Όταν η ζέστη υπερβαίνει τα όρια…

Μπορεί το καλοκαίρι να είναι η κατάλληλη εποχή για χαλάρωση και διακοπές, ωστόσο κρύβει και πολλούς κινδύνους. Ένας από τους βασικότερους είναι ο καύσωνας, που τα τελευταία χρόνια έχει αποτελέσει αιτία για την επίσκεψη πολλών συμπολιτών μας στο νοσοκομείο. Όταν, λοιπόν, η ζέστη «σφίξει» για τα καλά, θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι. Ας δούμε μαζί μια σειρά από προληπτικά μέτρα που μπορούν να μας γλιτώσουν από πολλά δεινά…

Οι περισσότεροι άνθρωποι υπερεκτιμούν τα όρια της σωματικής αντοχής τους ακόμη και κατά τις πιο ζεστές ημέρες του καλοκαιριού. Έτσι, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις των ατόμων που εκτίθενται στην υψηλή θερμοκρασία δίχως κανένα απολύτως μέσο προφύλαξης, με αποτέλεσμα να καταλήγουν στο κρεβάτι του πλησιέστερου νοσοκομείου. Η σωστή ενημέρωση, επομένως, δεν είναι μόνο απαραίτητη αλλά και επιβεβλημένη.

Τι μπορώ να πάθω;

α. Θερμική εξάντληση

Παρά τις διακυμάνσεις της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος, ο ανθρώπινος οργανισμός έχει την ικανότητα να προσαρμόζεται και να διατηρεί σταθερή τη δική του θερμοκρασία. Ωστόσο, ακόμη και αυτή η φυσική λειτουργία έχει τα όριά της, που συνήθως δεν ξεπερνούν τους 43 βαθμούς Κελσίου, οπότε εμφανίζονται ορισμένα δυσάρεστα φαινόμενα.

Ένα από αυτά είναι η θερμική εξάντληση, που προκύπτει ως αποτέλεσμα της παρατεταμένης έκθεσης σε υψηλές θερμοκρασίες. Στην ουσία πρόκειται για παροδική ανεπάρκεια του καρδιαγγειακού συστήματος σε ένα θερμικό στρες.

Τα αρχικά συμπτώματα είναι κεφαλαλγία, ίλιγγοι, ανορεξία και έντονο αίσθημα εξάντλησης και καταλήγουν σε ξαφνική και μικρής διάρκειας κατάρρευση. Επιπλέον, η αρτηριακή πίεση είναι χαμηλή και το αίσθημα της ταχυκαρδίας έντονο, ενώ το δέρμα είναι ψυχρό και υγρό.

Η εμφάνιση του συνδρόμου αποδίδεται σε μέτρια απώλεια ύδατος και χλωριούχου νατρίου. Η θεραπεία του, ωστόσο, είναι απλή και συνίσταται στη μεταφορά του ατόμου σε δροσερό περιβάλλον με παράλληλη χορήγηση νερού και, αν υπάρχει η δυνατότητα, διαλύματος χλωριούχου νατρίου ενδοφλέβια.

β. Θερμοπληξία

Εμφανίζεται όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι υψηλή και η υγρασία στην ατμόσφαιρα ξεπερνά το 70%, γεγονός που εμποδίζει την εξάτμιση του ιδρώτα και την αποβολή θερμότητας του σώματος.

Επιπλέον, η θερμοπληξία μπορεί να προκληθεί από βαριά σωματική εργασία, από την παρατεταμένη βάδιση κάτω από τον ήλιο, την περιβολή με σκούρου χρώματος ρούχα που απορροφούν μεγάλο ποσοστό των ηλιακών ακτινών, την ανεπαρκή λήψη νερού κ.λπ.

Τα αρχικά συμπτώματα της θερμοπληξίας είναι η έντονη και ακατανίκητη δίψα και η ξηρότητα του στόματος, του φάρυγγα και του δέρματος. Στη συνέχεια εμφανίζεται ερυθρότητα του προσώπου που συνοδεύεται από άφθονο ιδρώτα, ζάλη, πόνο στο κεφάλι και στο στήθος, αδυναμία στα πόδια και μυϊκές κράμπες, δυσφορία και βουητό στα αυτιά.

Ο πάσχων από θερμοπληξία πρέπει να μεταφερθεί άμεσα σε ευάερο, δροσερό μέρος και να τοποθετηθεί ανάσκελα στο έδαφος. Αφού τού αφαιρεθούν τα βαριά ρούχα είναι απαραίτητο να τοποθετηθούν στο μέτωπο και στο κεφάλι ψυχρά επιθέματα, ενώ πρέπει το στήθος και το σώμα του να βρέχονται διαρκώς με δροσερό νερό.

Μια καλή λύση είναι η εισπνοή ξυδιού, αιθέρα ή αμμωνίας από τον πάσχοντα και η χορήγηση άφθονου νερού, ώστε ο οργανισμός του να αναπληρώσει τα χαμένα από τη μεγάλη εφίδρωση υγρά. Σε κάθε περίπτωση, η θερμοπληξία είναι ένα περιστατικό που χρήζει μεταφοράς στο πλησιέστερο νοσοκομείο ή κέντρο υγείας.

Γενικές οδηγίες προφύλαξης

«Φύλαγε τα ρούχα σου, να έχεις τα μισά», αναφέρει χαρακτηριστικά μια γνωστή ελληνική παροιμία, η οποία ταιριάζει απόλυτα σε όσους επιθυμούν να αποφύγουν την επίσκεψη στο νοσοκομείο τις περιόδους της μεγάλης ζέστης. Ας δούμε, λοιπόν, μια σειρά από πράγματα που θα πρέπει να εφαρμόζονται πιστά και απαρέγκλιτα κατά τις ημέρες του καύσωνα:

– Αποφύγετε την ηλιοθεραπεία και προτιμήστε τα σκιερά και δροσερά μέρη ακόμη και αν βρίσκεστε δίπλα στη θάλασσα. Αντίστοιχα, αποφύγετε τα μέρη στα οποία επικρατεί συνωστισμός.

– Αποφύγετε τη βαριά σωματική εργασία, ιδιαίτερα σε χώρους με υψηλή θερμοκρασία, άπνοια και μεγάλη υγρασία. Επίσης μην επιχειρείτε σε καμία περίπτωση βάδισμα ή τρέξιμο κάτω από τον καυτό ήλιο.

– Προτιμήστε να ντυθείτε ελαφρά και με ανοικτόχρωμα ρούχα. Το υλικό των ενδυμάτων θα πρέπει να είναι πορώδες ώστε να αερίζεται καλά το σώμα και να εξατμίζεται ο ιδρώτας. Η χρήση του καπέλου είναι επίσης απολυτως απαραίτητη.

– Τρώτε μικρά και ελαφρά γεύματα, με έμφαση στα φρούτα και στα λαχανικά, ενώ περιορίστε στο ελάχιστο τα λιπαρά. Αν ιδρώνετε πολύ συνιστάται να βάζετε λίγο περισσότερο αλάτι στις τροφές ώστε ο οργανισμός σας να κατακρατήσει τα απαραίτητα υγρά. Τέλος, αποφύγετε τα οινοπνευματώδη.

– Κάντε πολλά χλιαρά ντους κατά τη διάρκεια της ημέρας, ενώ μη διστάσετε να τοποθετήσετε υγρές πετσέτες στο λαιμό και στο κεφάλι ως προστατευτικά μέσα.

– Φορέστε σκουρόχρωμα γυαλιά ηλίου, ώστε να προφυλάξετε τα μάτια σας από τη βλαβερή ηλιακή ακτινοβλία.

– Αν πάσχετε από χρόνια νοσήματα (αναπνευστικά, καρδιαγγειακά) συμβουλευθείτε τον ιατρό σας. Επίσης, αν ακολουθείτε φαρμακευτική αγωγή, μάθετε αν πρέπει να προσαρμόσετε τη δοσολογία στις νέες καιρικές συνθήκες.

– Τέλος, αποφύγετε τα πολύωρα ταξίδια με διάφορα μέσα συγκοινωνίας κατά τη διάρκεια της υψηλής ζέστης.

Νεογνά και βρέφη

– Τα νεογνά πρέπει να είναι ντυμένα όσο γίνεται πιο ελαφρά, ενώ θα πρέπει να αποφεύγεται το τύλιγμα των ποδιών τους σε πάνες.

– Εκτός από το μητρικό ή το τεχνητό γάλα, θα πρέπει να τούς χορηγούνται και άλλα υγρά, όπως χαμομήλι, νερό κ.λπ.

– Ενδεδειγμένη είναι και η κατανάλωση περισσότερων χορταρικών και φρούτων αλλά και λιγότερων λιπών.

– Τέλος, τα παιδιά δεν θα πρέπει να παραμένουν για πολλή ώρα στον ήλιο αμέσως μετά το μπάνιο και όταν εκτίθενται στον ήλιο θα πρέπει να φορούν πάντα καπέλο.

Ηλικιωμένοι

Οι ηλικιωμένοι αποτελούν μια ειδική κατηγορία ατόμων εξαιτίας της μεγαλύτερης ευαισθησίας του οργανισμού τους στους περιβαλλοντικούς παράγοντες. Για το λόγο αυτό χρήζουν μεγαλύτερης προσοχής και όσοι βρίσκονται κοντά τους θα πρέπει να έχουν κατά νου τα εξής:

– Το υπερβολικά ζεστό και υγρό περιβάλλον είναι ιδιαίτερα επιβαρυντικό για τους ηλικιωμένους. Συνεπώς, αν το διαμέρισμα στο οποίο διαμένουν δεν είναι αρκετά δροσερό, θα πρέπει να μετακινηθούν σε πιο δροσερούς χώρους ή ακόμη και τοποθεσίες.

– Αν είναι αναγκαία η παραμονή στο διαμέρισμα για τον οποιονδήποτε λόγο, το τελευταίο θα πρέπει να είναι ερμητικά κλειστό κατά τη διάρκεια της ημέρας, με την προϋπόθεση ότι θα έχει παραμείνει ανοικτό τη νύχτα ώστε να δροσιστεί.

– Τέλος, τα ηλικιωμένα άτομα δεν θα πρέπει να παραμένουν μόνα τους κατά τη διάρκεια των διακοπών ή πολυήμερων απουσιών από το σπίτι. Αν αυτό δεν καθίσταται δυνατό, θα πρέπει να εξασφαλιστεί πάση θυσία η παρουσία κάποιου ατόμου που θα αναλάβει τη φροντίδα τους, ώστε να αποφευχθούν τυχόν δυσάρεστες συνέπειες.

health.in.gr