απόφαση τώρα, όταν το ίδιο αποτέλεσμα θα μπορούσαν να έχουν και οι διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.

Σύμφωνα με τον Αβίβ Μπουσίνσκι, πρώην αρχηγό του ισραηλινού επιτελείου στρατού τη δεκαετία του 1990, αυτή είναι η σημαντικότερη απόφαση που έχει λάβει ο Ισραηλινός πρωθυπουργός σε όλη την καριέρα του. Άλλοι Ισραηλινοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι το έκανε τώρα γιατί θεωρεί ότι, έχοντας αποδυναμώσει τους συμμάχους του Ιράν, οι συνέπειες θα είναι μικρότερες.

«Δεν μπορούμε να περιμένουμε άλλη στιγμή για να δράσουμε, δεν έχουμε άλλη επιλογή», ​​δήλωσε ο Εγιάλ Ζαμίρ, αρχηγός του επιτελείου του ισραηλινού στρατού. «Πρόσφατα και προηγούμενα γεγονότα της ιστορίας μας έχουν διδάξει ότι όταν ο εχθρός προσπαθεί να μας καταστρέψει, δεν πρέπει να κλείνουμε τα μάτια».

Ωστόσο, η Έλι Γκερανμάγιε, από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, εκτιμά ότι ο Μπενιαμίν Νετανιάχου ήθελε να βάλει βόμβα στα θεμέλια των αμερικανο-ιρανικών διαπραγματεύσεων.  «Είναι σαφές ότι ο χρόνος και η μεγάλης κλίμακας φύση τους είχαν ως στόχο να εκτροχιάσουν εντελώς τις συνομιλίες», λέει.

Εγωιστικοί λόγοι

Ένας άλλος, εξίσου σαφής και ανησυχητικός λόγος είναι τα προσωπικά πολιτικά συμφέροντα του Ισραηλινού πρωθυπουργού. Εντός και εκτός του Ισραήλ έχει πλέον επικρατήσει η πεποίθηση ότι ο Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει παρατείνει και επεκτείνει τον πόλεμο στη Γάζα για εγωιστικούς λόγους. Η σύγκρουση του επιτρέπει να παραμείνει στην εξουσία διασώζοντας την κυβέρνησή του από την κατάρρευση. Και ταυτόχρονα, μπορεί να παρατείνει τον χρόνο έναρξης της έρευνας για τις ευθύνες της κυβέρνησής του αναφορικά με την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023.

Μια εμπόλεμη σύγκρουση με το Ιράν θα μπορούσε να συσπειρώσει ξανά τους Ισραηλινούς γύρω από τη σημαία, όταν πια οι πολιτική του Νετανιάχου στη Γάζα δεν μπορεί να το κάνει πλέον. Πρόκειται για σοβαρά κίνητρα, τα οποία δικαιολογούν αποφάσεις που υπό διαφορετικές συνθήκες δεν θα λαμβάνονταν.

Ο Αβίβ Μπουσίνσκι εκτιμά ότι ακόμη και αν το Ισραήλ δεν κατάφερε να εξαλείψει πλήρως τις δυνατότητες του Ιράν, ο Νετανιάχου έχει αλλάξει τον τρόπο που θα τον θυμούνται. «Δεν ξέρω αν αυτό θα αλλάξει τα δεδομένα στρατηγικά. Ίσως οι Ιρανοί ισχυριστούν ότι το πρόγραμμά τους μόλις που χτύπησε και μπορέσουν να το επαναφέρουν σε λειτουργία. Και ίσως έχουν δίκιο. Αλλά για τον τρόπο που θα μείνει στη μνήμη ο Νετανιάχου, νομίζω ότι θα αλλάξει τα δεδομένα», είπε.

Και εξήγησε ότι «δεν θα σβήσει την ευθύνη του για την 7ης Οκτωβρίου. Ίσως όμως αφαιρέσει μερικές από τις κηλίδες».

Πολιτικοί κίνδυνοι

Ωστόσο, η επίθεση στο Ιράν ενέχει στρατιωτικούς και πολιτικούς κινδύνους για τον Μπενιαμίν Νετανιάχου.

People shop in the main market as Israelis prepare against retaliation by Iran following an Israeli strike, in Jerusalem, June 13, 2025. REUTERS/Ronen Zvulun

Ο βραχυπρόθεσμα μεγαλύτερος κίνδυνος είναι τα αντίποινα του Ιράν, που ενδέχεται να πυροδοτήσουν μια πολύ μεγαλύτερη σύγκρουση. Ακόμη και αποδυναμωμένη, η Τεχεράνη εξακολουθεί να διαθέτει μεγάλο οπλοστάσιο βαλλιστικών πυραύλων. Και έχει απειλήσει να τους χρησιμοποιήσει όχι μόνο εναντίον του Ισραήλ αλλά και εναντίον αμερικανικών στόχων στην περιοχή. Αν το κάνει, αυξάνεται ο κίνδυνος να εμπλακούν στρατιωτικά και οι ΗΠΑ στη σύγκρουση.

Επιπλέον, παρόλο που η Χεζμπολάχ είχε υποστεί σοβαρές ζημιές από τις επιθέσεις του Ισραήλ τη χρονιά που πέρασε, θα μπορούσε εύκολα να εμπλακεί σε μια σύγκρουση με το Ισραήλ. Το ίδιο θα μπορούσαν να κάνουν και οι μαχητές που συνδέονται με το Ιράν στην Υεμένη και το Ιράκ, με πλήγμα στο Ισραήλ.

Τι μπορεί να κάνει ο Χαμενεΐ

Ένας άλλος κίνδυνος είναι ο ανώτατος θρησκευτικός ηγέτης του Ιράν, αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ να κινηθεί πάνω σε τεντωμένο σχοινί και να πετύχει αυτό που φοβάται ο Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Να αντεπιτεθεί με τόση ισχύ όση χρειάζεται ώστε να πείσει τους Ιρανούς ότι έχει ισχύ, αλλά με τρόπο που δεν θα προκαλέσει την αντίδραση και στρατιωτική εμπλοκή των ΗΠΑ. Σε αυτή την περίπτωση, η επίθεση του Ισραήλ θα μπορούσε να γυρίσει μπούμερανγκ για τον Ισραηλινό πρωθυπουργό. Αντί να καταστρέψει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις ή ακόμα και να καθυστερήσει την κατασκευή πυρηνικού όπλου, να σπρώξει την Τεχεράνη ταχύτερα προς αυτή την κατεύθυνση.

Και τότε, ή πριν ακόμη από αυτό, εν μέσω μιας σύγκρουσης διαρκείας με το Ιράν, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου να αποτύχει πολλαπλά. Σύμφωνα με τους αναλυτές, εάν οι πολεμικές συγκρούσεις κλιμακωθούν, υπάρχουν σημαντικές απώλειες σε ζωές, τότε θα χάσει και την κοινή γνώμη.

«Ο χρόνος μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να αλλάξουν γνώμη, ειδικά αν πρέπει να περάσουν πολύ καιρό σε καταφύγια», λέει ο Ναντάβ Στράουχλερ, πολιτικός σύμβουλος που έχει συνεργαστεί στο παρελθόν με τον Νετανιάχου.