Ο Μάικλ Τζόρνταν σε νομική μάχη με τη NASCAR

Η αντιμονοπωλιακή δίκη που άνοιξαν ο θρυλικός Μάικλ Τζόρνταν και ο οδηγός Ντένι Χάμλιν κατά της NASCAR έχει εξελιχθεί σε μια από τις σημαντικότερες υποθέσεις στην ιστορία των αμερικανικών μηχανοκίνητων σπορ. Η διαδικασία, που εξετάζεται σε ομοσπονδιακό δικαστήριο στη Βόρεια Καρολίνα, εισέρχεται στη δεύτερη ημέρα της με αυξημένο ενδιαφέρον, αποκαλύπτοντας ήδη εσωτερικές επικοινωνίες και πρακτικές που ενδέχεται να αλλάξουν για πάντα τον τρόπο λειτουργίας της NASCAR.

Ο Τζόρνταν, συνιδιοκτήτης της ομάδας 23XI Racing μαζί με τον Χάμλιν, κατηγορεί τη NASCAR ότι λειτουργεί ως μονοπώλιο που περιορίζει τον ανταγωνισμό και πιέζει οικονομικά τις ομάδες. Στο πλευρό τους βρίσκεται και η Front Row Motorsports, η οποία —μαζί με την 23XI— ήταν μία από τις δύο ομάδες που αρνήθηκαν να υπογράψουν τα νέα συμβόλαια «charter». Αυτά τα συμβόλαια καθορίζουν δικαιώματα συμμετοχής, τον τρόπο κατανομής των εσόδων και τις υποχρεώσεις των ομάδων στο κορυφαίο πρωτάθλημα της NASCAR.

Σύμφωνα με την αγωγή, η NASCAR επιβάλλει όρους που περιορίζουν τον ανταγωνισμό και ευνοούν την κεντρική διοίκηση εις βάρος των ομάδων. Οι κατηγορίες περιλαμβάνουν ρήτρες αποκλειστικότητας, υπερβολικό έλεγχο των πηγών εσόδων, έλλειψη διαφάνειας στα οικονομικά και περιορισμένη πρόσβαση στις αγωνιστικές ευκαιρίες. Οι ομάδες υποστηρίζουν ότι το σύστημα αυτό συντηρείται επί δεκαετίες χωρίς δυνατότητα διαπραγμάτευσης.

Ο Χάμλιν, τρεις φορές νικητής των Daytona 500, εμφανίσθηκε στο δικαστήριο εμφανώς συγκινημένος, αποκαλύπτοντας ότι το κόστος για να διατηρηθεί ένας μόνο αγώνας ενός αυτοκινήτου στη σεζόν των 38 συμμετοχών έφτασε τα 20 εκατομμύρια δολάρια, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται μισθοί οδηγών και προσωπικού ή τα γενικά λειτουργικά έξοδα. Το οικονομικό βάρος είναι τέτοιο που, όπως αναφέρουν οι ομάδες, πολλές λειτουργούν με ζημίες, παρά τα εκατομμύρια που αποφέρει η NASCAR από τηλεοπτικά δικαιώματα, χορηγίες και εμπορικές συμφωνίες.

Η αγωγή ζητά από τη NASCAR να καλύψει τα νομικά έξοδα των ομάδων και να αποζημιώσει τις οικονομικές απώλειες που υπέστησαν επειδή δεν εντάχθηκαν στο νέο σύστημα fletamento. Παράλληλα, στοχεύει σε μια συνολική αναδιάρθρωση του μοντέλου της NASCAR, με περισσότερη διαφάνεια, δικαιότερη κατανομή των εσόδων και λιγότερο περιοριστικούς κανόνες για τις ομάδες.

Από την πλευρά της NASCAR, η υπεράσπιση προσπαθεί να παρουσιάσει την οικογένεια France —η οποία διοικεί τη διοργάνωση από το 1948— ως παράδειγμα του «αμερικανικού ονείρου». Ο δικηγόρος της ομοσπονδίας, Τζόνι Στέφενσον, υποστήριξε ότι οι προσπάθειες της οικογένειας και η ανάπτυξη της NASCAR ενσαρκώνουν «σκληρή δουλειά και όραμα» που δεν αξίζουν μια τέτοια αγωγή.

Ωστόσο, η υπόθεση έχει ήδη στρέψει τα φώτα στη διαχείριση της NASCAR και στον τρόπο με τον οποίο κατανέμονται τα τεράστια έσοδα. Οι οικονομικές λεπτομέρειες που αποκαλύφθηκαν στο δικαστήριο έδωσαν τροφή για συζήτηση σχετικά με το αν η NASCAR λειτουργεί ως κλειστό σύστημα χωρίς πραγματικές ευκαιρίες για τις μικρότερες ή ανεξάρτητες ομάδες.

Η έκβαση της δίκης μπορεί να αποδειχθεί καταλυτική. Αν η NASCAR επικρατήσει, θα ενισχύσει το υφιστάμενο επιχειρηματικό μοντέλο της. Αν όμως οι 23XI και Front Row δικαιωθούν, το αποτέλεσμα θα μπορούσε να οδηγήσει σε βαθιές αλλαγές, ακόμη και σε πιθανό επανασχεδιασμό της ίδιας της δομής του πρωταθλήματος. Μία απόφαση που ίσως καθορίσει το μέλλον των αγώνων ταχύτητας στις ΗΠΑ για τις επόμενες δεκαετίες.