Γιατί το τεράστιο μέγεθος της Ρωσίας είναι μειονέκτημα στον πόλεμο με την Ουκρανία

Μια πτήση από τη Μόσχα προς το λιμάνι του Βλαδιβοστόκ στον Ειρηνικό διαρκεί σχεδόν εννέα ώρες – μια εσωτερική πτήση που καλύπτει τα δύο τρίτα της έκτασης της Ρωσίας μεταξύ της Βαλτικής και του Ειρηνικού, σημειώνει το Al Jazeera, σε μια ιδιαίτερη ανάλυσή του για τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Υπάρχουν περίπου 10.000 χιλιόμετρα (6.200 μίλια) από την ανατολή προς τη δύση στη Ρωσία, η οποία αντιστοιχεί σε 17 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα (6,6 εκατομμύρια τετραγωνικά μίλια), που αποτελούν το 11% της γης της Γης – λίγο περισσότερο από τις περιοχές της Κίνας, της Ινδίας, της Ινδονησίας και της Σαουδικής Αραβίας μαζί.

Παρόλο που τα δύο τρίτα του είναι μόνιμο πάγο, η τεράστια έκταση που χρησιμοποιήθηκε για να σώσει τη Ρωσία από εισβολές, είτε πρόκειται για τον Μεγάλο Στρατό του Ναπολέοντα το 1812 είτε για τα 3,8 εκατομμύρια στρατιώτες της ναζιστικής Γερμανίας και των συμμάχων της το 1941.

Ωστόσο, καθώς ο πόλεμος με την Ουκρανία, μια πρώην επαρχία της οποίας οι στρατοί των Κοζάκων κάποτε πρωτοστάτησαν στις τσαρικές κατακτήσεις, προχωρά προς τον τέταρτο χρόνο του, το μέγεθός της έχει μετατραπεί σε βάρος για τη Ρωσία.

«Το έδαφος της Ρωσίας προσφέρει μέγιστες δυνατότητες για επιθέσεις σε αυτήν», λέει στο Al Jazeera ο αντιστράτηγος Ihor Romanenko, πρώην αναπληρωτής αρχηγός του γενικού επιτελείου ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας.

Ένα τεχνικό πρόβλημα έσωσε τα βομβαρδιστικά στον αεροδιάδρομο Ukrainka

Οι Ουκρανοί -από ανώτερους αξιωματικούς μέχρι πολίτες που συναρμολογούν drones στα γκαράζ τους εθελοντικά- ξαναγράφουν τους κανόνες του πολέμου και δοκιμάζουν τις «απαρχαιωμένες» στρατηγικές της Ρωσίας, προσθέτει.

Στις μέρες μας, το Κίεβο αποδεικνύει καθημερινά ότι τα σύνορα μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, που εκτείνονται σε σχεδόν 2.000 χιλιόμετρα (1.230 μίλια), είναι διαπερατά και προς τις δύο κατευθύνσεις.

Δημιούργησε προμαχώνες σε δυο δυτικές ρωσικές περιοχές -το Κουρσκ και το Μπριάνσκ- που αποσπούν την προσοχή δεκάδων χιλιάδων στρατιωτών.

Εν τω μεταξύ, τα σοβιετικής εποχής συστήματα αεράμυνας της Μόσχας, σχεδιασμένα να αναχαιτίζουν νατοϊκούς πυραύλους, είναι πολύ αραιά τοποθετημένα σε όλη τη δυτική Ρωσία και συχνά αποδεικνύονται ανεπαρκή απέναντι στις ολοένα και πιο εξελιγμένες ουκρανικές επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη.

«Μια ομάδα ανθρώπων που απαρτίζεται από επαγγελματίες και έχει αρκετά κίνητρα, βρίσκει πάντοτε τον τρόπο να πετύχει έναν στόχο που έχει θέσει, και αυτό είναι κάτι που απέδειξε η Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας (SBU)», δήλωσε ο Romanenko, αναφερόμενος στην κύρια υπηρεσία πληροφοριών του κράτους του, η οποία έχει πραγματοποιήσει δεκάδες επιχειρήσεις στη Ρωσία.

Την 1η Ιουνίου, η SBU εκτέλεσε την επιχείρηση «Ιστός της Αράχνης», μια μαζική επίθεση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη που έφτασαν στη Σιβηρία για πρώτη φορά από την έναρξη της πλήρους κλίμακας εισβολής στην Ουκρανία, το 2022.

Πλάνα από την επιχείρηση «Ιστός της Αράχνης»:

Ουκρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη -που είναι πιθανό να τα πέρασαν κρυφά από το Καζακστάν- απογειώθηκαν από ένα φορτηγό κοντά στην αεροπορική βάση Belaya στην περιοχή Ιρκούτσκ, σχεδόν 4.000 χιλιόμετρα (2.500 μίλια) ανατολικά των ουκρανικών συνόρων, για να καταστρέψουν ή να προκαλέσουν ζημιές σε πολλά στρατηγικά βομβαρδιστικά.

Παράλληλα στόχευσαν βομβαρδιστικά στην περιοχή Amur, 7.500 χιλιόμετρα (4.660 μίλια) ανατολικά της Ουκρανίας, ενώ ένα τεχνικό πρόβλημα έσωσε τα βομβαρδιστικά στον αεροδιάδρομο Ukrainka («Ουκρανή γυναίκα»).

Το εν λόγω χτύπημα «αποτελεί ένα μάθημα ότι οι ρωσικές στρατιωτικές βάσεις, σε εμπόλεμες ζώνες και στο εσωτερικό της χώρας, είναι πλέον πιο ευάλωτες από ποτέ σε φθηνά όπλα που κρύβονται εύκολα, αναπτύσσονται γρήγορα και εντοπίζονται δύσκολα», λέει ο Αυστραλός Mick Ryan, στρατηγός εν αποστρατεία που συνεργάζεται με το Ινστιτούτο Lowy, ένα think tank που εδρεύει στο Σίδνεϊ.

Επιπλέον, τα ουκρανικά drones στοχεύουν τοποθεσίες στη Μόσχα και την γύρω περιοχή, όπου είναι συγκεντρωμένα πολλά στρατιωτικά εργοστάσια και βάσεις.

Τον Μάιο του 2023, δυο ουκρανικά drone εξερράγησαν πάνω από το Κρεμλίνο προκαλώντας μικροζημιές σε ένα από τα παλάτια.

Δυο χρόνια αργότερα, σμήνη ουκρανικών drone βομβαρδίζουν τακτικά τα προάστια της Μόσχας.

Οι επιθέσεις του Κιέβου στη Ρωσία είναι πολύ καθυστερημένες και ανεπαρκείς

«Λατρεύω τις νύχτες που δεν συμπεριλαμβάνουν σειρήνες αεροπορικής επιδρομής», λέει στο Al Jazeera μια γυναίκα που ζήτησε να μην κατονομαστεί και ζει νοτιοδυτικά της Μόσχας.

Οι πολιτικές πτήσεις στη δυτική Ρωσία καθυστερούν ή ακυρώνονται τόσο συχνά που ορισμένοι ταξιδιώτες παίρνουν τρένο για αεροδρόμια στο βόρειο Καζακστάν.

Πέρα από τα πλήγματα σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις, η Ουκρανία άρχισε να στοχεύει τη ραχοκοκαλιά της ρωσικής οικονομίας.

Δεκάδες επιθέσεις σε διυλιστήρια πετρελαίου και αγωγούς διέκοψαν σχεδόν το ένα έκτο -14%- της ικανότητας διύλισης πετρελαίου της Ρωσίας, δήλωσε η υπηρεσία πληροφοριών άμυνας του Πενταγώνου στα μέσα Μαΐου.

Αποτελώντας απάντηση στην εκστρατεία της Ρωσίας για την καταστροφή των ενεργειακών υποδομών της Ουκρανίας, οι επιθέσεις προκάλεσαν εξάμηνη απαγόρευση των εξαγωγών βενζίνης, αύξησαν τις εγχώριες τιμές καυσίμων κατά 30% και οδήγησαν εισαγωγή βενζίνης από τη γειτονική Λευκορωσία.

Οι επιθέσεις ήταν τόσο καταστροφικές που η Ουάσινγκτον εξοργίστηκε με το Κίεβο για την αύξηση των παγκόσμιων τιμών του πετρελαίου.

Το Κίεβο εκμεταλλεύεται επίσης την υπερβολική εξάρτηση της Ρωσίας από τις σιδηροδρομικές γραμμές εφοδιασμού.

«Μας λείπουν εργαλεία»

Στις 30 Μαΐου, δυο γέφυρες κατέρρευσαν στις περιοχές Κουρσκ και Μπριάνσκ στη δυτική Ρωσία, προκαλώντας τον εκτροχιασμό δυο τρένων, σκοτώνοντας επτά και τραυματίζοντας 69 ανθρώπους.

Η Μόσχα κατήγγειλε την Ουκρανία και χαρακτήρισε τις συγκεκριμένες επιθέσεις «τρομοκρατικές».

Ορισμένοι αναλυτές, ωστόσο, λένε ότι οι επιθέσεις του Κιέβου στη Ρωσία είναι πολύ καθυστερημένες και ανεπαρκείς ως προς την πρόκληση σοβαρών ζημιών.

Η Ουκρανία «δεν στόχευε επί μεγάλο χρονικό διάστημα τις υπαίθριες αποθήκες πυρομαχικών. Τουναντίον, προέβη σε χτυπήματα στη Μόσχα, που ήταν συμβολικά και χωρίς ουσία», λέει στο Al Jazeera ο Nikolay Mitrokhin, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Βρέμης.

Όταν άρχισε να χτυπά τις αποθήκες και τις αεροπορικές βάσεις, η Ρωσία απάντησε κατασκευάζοντας υπόστεγα και μεταφέροντας αεροπλάνα σε ακόμη πιο απομακρυσμένα αεροδρόμια, προσθέτει ο ίδιος.

«Το κύριο ερώτημα είναι τι θα μπορούσε να καταστρέψει η Ουκρανία που να μην μπορεί να το αποκαταστήσει η Ρωσία ή τι θα μπορούσε να οδηγήσει σε τεράστιες και συνάμα μόνιμες απώλειες για τη Ρωσία. Και σε αυτόν τον τομέα δεν βλέπω πραγματικές επιτυχίες», τονίζει.

Αλλά ο εν αποστρατεία στρατηγός Romanenko πιστεύει ότι οι πραγματικές επιτυχίες θα έλθουν στο εγγύς μέλλον.

«Μας λείπουν εργαλεία», λέει, αναφερόμενος σε πυραύλους ουκρανικής κατασκευής και πιο εξελιγμένα drone που ακόμη δεν έχουν κατασκευαστεί μαζικά. «Μόλις αποκτήσουμε τα εργαλεία – ο Πούτιν θα γίνει πιο ρεαλιστής, διότι μόνο διά της ισχύος μπορεί να νιώσει απειλή».