Το νερό είναι ένας πολύτιμος φυσικός πόρος, όμως συχνά αγνοούμε πόσο άσκοπα τον σπαταλάμε, άμεσα ή έμμεσα μέσα από τις καθημερινές μας επιλογές. Δεν πρόκειται μόνο για το νερό που χρησιμοποιούμε στο ντους ή στο πλύσιμο των πιάτων και των ρούχων μας, αλλά και για το «εικονικό νερό» όπως το προσδιορίζει η επιστημονική κοινότητα, το οποίο δεν φαίνεται, αλλά απαιτείται για την παραγωγή προϊόντων όπως ρούχα, τρόφιμα, ακόμη και gadget.
Ναι, δεν είναι προφανές, όμως κάθε προϊόν που καταναλώνουμε έχει ένα κρυφό αποτύπωμα νερού, το οποίο συχνά υποτιμάται. Η αγροτική παραγωγή, η βιομηχανία τροφίμων και ρούχων απαιτούν μεγάλες ποσότητες νερού, με αποτέλεσμα οι καθημερινές μας αγορές να επηρεάζουν σημαντικά τα παγκόσμια αποθέματα. Συνεπώς, η κατανόηση αυτής της έμμεσης κατανάλωσης μπορεί να μας βοηθήσει σημαντικά να κάνουμε πιο συνειδητές και βιώσιμες επιλογές, συμβάλλοντας στην προστασία των υδάτινων πόρων.
Παρακάτω, λοιπόν, έχουμε συγκεντρώσει οκτώ «αόρατους» τρόπους με τους οποίους συμβάλλουμε στη σπατάλη νερού, συχνά χωρίς καν να το συνειδητοποιούμε.
#1 Γρήγορη μόδα (Fast Fashion)
Η βιομηχανία της μόδας καταναλώνει αλόγιστες ποσότητες νερού. Για την παραγωγή ενός μόνο τζιν απαιτούνται περίπου 7.500 έως 10.000 λίτρα νερού, μία ποσότητα που ισοδυναμεί με το νερό που χρειάζεται ένας άνθρωπος για 7 χρόνια. Επιπλέον, το βαμβάκι, το οποίο αποτελεί την πρώτη ύλη για πολλά ρούχα, είναι μια από τις πιο υδροβόρες καλλιέργειες, ενώ οι βαφές των υφασμάτων ρυπαίνουν ποτάμια και λίμνες, επιδεινώνοντας την κρίση του νερού παγκοσμίως.
#2 Κατανάλωση κρέατος
Η κτηνοτροφία είναι μία από τις πιο υδροβόρες βιομηχανίες. Για την παραγωγή ενός κιλού βοδινού κρέατος απαιτούνται έως και 15.000 λίτρα νερού. Αυτό περιλαμβάνει την καλλιέργεια των ζωοτροφών, την κατανάλωση νερού από τα ζώα και τις διαδικασίες σφαγής και επεξεργασίας του κρέατος. Η μείωση της κατανάλωσης κόκκινου κρέατος και η στροφή σε φυτικές πρωτεΐνες μπορεί να μειώσει δραστικά την κατανάλωση νερού.
#3 Καλλιέργεια ξηρών καρπών
Τα αμύγδαλα είναι ιδιαίτερα δημοφιλή, όμως η καλλιέργειά τους επιφέρει ένα τεράστιο υδατικό αποτύπωμα, αφού για ένα κιλό αμύγδαλα απαιτούνται περίπου 4.000 λίτρα νερού. Μάλιστα, σε ξηρές περιοχές, όπως η Καλιφόρνια, όπου εκεί καλλιεργείται μεγάλο μέρος της παγκόσμιας παραγωγής, η αλόγιστη χρήση νερού έχει οδηγήσει σε ερημοποίηση. Οι γεωτρήσεις αντλούν τεράστιες ποσότητες νερού από τα υπόγεια αποθέματα, με αποτέλεσμα τη μείωση της στάθμης του υδροφόρου ορίζοντα αλλά την καθίζηση του εδάφους. Η κατανάλωση ξηρών καρπών που απαιτούν λιγότερο νερό, όπως τα καρύδια ή τα φιστίκια, μπορεί να είναι μια πιο βιώσιμη επιλογή.
#4 Ηλεκτρονικές συσκευές και τεχνολογία
Η παραγωγή smartphones, laptops και άλλων ηλεκτρονικών συσκευών απαιτεί επίσης πολύ μεγάλες ποσότητες νερού. Από την εξόρυξη των πρώτων υλών, όπως το λίθιο, το κοβάλτιο, το πυρίτιο, τη χημική επεξεργασία, μέχρι τη συναρμολόγηση, ένα μόνο κινητό τηλέφωνο μπορεί να χρειάζεται για την παραγωγή του έως και 12.000 λίτρα νερού. Επίσης, η παραγωγή ημιαγωγών, που είναι απαραίτητοι για τις περισσότερες ηλεκτρονικές συσκευές, απαιτεί ένα εξαιρετικά καθαρό νερό για τον καθαρισμό των μικροτσίπ, με αποτέλεσμα εργοστάσια όπως αυτά της βιομηχανίας ημιαγωγών να καταναλώνουν εκατομμύρια λίτρα νερού καθημερινά.
#5 Καφές και σοκολάτα
Κι όμως, τα αγαπημένα μας ροφήματα και σοκολατένια σνακ έχουν τεράστιο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Ένα φλιτζάνι καφέ απαιτεί περίπου 140 λίτρα νερού για την καλλιέργεια, τη συγκομιδή και την επεξεργασία των κόκκων, ενώ η σοκολάτα είναι ακόμη πιο απαιτητική, με ένα κιλό να χρειάζεται έως και 17.000 λίτρα νερού για την παραγωγή του. Επιλέγοντας πιστοποιημένα προϊόντα που η παραγωγή τους ακολουθεί βιώσιμες πρακτικές παραγωγής, μπορούμε να μειώσουμε αρκετά το οικολογικό και το υδάτικό αποτύπωμά μας.
#6 Πλαστικά προϊόντα μιας χρήσης
Πλαστικά μπουκάλια, καλαμάκια και σακούλες είναι μόνο μερικά από τα αντικείμενα που χρησιμοποιούμε καθημερινά και απαιτούν μεγάλες ποσότητες νερού για την παραγωγή τους. Μόνο ένα πλαστικό μπουκάλι μισού λίτρου απαιτεί περίπου 3 λίτρα νερού για την κατασκευή του. Την ίδια στιγμή, η απόρριψή όλων αυτών των πλαστικών ρυπαίνει τους ωκεανούς και επιβαρύνει αναπόδραστα τη θαλάσσια ζωή. Συνεπώς, η χρήση επαναχρησιμοποιούμενων προϊόντων, όπως μεταλλικά μπουκάλια και υφασμάτινες τσάντες, μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην αντιστροφή αυτής της κατάστασης, αλλά και στην εξοικονόμηση υδάτινων πόρων.
#7 Κατανάλωση ρυζιού
Το ρύζι είναι βασική τροφή για δισεκατομμύρια ανθρώπους, αλλά η παραγωγή του συνοδεύεται από υψηλές ανάγκες σε νερό, καθιστώντας το μία από τις πιο απαιτητικές καλλιέργειες σε υδάτινους πόρους. Ένα κιλό ρυζιού απαιτεί περίπου 2.500 λίτρα νερού για την καλλιέργεια και την επεξεργασία του. Επίσης, οι ορυζώνες, καλλιεργούμενες περιοχές, πλημμυρισμένες από νερό, όπου φυτεύεται και καλλιεργείται το ρύζι, εκπέμπουν μεθάνιο, ένα αέριο που ενισχύει το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
#8 Αλόγιστη χρήση χαρτιού
Η παραγωγή χαρτιού απαιτεί τεράστιες ποσότητες νερού. Ένα κιλό χαρτί χρειάζεται περίπου 10 λίτρα νερού για να παραχθεί. Από χαρτοπετσέτες και χαρτί κουζίνας μέχρι τις εκτυπώσεις στο γραφείο, η υπερβολική χρήση χαρτιού οδηγεί σε σπατάλη ενός πολύτιμου φυσικού πόρου. Η προτίμηση ανακυκλωμένου χαρτιού και η ψηφιοποίηση εγγράφων μπορούν να μειώσουν σημαντικά την κατανάλωση νερού.
Κλείνοντας, είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως αν και πολλές από αυτές τις σπατάλες σε αποθέματα νερού είναι δύσκολο να αποφευχθούν πλήρως, μπορούμε να μειώσουμε το αποτύπωμά μας, κάνοντας πιο συνειδητές επιλογές. Επιλέγοντας βιώσιμα προϊόντα, μειώνοντας την κατανάλωση κρέατος και περιορίζοντας τα πλαστικά μιας χρήσης, μπορούμε να συμβάλουμε στη διατήρηση των υδάτινων πόρων για τις επόμενες γενιές.