Γερμανικές εκλογές: Σε κρίσιμη καμπή Γερμανία και Ευρώπη

Σήμερα Κυριακή, οι γερμανικές εκλογές αναμένεται να σχηματίσουν ένα νέο κοινοβούλιο που αναμένεται να καθορίσει τον τρόπο διακυβέρνησης της χώρας, αλλά και να επηρεάσει την κεντρική ευρωπαϊκή πολιτική γραμμή για τα επόμενα τέσσερα χρόνια.

Η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης είναι η πολυπληθέστερη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 27 χωρών και ηγετικό μέλος του ΝΑΤΟ, καθώς και ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής όπλων στην Ουκρανία, μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες, μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας το 2022.

Η επόμενη κυβέρνηση της Γερμανίας θα έχει κεντρική σημασία για την απάντηση της Ευρώπης, απέναντι σε μια διεκδικητική νέα αμερικανική κυβέρνηση, όπως επεξηγεί το Associated Press.

Η διαδικασία που θα ακολουθηθεί στις γερμανικές εκλογές

Οι κάλπες θα ανοίξουν στις 8 π.μ. και θα κλείσουν στις 6 μ.μ. Σε ώρα Ελλάδος οι κάλπες ανοίγουν στις 09:00 και κλείνουν στις 19:00. Οι Γερμανοί μπορούν να ψηφίσουν με επιστολική ψήφο, αλλά η ψήφος τους πρέπει να φθάσει μέχρι την ώρα που θα κλείσουν τα εκλογικά τμήματα την ημέρα των εκλογών για να καταμετρηθεί.

Μετά το τέλος της ψηφοφορίας εμφανίζονται τα exit polls και αρχίζει καταμέτρηση των ψήφων. Η γενική εικόνα του αποτελέσματος θα πρέπει να είναι σαφής πολύ γρήγορα. Το τελικό επίσημο αποτέλεσμα αναμένεται νωρίς τη Δευτέρα.

Μπορεί η αφίσα του Μερτς να είναι κάτω από αυτή της Βαϊντέλ, όμως το CDU προηγείται του AfD κατά 10% περίπου μονάδες

Ποιοι είναι οι διεκδικητές για την καγκελαρία;

Τέσσερις υποψήφιοι διεκδικούν τον ρόλο του επόμενου ηγέτη της Γερμανίας: ο νυν καγκελάριος Όλαφ Σολτς, των κεντροαριστερών Σοσιαλδημοκρατών, ο Φρίντριχ Μερτς, ο υποψήφιος του κυρίαρχου συντηρητικού κόμματος των Χριστιανοδημοκρατών, ο νυν αντικαγκελάριος Ρόμπερτ Χάμπεκ, των οικολόγων Πρασίνων, και η Άλις Βάιντελ, του ακροδεξιού, αντιμεταναστευτικού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία, ή AfD.

Οι προεκλογικές δημοσκοπήσεις τοποθετούν το μπλοκ της Ένωσης (Χριστιανοδημοκρατική Ένωση της Γερμανίας το πλήρες όνομα του CDU) του Μερτς στην πρώτη θέση με περίπου το 30% των διαφαινόμενων προτιμήσεων, μπροστά από το AfD, το οποίο συγκεντρώνει περίπου 20%. Οι Σοσιαλδημοκράτες του Σολτς και οι Πράσινοι του Χάμπεκ βρίσκονται πιο πίσω.

Ο Μερτς ευνοείται να αντικαταστήσει τον Σολτς στην καγκελαρία, αλλά δεν είναι ακόμη σαφές ποιοι κυβερνητικοί συνασπισμοί μπορούν να σχηματιστούν μετά τις εκλογές. Το πόσο εύκολο θα είναι να σχηματιστεί κυβέρνηση μπορεί να εξαρτηθεί εν μέρει από το πόσα κόμματα συμμετέχουν στο νέο κοινοβούλιο. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν τρία κόμματα να κυμαίνονται γύρω στο 5% των ψήφων που απαιτούνται για να κερδίσουν έδρες.

Όλα τα κόμματα που αναμένεται να μπουν στην γερμανική βουλή δηλώνουν ότι δεν θα συνεργαστούν με το AfD.

Πεντακομματική έως οκτακομματική βουλή δείχνουν οι δημοσκοπήσεις

Τουλάχιστον 59,2 εκατομμύρια άνθρωποι σε μια χώρα 84 εκατομμυρίων έχουν δικαίωμα ψήφου για τη νέα Bundestag, ή αλλιώς την κάτω βουλή του κοινοβουλίου. Η Bundestag των 630 μελών θα εκλέξει τον επόμενο καγκελάριο, το αντίστοιχο του πρωθυπουργού της Γερμανίας.

Υπάρχουν 29 κόμματα στο ψηφοδέλτιο, αλλά είναι πιθανό ότι πέντε έως οκτώ από αυτά θα λάβουν αρκετές ψήφους για να κερδίσουν έδρες στο κοινοβούλιο. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα κόμματα πρέπει να κερδίσουν τουλάχιστον το 5% των ψήφων για να πάρουν μερίδιο των εδρών.

Τι συμβαίνει μετά το κλείσιμο της κάλπης;

Το εκλογικό σύστημα της Γερμανίας σπάνια δίνει σε κάποιο κόμμα την απόλυτη πλειοψηφία και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι κανένα κόμμα δεν είναι κοντά αυτή τη φορά. Η χώρα δεν έχει παράδοση σε κυβερνήσεις μειοψηφίας σε εθνικό επίπεδο, πράγμα που σημαίνει ότι δύο έως τέσσερα κόμματα θα σχηματίσουν πιθανότατα συνασπισμό.

Δεν υπάρχει επίσημος διαιτητής για τη διαδικασία σχηματισμού νέας κυβέρνησης και δεν υπάρχει καθορισμένη προθεσμία. Τα κόμματα διεξάγουν διερευνητικές συνομιλίες για να καθορίσουν με ποιον έχουν τα περισσότερα κοινά σημεία και στη συνέχεια ένας συνδυασμός κομμάτων προχωρά σε επίσημες συνομιλίες συνασπισμού.

Αυτές οι διαπραγματεύσεις συνήθως καταλήγουν σε μια λεπτομερή συμφωνία συνασπισμού που καθορίζει τα σχέδια της νέας κυβέρνησης. Αυτή συνήθως χρειάζεται έγκριση τουλάχιστον από το εσωτερικό των εμπλεκόμενων κομμάτων. Ορισμένα κόμματα μπορεί να επιλέξουν να τη θέσουν σε ψηφοφορία επί του συνόλου των μελών τους.

Μόλις ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία, η Μπούντεσταγκ μπορεί να εκλέξει τον νέο καγκελάριο.

Ποιο είναι το διακύβευμα για την Γερμανία και την Ευρώπη;

Μια ισχυρή γερμανική κυβέρνηση θα είναι σημαντική για την απάντηση της Ευρώπης στη νέα αμερικανική κυβέρνηση και στην αναταραχή στην Ουκρανία και αλλού.

Η Γερμανία και η γειτονική Γαλλία αποτελούν παραδοσιακά τις «λοκομοτίβες» της ΕΕ, αλλά και τα δύο βαριά χαρτιά έχουν καταποντιστεί από την εσωτερική πολιτική αστάθεια τους τελευταίους μήνες.

Η προχθεσινή επίθεση σε μνημείο του Ολοκαυτώματος με θύμα έναν 30 Ισπανό τουρίστα και θύτη έναν νεαρό Σύριο, μπορεί να επηρεάσει τις εκλογές και κυρίως τους αναποφάσιστους ανάμεσα στους κύριους διεκδικητές, το CDU και το AfD.

Τόσο οι Χριστιανοδημοκράτες, όσο και η Εναλλακτική για τη Γερμανία έχουν σαφή γραμμή ενάντια στη μετανάστευση, όμως το AfD έχει πολύ πιο σκληρή γραμμή, που εν μέσω της επίθεσης μπορεί να φανεί πιο ελκυστική ακόμα και σε παραδοσιακά δεξιούς ψηφοφόρους που δεν έχουν σχέση με την ακροδεξιά ή τον νεοναζισμό.