Το μετατραυματικό στρες προκαλεί εγκεφαλική γήρανση

Λονδίνο: Μια κρίση μετατραυματικής αγχώδους διαταραχής μπορεί να προκαλέσει βλάβη στον εγκέφαλο, η οποία να γίνει αρχή προβλημάτων μνήμης, σύμφωνα με αμερικανική μελέτη που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο Biological Psychiatry.

Ακόμα και οι ασθενείς που έχουν αναρρώσει από μια περίοδο άγχους αρχίζουν να εκδηλώνουν δυσκολίες σχετικές με τη μνήμη μια δεκαετία νωρίτερα από τα άτομα χωρίς μετατραυματική αγχώδη διαταραχή.

Το μετατραυματικό στρες είναι γνωστό ότι έχει διάφορες επιπτώσεις στο σώμα και το πνεύμα. Μια απ’ τις παρενέργειες είναι ότι οι ασθενείς τείνουν να ξεχνάνε, δεν μπορούν να θυμηθούν κάτι που μόλις άκουσαν και αυτό μπορεί να οφείλεται στην συναισθηματική απόσπαση και την ανικανότητα επικέντρωσης της προσοχής.

Η Δρ Ρέιτσελ Γιεχούντα της Ιατρικής Σχολής «Όρος Σινά» της Νέας Υόρκης αποφάσισε να μελετήσει περαιτέρω τη σχέση μεταξύ μετατραυματικής αγχώδους διαταραχής και προβλημάτων μνήμης, εξετάζοντας τι συμβαίνει στους ασθενείς καθώς γερνάνε.

Η μελέτη επικεντρώθηκε σε τρεις ομάδες ατόμων: επιβιώσαντες του Ολοκαυτώματος με ακόλουθο μετατραυματικό στρες, επιβιώσαντες που είχαν αναρρώσει από το τραύμα και μια ομάδα ελέγχου που δεν είχε ζήσει το Ολοκαύτωμα και δεν είχε ποτέ μετατραυματική αγχώδη διαταραχή.

Η Αμερικανίδα ερευνήτρια μελέτησε τη ικανότητα των συμμετεχόντων να θυμηθούν συσχετισμούς μεταξύ κοινών λέξεων όπως «γραφείο και καρέκλα», μια διαδικασία που είναι γνωστό ότι γίνεται δυσκολότερη καθώς γερνάμε. Οι συμμετέχοντες εξετάστηκαν όταν ήταν 67 ετών και πάλι όταν ήταν 72 ετών.

Αυτοί που είχαν μετατραυματική αγχώδη διαταραχή, ακόμα και αν είχαν αναρρώσει, μπορούσαν να απαντήσουν μόνο στις μισές ερωτήσεις σε ηλικία 72 ετών, πράγμα αναμενόμενο για άτομα άνω των 80 ετών. Επίσης είχαν σημαντική επιδείνωση του σκορ απ’ όταν ήταν 67 ετών. Τα άτομα της ομάδας ελέγχου είχαν διαρκώς καλύτερο σκορ και στις δύο ηλικίες.

Οι επιστήμονες δεν μπορούν να δικαιολογήσουν τα ευρήματα, αλλά εικάζουν ότι τα γλυκοκορτικοστεροειδή που εκρήγνυνται εντός του οργανισμού μετά από μια τραυματική εμπειρία επιτίθενται στον ιππόκαμπο, περιοχή του εγκεφάλου που παίζει βασικό ρόλο για τη μνήμη. Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι ο ιππόκαμπος των ασθενών με μετατραυματική αγχώδη διαταραχή είναι ασυνήθιστα μικρός, ίσως διότι έχει φαγωθεί από τα γλυκοκορτικοστεροειδή.

Αλλοι ερευνητές πιστεύουν ότι τα άτομα με φυσιολογικά μικρούς ιππόκαμπους έχουν προδιάθεση σε προβλήματα μνήμης και μετατραυματική αγχώδη διαταραχή. Ίσως δεν είναι το τραύμα που συρρικνώνει τη συγκεκριμένη εγκεφαλική περιοχή, αλλά ο μικρός ιππόκαμπος που αυξάνει την πιθανότητα μιας αγχώδους διαταραχής μετά από μια τραυματική εμπειρία.

Ωστόσο υπάρχει και μια άλλη πιθανή εξήγηση: ίσως κάποιος άλλος παράγοντας, όπως η διατροφή, να διέφερε πολύ μεταξύ επιβιωσάντων του Ολοκαυτώματος και της ομάδας ελέγχου, σύμφωνα με την Δρ Τζάνετ Λιθεμ του Πανεπιιστημίου Μάσσεϊ της Νέας Ζηλανδίας.

Η παρούσα μελέτη πάντως δεν εξέτασε τη διατροφή ή την απώλεια βάρους στους επιβιώσαντες του Ολοκαυτώματος και αυτό μπορεί να έχει σχέση με τα προβλήματα μνήμης που αντιμετωπίζουν.

Πάντως η Δρ Γιεχούντα πιστεύει ότι το στρες είναι ο ένοχος. Τονίζει ότι δεν επιδεινώθηκαν όλες οι γνωστικές λειτουργίες των επιβιωσάντων του Ολοκαυτώματος. Η ικανότητα μάθησης και επανάληψης, για παράδειγμα, μια ικανότητα που σχετίζεται με τον προ-μετωπιαίο φλοιό, ήταν καλύτερη στους ασθενείς που είχαν αναρρώσει από μετατραυματικό στρες, ενώ ο εγκέφαλό τους εξισορροπούσε τις δυσκολίες στον ιππόκαμπο.

Επόμενος στόχος της ερευνήτριας είναι να μελετήσει στρατιώτες που πολέμησαν για να δει αν έχουν τα ίδια πρότυπα εξασθένησης. Επίσης πρόκειται να θέσουν υπό ιατρική παρακολούθηση νεαρά άτομα που έχουν αναρρώσει τραυματικού επεισοδίου.

health.in.gr