«Θάνατος στο Spotify»: Ριζοσπαστικό κίνημα θέλει να τερματίσει την πλατφόρμα – «Μιλιταριστική, κακόβουλη ατζέντα»

O αδιαμφισβήτητος κολοσσός του streaming, το Spotify, είναι αντιμέτωπο με μια νέα, ριζοσπαστική επανάσταση.

Το κίνημα Death to Spotify δεν είναι μία ακόμη διαμαρτυρία καλλιτεχνών για τις πενιχρές απολαβές, αλλά μια συστηματική, DIY προσπάθεια καλλιτεχνών και ακροατών να «αποκεντροποιήσουν τη μουσική» από τις καπιταλιστικές οικονομίες και αυτή τη φορά, το μποϊκοτάζ είναι και προσωπικό αναφέρει ο The Guardian.

Το κίνημα έχει βάλει στο κάδρο τις πολιτικές του Spotify αλλά και τις αμφιλεγόμενες επενδύσεις του συνιδρυτή, Ντάνιελ Εκ, σε Τεχνητή Νοημοσύνη για στρατιωτική χρήση.

Μπορεί η Τέιλορ Σουίφτ και ο Τομ Γιορκ να εγκατέλειψαν κάποτε την πλατφόρμα (περιστασιακά, επέστρεψαν αργότερα ως καλλιτέχνες-εμπορεύματα) ωστόσο, το νέο κύμα αποχής που σαρώνει τον κόσμο του indie δεν έχει καμία πρόθεση να υποχωρήσει.

Από το Σαν Φρανσίσκο μέχρι το Βερολίνο, μια κοινοτική, αυτο-οργανωμένη αντίσταση βαφτίζεται Death to Spotify και απαιτεί την κατάργηση της «αλγοριθμικής ακρόασης» που μετατρέπει τους ακροατές σε «παθητικούς, απαθείς καταναλωτές».

Στο επίκεντρο της οργής δεν βρίσκεται μόνο το ελάχιστο ποσό που πληρώνεται για κάθε stream, αλλά και η απόφαση του δισεκατομμυριούχου Ντάνιελ Εκ να επενδύσει σε γερμανικές εταιρείες που αναπτύσσουν τεχνολογία για πολεμικές εφαρμογές.

Από το Σαν Φρανσίσκο μέχρι το Βερολίνο, η αυτο-οργανωμένη αντίσταση των Death to Spotify απαιτεί την κατάργηση της «αλγοριθμικής ακρόασης» που μετατρέπει τους ακροατές σε «παθητικούς, απαθείς καταναλωτές»

Το διακύβευμα δεν είναι μικρό. Σήμερα η ακρόαση μουσικής και podcast έχει γίνει συνώνυμη με έναν από τους γίγαντες της ψηφιακής οικονομίας, το Spotify, έχει κατορθώσει να γίνει η de facto πλατφόρμα διανομής και ακρόασης ηχητικών προϊόνυων.

Ωστόσο, κάτω από την επιφάνεια των αμέτρητων λιστών αναπαραγωγής -πολλών από κομμάτια που έχουν δημιουργηθεί με Τεχνητή Νοημοσύνη, ακυρώνοντας κάθε έννοια καλλιτεχνικής δημιουργίας- σιγοβράζει ένα κίνημα ριζοσπαστικής αντίστασης.

Το Death to Spotify ξεκίνησε ωςμια σειρά ομιλιών στο Σαν Φρανσίσκο για να γίνει η συλλογική προσπάθεια καλλιτεχνών και ακροατών να «αποκεντροποιήσουν τη μουσική ανακάλυψη από τις παθογένειες των καπιταλιστικών οικονομιών» σημειώνει ο The Guardian.

Πενιχρές πληρωμές, μιλιταριστική ατζέντα

Οι καλλιτέχνες διαμαρτύρονται εδώ και καιρό για τις πενιχρές απολαβές του streaming, αλλά το τελευταίο κύμα κριτικής έχει γίνει πιο οξύ και στοχευμένο.

Η δημοσιογράφος μουσικής Λιζ Πέλι, στο βιβλίο της Mood Machine, υποστηρίζει ότι το μοντέλο της σουηδικής εταιρείας έχει «καταστρέψει τη μουσική βιομηχανία», μετατρέποντας τους ακροατές σε «παθητικούς, απαθείς καταναλωτές».

Το μοντέλο του Spotify, υποστηρίζει η Πέλι, βασίζεται στην καταβολή μιας πενιχρής αμοιβής στους καλλιτέχνες – που γίνεται ακόμη μικρότερη, αν συμφωνήσουν να ενταχθούν σε κάποια λίστα αναπαραγωγής μέσω της λειτουργίας Ανακάλυψης (Discovery mode) της πλατφόρμας. Αυτή η λειτουργία, ουσιαστικά, ανταμείβει το είδος της άχρωμης, άοσμης μουσικής (coffee-shop muzak γράφει η Πέλι) που «σβήνει αβίαστα στο ηχοτοπίο».

Επιπλέον άλλες καταγγελίες θέλουν την πλατφόρμα να προωθεί στις λίστες αναπαραγωγής του κομμάτια από Τεχνητή Νοημοσύνη για να μην πληρώνει πνευματικά δικαιώματα.

Το καλοκαίρι του 2025 αποκαλύφθηκε ότι ο δισεκατομμυριούχος συνιδρυτής του Spotify, Ντάνιελ Εκ, είναι επενδυτής στη Helsing, μια γερμανική εταιρεία που αναπτύσσει Τεχνητή Νοημοσύνη για στρατιωτική τεχνολογία

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Guardian Australia (@guardianaustralia)

Το καλοκαίρι του 2025, η κριτική έγινε ακόμη πιο προσωπική, στοχεύοντας τον δισεκατομμυριούχο συνιδρυτή του Spotify, Ντάνιελ Εκ, για την επένδυσή του στη Helsing, μια γερμανική εταιρεία που αναπτύσσει Τεχνητή Νοημοσύνη για στρατιωτική τεχνολογία.

Σε ένδειξη διαμαρτυρίας, συγκροτήματα και καλλιτέχνες όπως οι Massive Attack, οι King Gizzard & the Lizard Wizard, οι Deerhoof και οι Hotline TNT απέσυραν τη μουσική τους από την πλατφόρμα.

Η αντίδραση του Spotify υπήρξε ψυχρή και τυπική, τονίζοντας πως «Spotify και Ηelsing είναι δύο ξεχωριστές εταιρείες».

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Björk (@bjork)

Κατόπιν, ξεκινώντας στα μέσα Σεπτεμβρίου, μία ομάδα περίπου 500 καλλιτεχνών και δισκογραφικών εταιρειών μπλόκαρε τη μουσική της από το streaming στο Ισραήλ, στο πλαίσιο μιας καμπάνιας με την ονομασία No Music for Genocide [Όχι Μουσική για Γενοκτονία]. Αυτή η λίστα καλλιτεχνών περιλαμβάνει πλέον ονόματα όπως η Μπγιορκ, οι Paramore, η Lorde, η ομογενής Marina κα.

Στις 30 Σεπτεμβρίου, ο Εκ ανακοίνωσε τα σχέδιά του να αποχωρήσει από τον ρόλο του Διευθύνοντος Συμβούλου (CEO) του Spotify, δηλώνοντας στο περιοδικό Forbes ότι «Είμαι έτοιμος να περάσω από παίκτης σε προπονητής».

Ο Εκ αναμένεται να αναλάβει καθήκοντα εκτελεστικού προέδρου (executive chairman) του Spotify από τον Ιανουάριο του 2026. Παραμένει αδιευκρίνιστο εάν η απόφασή του επηρεάστηκε από την έντονη κριτική.

Το Spotify προωθεί κομμάτια δημιουργημένα από Τεχνητή Νοημοσύνη στις λίστες αναπαραγωγής του για να μην πληρώνει δικαιώματα σε δημιουργούς

Κίνημα, όχι εντυπωσιασμός

Η ιστορία έχει δείξει πως οι αποχωρήσεις διάσημων καλλιτεχνών από το Spotify σπάνια είναι μόνιμες. Η Τέιλορ Σουίφτ είχε μποϊκοτάρει την υπηρεσία για τρία χρόνια λόγω των αθέμιτων πρακτικών πληρωμών, αλλά επέστρεψε το 2017.

Ο Τομ Γιορκ των Radiohead, ο οποίος το 2013 είχε αποκαλέσει το Spotify «την τελευταία απελπισμένη κλανιά ενός πεθαμένου πτώματος», επέστρεψε κι αυτός.

Ακόμη και οι Νιλ Γιανγκ και Τζόνι Μίτσελ, που αποχώρησαν το 2022 λόγω του αποκλειστικού συμβολαίου της εταιρείας με τον αντι-εμβολιαστή παρουσιαστή Τζο Ρόγκαν, αργότερα επανέφεραν τους καταλόγους τους στην πλατφόρμα.

Το Death to Spotify ξεκίνησε ωςμια σειρά ομιλιών στο Σαν Φρανσίσκο για να γίνει η συλλογική προσπάθεια καλλιτεχνών και ακροατών να «αποκεντροποιήσουν τη μουσική ανακάλυψη από τις παθογένειες των καπιταλιστικών οικονομιών» σημειώνει ο The Guardian

Ωστόσο, η νέα γενιά αποχωρήσεων δείχνει να διαφέρει. Ο Γουίλ Άντερσον, frontman των Hotline TNT, δηλώνει κατηγορηματικά ότι «δεν υπάρχει καμία πιθανότητα» το συγκρότημά του να επιστρέψει, καθώς «το τελικό παιχνίδι του Spotify είναι να μην σκέφτεσαι τι παίζει».

Όταν το συγκρότημα πούλησε τον νέο του δίσκο, Raspberry Moon, απευθείας μέσω Bandcamp και μιας 24ωρης ζωντανής ροής στο Twitch, πούλησε εκατοντάδες αντίτυπα και «έφερε έσοδα χιλιάδων ευρώ».

Άλλοι, όπως η ποπ-ροκ τραγουδοποιός Κάρολαϊν Ρόουζ, πειραματίζονται, κυκλοφορώντας άλμπουμ μόνο σε βινύλιο και Bandcamp. Η Ρόουζ, μέλος της Ένωσης Μουσικών και Συμμαχικών Εργαζομένων (UMAW), εκφράζει την απογοήτευσή της ωμά.

«Είναι γελοίο το ότι βάζουμε την ψυχή και την καρδιά μας σε κάτι και μετά απλώς το διαθέτουμε online, δωρεάν» λέει.

Όλοι μαζί

Ενώ οι ατομικές αποχωρήσεις κάνουν «θόρυβο», οργανώσεις όπως η UMAW προωθούν τη συλλογική δράση.

Ο Τζόι ΝτεΦραντσέσκο, συνιδρυτής της UMAW, υπογραμμίζει τα «όρια» του μεμονωμένου μποϊκοτάζ, αναφέροντας ως παράδειγμα την καμπάνια τους που ανάγκασε το φεστιβάλ South by Southwest να αποσύρει από χορηγούς του οπλοβιομηχανίες.

Προς την ίδια κατεύθυνση κινείται το νομοσχέδιο Living Wages for Musicians Act, που προωθείται από τη βουλευτή Ρασίντα Τλαΐμπ, το οποίο θέλει να ρυθμίσει τις απολαβές των καλλιτεχνών από το Spotify.

Στόχος του κινήματος Death to Spotify, λένε οι διοργανωτές του, δεν είναι απαραίτητα να κλείσει η εφαρμογή.

«Απλώς θέλουμε όλοι να σκεφτούμε λίγο πιο σοβαρά τους τρόπους με τους οποίους ακούμε μουσική», δηλώνουν. «Η ουσία είναι να αποδεσμευτεί η μουσική από ένα σύστημα που την υποτιμά οικονομικά και πολιτισμικά» λένε, να σπάσει η «αλγοριθμικά δομημένη ζώνη άνεσης» και να σωθεί ο ίδιος ο πολιτισμός από την ισοπέδωση.

Το μήνυμα προφανώς είναι σαφές με την ευθύνη για το «ξεκαθάρισμα» της μουσικής να βαραίνει εξίσου τους ακροατές με τους καλλιτέχνες, ως μία πράξη πολιτισμικής αυτοδιάθεσης και αλληλεγγύης.

Eικονογράφηση via SFGate